« عزت مندي » مبناي نوانديشي ديني امام راحل
نويسنده: شيدا اميني
زندگي، مشي و آراي امام خميني(ره) از جنبه هاي مختلف قابل بررسي است. برخي از اين جنبه ها منش مديريتي ايشان و برخي ديگر، دين شناسيها و عرفان شناسيهاي ايشان را بسيار پررنگ ساخته اند.
بي ترديد، رهبر كبير انقلاب اسلامي، يك نوانديش برجسته در جهان معاصر به شمار مي آيند و ديدگاه هاي ابتكاري ايشان در عرصه هاي مختلف، راهي براي حضور دين در جامعه معاصر قلمداد مي شود. نگاه رهبر كبير انقلاب به سياست، جامعه و اقتصاد هم بسيار مورد توجه قرار گرفته است. بي شك، همه اين نگاهها براي نزديك شدن به شخصيت و معرفت ايشان لازم و ضروري است.
امام خميني(ره) بسيار درد دين داشتند و از اين كه ميديدند، دين كه مي تواند مايه سربلندي مسلمانان شود به كنج خانه ها رفته، رنج مي بردند و بدين جهت، همه هم و غم خود را صرف وارد كردن دين در عرصه هاي مختلف زندگي جمعي كردند. به همين دليل، اين جنبه از شخصيت ايشان بسيار مورد توجه قرار گرفته است.
اما اگر بخواهيم از روان شناسي رهبران معنوي استفاده كنيم و از اين منظر به شخصيت ايشان نظر كنيم، شايد بتوانيم عزتمندي مسلمانان را يكي از مهمترين دغدغه ها و انگيزه هايي بدانيم كه امام(ره) را به حركت، مبارزه با نظام ستمشاهي و تأسيس حكومت اسلامي وا داشت. چه در حوادثي كه در دوران جواني ايشان رخ داد، چه در مشي و منشي كه در دهه چهل هجري از خود نشان دادند و چه در هشت سالي كه به عنوان رهبر انقلاب به فعاليت مشغول بودند، اين دغدغه بوضوح قابل مشاهده است.
امام خميني(ره) از وضعيت مسلمانان در جهان راضي نبودند و همه تلاش خود را صرف تغيير اين وضعيت كردند. نارضايتي ايشان از آمريكا را نيز مي توان با توجه به اين دغدغه درك كرد. ايشان مي ديدند كه ايالات متحده آمريكا يكي از مهمترين عوامل تحقير ملتها و دولتهاي اسلامي است و از موضع بالاتر به همه ملل و از جمله فرهنگهاي اسلامي نگاه مي كند. بدين جهت در سخنان ايشان با عباراتي چون، «ما آقا بالاسر نميخواهيم» و «عزتمندي هدف اول ماست»، بسيار روبرو هستيم. تأكيد بسيار زياد ايشان بر استقلال نيز با توجه به اين آرمان ايشان قابل توجيه است. ايشان دريافته بودند تنها ملتي كه مستقل باشد، توان و ياراي آن را دارد كه شرافت و عزتمندي خود را كاملاً به دست آورد.
امام خميني(ره) در تشخيص علت مشكل مسلمانان رويكرد صائبي را اتخاذ كرده بودند. حقيقتاً يكي از مهمترين دلايلي كه باعث شده مسلمانان و جهان اسلام نتوانند در چند سده اخير مانند دوران آغاز شكلگيري تمدن اسلامي موفق باشند، اين است كه عزتمندي خود را يا به تعبير ابن خلدون «عصبيت» خود را از دست داده اند. ملتي موفق خواهد شد كه غرور حقيقي و موجه خود را به پاي هر آرزوي ريز و درشتي فدا نكند و متأسفانه مسلمانان در دوران اخير، از اين منش و مشي پيروي نكرده اند.
اگر نگاهي به تاريخ يكصد سال مواجهه ما با مغرب زمين بيندازيم، در مي يابيم كه چه هنگامي كه ما مفتون و شيفته تمدن غرب شده بوديم و چه زماني كه مرعوب اين تمدن گشته بوديم، در هر دو مورد، فقدان اعتماد به نفس حس مي شود. ما عزت و سربلندي خود را از دست داده بوديم كه چنين غرب زده شده بوديم. با اين حال، امام خميني(ره) به درستي تشخيص داده بودند، تا اين مشكل حل نشود، ديگر مشكلات ما حل نخواهند گشت.
آرمان بزرگ رهبر انقلاب در توجه بسيار به عزتمندي انساني و كرامت وي، هنوز هم براي ملت ايران و ديگر ملتهاي مسلمان لازم و ضروري است و اگر جهان اسلام خواهان تحول و جهشي فرهنگي و فكري در همه عرصهها است، به اين آرمان سخت نيازمند است.
منبع: روزنامه قدس
بي ترديد، رهبر كبير انقلاب اسلامي، يك نوانديش برجسته در جهان معاصر به شمار مي آيند و ديدگاه هاي ابتكاري ايشان در عرصه هاي مختلف، راهي براي حضور دين در جامعه معاصر قلمداد مي شود. نگاه رهبر كبير انقلاب به سياست، جامعه و اقتصاد هم بسيار مورد توجه قرار گرفته است. بي شك، همه اين نگاهها براي نزديك شدن به شخصيت و معرفت ايشان لازم و ضروري است.
امام خميني(ره) بسيار درد دين داشتند و از اين كه ميديدند، دين كه مي تواند مايه سربلندي مسلمانان شود به كنج خانه ها رفته، رنج مي بردند و بدين جهت، همه هم و غم خود را صرف وارد كردن دين در عرصه هاي مختلف زندگي جمعي كردند. به همين دليل، اين جنبه از شخصيت ايشان بسيار مورد توجه قرار گرفته است.
اما اگر بخواهيم از روان شناسي رهبران معنوي استفاده كنيم و از اين منظر به شخصيت ايشان نظر كنيم، شايد بتوانيم عزتمندي مسلمانان را يكي از مهمترين دغدغه ها و انگيزه هايي بدانيم كه امام(ره) را به حركت، مبارزه با نظام ستمشاهي و تأسيس حكومت اسلامي وا داشت. چه در حوادثي كه در دوران جواني ايشان رخ داد، چه در مشي و منشي كه در دهه چهل هجري از خود نشان دادند و چه در هشت سالي كه به عنوان رهبر انقلاب به فعاليت مشغول بودند، اين دغدغه بوضوح قابل مشاهده است.
امام خميني(ره) از وضعيت مسلمانان در جهان راضي نبودند و همه تلاش خود را صرف تغيير اين وضعيت كردند. نارضايتي ايشان از آمريكا را نيز مي توان با توجه به اين دغدغه درك كرد. ايشان مي ديدند كه ايالات متحده آمريكا يكي از مهمترين عوامل تحقير ملتها و دولتهاي اسلامي است و از موضع بالاتر به همه ملل و از جمله فرهنگهاي اسلامي نگاه مي كند. بدين جهت در سخنان ايشان با عباراتي چون، «ما آقا بالاسر نميخواهيم» و «عزتمندي هدف اول ماست»، بسيار روبرو هستيم. تأكيد بسيار زياد ايشان بر استقلال نيز با توجه به اين آرمان ايشان قابل توجيه است. ايشان دريافته بودند تنها ملتي كه مستقل باشد، توان و ياراي آن را دارد كه شرافت و عزتمندي خود را كاملاً به دست آورد.
امام خميني(ره) در تشخيص علت مشكل مسلمانان رويكرد صائبي را اتخاذ كرده بودند. حقيقتاً يكي از مهمترين دلايلي كه باعث شده مسلمانان و جهان اسلام نتوانند در چند سده اخير مانند دوران آغاز شكلگيري تمدن اسلامي موفق باشند، اين است كه عزتمندي خود را يا به تعبير ابن خلدون «عصبيت» خود را از دست داده اند. ملتي موفق خواهد شد كه غرور حقيقي و موجه خود را به پاي هر آرزوي ريز و درشتي فدا نكند و متأسفانه مسلمانان در دوران اخير، از اين منش و مشي پيروي نكرده اند.
اگر نگاهي به تاريخ يكصد سال مواجهه ما با مغرب زمين بيندازيم، در مي يابيم كه چه هنگامي كه ما مفتون و شيفته تمدن غرب شده بوديم و چه زماني كه مرعوب اين تمدن گشته بوديم، در هر دو مورد، فقدان اعتماد به نفس حس مي شود. ما عزت و سربلندي خود را از دست داده بوديم كه چنين غرب زده شده بوديم. با اين حال، امام خميني(ره) به درستي تشخيص داده بودند، تا اين مشكل حل نشود، ديگر مشكلات ما حل نخواهند گشت.
آرمان بزرگ رهبر انقلاب در توجه بسيار به عزتمندي انساني و كرامت وي، هنوز هم براي ملت ايران و ديگر ملتهاي مسلمان لازم و ضروري است و اگر جهان اسلام خواهان تحول و جهشي فرهنگي و فكري در همه عرصهها است، به اين آرمان سخت نيازمند است.
منبع: روزنامه قدس
