پمپ اولیه یا پمپ سه گوش در خودرو
وقتی پمپ اولیه در یک خودرو نصب می شود که پمپ انژکتور بالاتر از باک قرار داشته باشد زیرا
پمپ انژکتور یک پمپ تولید فشار زیاد است و برای کشیدن سوخت از باک طراحی نشده است بنابراین
وظیفه پمپ اولیه کشیدن سوخت از باک و ارسال ان به پمپ انژکتور می باشد
سوپاپ سرریز در مدار سوخت رسانی فشار ضعیف دیزل
اگر فیلتر سوخت رسانی خیلی نزدیک بموتور نصب شود امکان تشکیل حباب در مدار و قطع ارسال
سوخت به علت هوا داشتن مدار افزایش خواهد یافت لذا برای جلوگیری از ان سوپاپی بنام سوپاپ
سرریز در مدار فشار ضعیف قرار می دهند تا ضمن برگشت دادن سوخت های مازاد بر احتیاج حبابهای
هوا را هم از مدار فشار ضعیف تخلیه نماید اگر درجه حرارت محیط خیلی زیاد باشد یک سوپاپ سرریز
اضافی در روی فیلتر نصب می کنند تا حباب های ایجاد شده را که در اثر جابجایی سریع سوخت و
تغییرات درجه حرارت در مدار فشار ضعیف تولید می شود از مدار خارج نماید با وجود سوپاپ سرریز
نه تنها مدار خود بخود هواگیری می شود بلکه گردش دائمی سوخت باعث خنک شدن کانال مکشی
پمپ و مدار فشار ضعیف می گردد
طرز کار پمپ اولیه
پمپ اولیه مورد مصرف در موتور دیزل معمولا از نوع پیستونی است که بطور مکانیکی بوسیله پمپ
انژکتور کار می کند باین منظور در روی میل بادامک پمپ انژکتور خارج از مرکزی وجود دارد که با
غلطک پمپ تماس گرفته و پیستون اولیه را حرکت می دهد وظیفه دیگر پمپ مقدماتی هواگیری مدار
سوخت رسانی است این عمل بوسیله پمپ دستی تعبیه شده در روی پمپ مقدماتی انجام می شود
پمپ اولیه ساده نوع یک ضربه ای
وقتی بادامک از زیر غلطک خارج می شود دسته پیستون همراه پیستون با نیروی فنر بپایین حرکت
می کند به علت بزرگ شدن حجم بالای پیستون فشار در ان افت کرده و سوخت با باز شدن سوپاپ
ورودی و بسته بودن سوپاپ خروجی وارد پمپ می شود در همین لحظه سوخت موجود در زیر
پیستون تحت فشار قرار گرفته و وارد کانال فشاری پمپ شده و از لوله خروجی به فیلتر می رود
وقتی بادامک زیر غلطک دسته پیستون میرود فنر پیستون متراکم شده و حجم بالای پیستون کوچک
می شود در این موقع بر اثر بالا رفتن فشار سوپاپ خروجی باز شده و پمپ و نیز پشت پیستون که
حجمش زیاد شده جریان پیدا می کند
حالت ایست پمپ
حالت ایست پمپ بدین صورت می باشد که پیستون از دسته پیستون جدا شده و در قسمتی از
کورس خود متوقف گردیده است این حالت وقتی اتفاق می افتد که فشار مدار خروجی پمپ بیشتر
از فشار فنر باشد دسته پیستون پمپ در اثر فشار فنر خود بحرکت رفت و برگشتی ادامه می دهد
بدون انکه تاثیری در کار پمپ ایجاد نماید
به تناسب مصرف سوخت بوسیله پمپ انژکتور و جابجا شدن سوخت فشار برخی مدار ها کاهش
یافته و پیستون بوسیله نیروی فنر راه بیشتری را طی می کند تا خود را بدسته پیستون برساند و
کار پمپ کردن سوخت اغاز می شود
پمپ اولیه دوبل
در این نوع پمپ در هر دو کورس رفت و برگشت سوخت ارسال می شود
1- کورس اول مکش و تحویل سوخت : وقتی پیستون به بالا حرکت می کند حجم زیر ان افزایش
یافته و سوپاپ ورودی پایین باز شده و سوخت وارد پمپ می شود در همین لحظه به علت بالا رفتن
فشار سوخت پشت پیستون سوپاپ خروجی بالا نیز باز شده و سوخت تحت فشار از خروجی پمپ
به مدار سوخت رسانی ارسال می گردد
2- کورس دوم مکش و تحویل سوخت : در کورس پایین رفتن پیستون حجم زیر ان کاهش یافته و
سوخت تحت فشار از سوپاپ خروجی پائینی به مدار تخلیه ارسال می شود در همین لحظه با
ازدیاد حجم بالای پیستون فشار افت کرده و سوخت سوپاپ ورودی بالائی را باز کرده و وارد محفظه
مقدار ارسال سوخت در هر کورس در پمپ های اولیه ساده در هر ضربه 3 سانتیمتر مکعب و در پمپ
های اولیه دوبل در هر ضربه 4/8 سانتیمتر مکعب سوخت قابل ارسال بمدار سوخت رسانی می
باشد
تفاوت اساسی پمپ اولیه یک ضربه و دوبل
در پمپ اولیه دوبل حالت ایست معنی ندارد بلکه پمپ در هر دو کورس خود عمل ارسال انجام می دهد
سوخت مازاد بوسیله سوپاپ سرریز به باک بر می گردد که باعث هوا گیری خود بخود و خنک کاری
مدار می شود
طرز کار پمپ دستی
پمپ اولیه برای هواگیری و پر کردن مدار فشار ضعیف نیزبکار می رود باین منظور دسته پمپ را از
بدنه ان با پیچاندن باز کرده و دسته پیستون پمپ دستی را بالا و پایین می برد در کورس بالا رفتن
سوپاپ ورودی پمپ باز شده و سوخت بمدار مکشی وارد می شود در موقع پایین رفتن سوپاپ
ورودی بسته و سوپاپ خروجی باز می شود و سوخت بمدار خروجی هدایت شده و مدار فشار
ضعیف را پر می کند در موقع هوا گیری در حین پمپ کردن پیچ هواگیری را که در کانال مکشی
پمپ انژکتو ر و نیز بالای فیلتر قرار دارد باز کرده و انقدر با پمپ دستی سوخت را ارسال می کنند
تا سوخت بدون کف از پیچهای هواگیری خارج شود سپس در حال پمپ کردن پیچ های هوا گیری
را می بندند پس از استفاده از پمپ دستی لازم است پیچ دسته ان به بدنه بسته شود تا پمپ
پس از روشن شدن موتور بتواند بکار خود ادامه دهد
پمپ اولیه بوش(سه گوش)
اگر پلاک پمپ سه گوشی بصورت FP/KE 22 AD 148 باشد مفهوم ان چنین است
FP یعنی پمپ مقدماتی که F بمعنی پمپ سه گوش P بمعنی پمپ است
K پیستون دار
E لوله ورود و خروج سوخت افقی است اگر بجای E حرف S نوشته شود و یا چیزی نوشته
نشود به معنی ورود افقی و خروج عمودی است
22 قطر پیستون به میلیمتر
A مربوط به نوع پمپ
D تغییرات پمپ از ابتدا تا حال یعنی A,B,C,D
148 شماره فنی پمپ
منبع: سایت تخصصی مقالات اتومبیل www.khodroha.com
