قرآن و زندگی شاد و هدفمند

«قَدْ اَفْلَحَ من زَکّيها؛
به تحقيق هر که خود را پاک کرد رستگار شد.»
(سوره شمس، آيه9)
يگانه خالق انسان بر بام وجود او جعبه نامرئی از سلول‏های خاکستری به نام مغز قرار داده است که علاوه بر فرماندهی اعضا، قدرت تفکر و انديشه را نيز به او هديه کرده است، و اگر بگوييم انسان مساوی است با افکار و انديشه‏هايش، سخن به گزاف نگفته‏ايم و بالاخره اين تفکر است که غم و شادی می‏آفريند و حرکت ايجاد می‏کند. هدف از اين سری مقالات، پاکسازی و سپس بازسازی ذهن و رسيدن به آرامش نسبی و بهره‏برداری از نيروها، توان و استعدادهاست. اينک ادامه سخن:
در آيات الهی در چهار مورد هدف اساسی از رسالت پيامبران تزکيه و پاکسازی انسان ذکر شده است. در هر پاکسازی شناخت آفت‏ها و آلودگی‏ها مهم‏ترين اصل است. ما بايد بدانيم که روح و ذهن ما چگونه آزرده می‏شود تا با برطرف کردن اين آزارها ذهنی روشن و پاک بسازيم. اولين آفت آزاردهنده ذهن «سوء ظن يا بدگمانی» است. بدگمانی علاوه بر آزار، زمينه‏ساز بسياری از اختلافات خانوادگی، غيبت، گاه تجسس و يا تهمت می‏شود. حال ببينيم خدای يگانه و معبود ما در اين مورد چه نظری دارد و چگونه آن را بيان کرده است؟ پروردگار در سوره مبارکه حجرات آيه 12 می‏فرمايند: «ای مؤمنان، از بسياری گمان‏ها بپرهيزيد که بعضی از گمان‏ها گناه است.» ذهن ما همچون دستگاه گيرنده قوی است که با ابزار چشم و گوش پيوسته اطلاعات جذب می‏کند. نمی‏توانی در بين مردم نباشی يا چيزی نشنوی و نبينی اما می‏توانی وقتی شنيدی يا ديدی گمان بد نبری و نپذيری، باور نکنی و ترتيب اثر ندهی و يا قضاوت نکنی تا مبادا پشيمانی به بار آوری.
اين موضوع در سوره مبارکه نور در داستان معروف افک مطرح شده است. خداوند کسانی را که با شايعه‏پراکنی و تهمت به آزار پيامبر پرداخته‏اند اين چنين با لحنی تند مورد خطاب قرار می‏دهد: «چرا هنگامی که اين تهمت را شنيديد گمان خير نسبت به خود (کسانی که عضو جامعه شما هستند) نبردند و چرا نگفتيد که اين يک دروغ بزرگ است. شما به ياد آوريد زمانی که به استقبال اين دروغ بزرگ رفتيد، شايعه را از زبان يکديگر می‏گرفتيد و با دهان خود سخن می‏گفتيد در حالی که به آن يقين نداشتيد، شما گمان کرديد که اين موضوع کوچکی است در حالی که نزد خدا بزرگ است.»
و سؤال اساسی ديگر: «چرا نگفتيد که برای ما مجاز نيست که در اين مورد سخن بگوييم. خدا به شما پند می‏دهد که هرگز چنين کاری را تکرار نکنيد اگر ايمان داريد.» در مجموع اين آيات و فرازهای مختلف آن حقايق تکان‏دهنده‏ای وجود دارد که تکرار آن بر ما روشن می‏کند زير سؤال بردن افراد يک جامعه و اصولاً مخاطبان و چرا؟ چرا؟ نشان از اهميت موضوع دارد. گذشته از سوء ظن، باورهای غلط که گاه با زمينه‏های تعصب همراه است، نظير شنيده‏هايی که هيچ منبع صحيح علمی در مورد آن نمی‏شناسيم نظير فال بد زدن نيز از مواردی است که در آيات الهی به آن اشاره شده است. در سوره مبارکه يس آيات 18 و 19 می‏بينيم که مردم بدانديش به رسولان الهی می‏گويند: «ما به شما فال بد زديم (وجود شما برای ما بديُمن بود.) و اگر دست برنداريد البته شما را سنگسار کرده و شکنجه می‏کنيم.»
و رسولان در پاسخ می‏گويند: «فال بدِ شما با خودِ شماست اگر بدانيد.» از اين کلام الهی به خوبی می‏توان دريافت که گمان بد يا فال بد تراوش ذهنی و افکار سياه خودِ آن افراد بوده که باعث آزارشان می‏شده است اما آنها آن را به رسولان الهی نسبت می‏دادند و به گفته خداوند اين نادانیِ آنهاست که حقايق را درک نمی‏کنند.
پس از امروز تلاشی نو آغاز کن، با افکار آزاردهنده با جديت مبارزه کن. تو بايد اين خار و خاشاک از ذهن پاک کنی تا آرامش يابی و روشن‏تر و بهتر بينديشی. اميد که در شماره آينده ادامه سخن را پی بگيريم. ان شاءاللّه‏.
منبع: پیام زن