19 اردیبهشت 1388 / 14 جمادی الاولی 1430 / 9 می 2009 |
|
1) 19ارديبهشت ماه سال1375هجري شمسي:
آيت الله محمد صادق سعيدي ازعالمان و مفسران حطّه خراسان درگذشت. او صاحب سبك جديدي درتفسيرمعاصرشيعه بود. سبكي مبتني برظرايف ادبي، كلامي، تاريخي، اجتماعي، فقهي و اخلاقي كه با نظمي فوق العاده و با بيان آيات كريمه درذهن مخاطب عينيّت مي يافت. |
.jpg "19 اردیبهشت 1388 / 14 جمادی الاولی 1430 / 9 می 2009")
2) 19ارديبهشت ماه سال1378هجري شمسي:
دكتر ذبيح الله صفا مورخ و انديشمند معاصر بدرود حيات گفت. دكترصفا حيات فكري خود را باهمكاري درمجله ادبي مهرآغازكرد؛ سپس ازآن كاركناره گرفت و خود مجله ادبي سخن را دايركرد. بعد ازمدتي روزنامه شباهنگ را منتشركرد و سپس به تدريس دردانشگاه هامبورگ و بعدهم دانشگاه تهران پرداخت. ازدكترصفا آثارارزشمندي چون تاريخ ادبيات ايران، تاريخ علوم عقلي درتمدن اسلامي و تاريخ تحول نظم و نثرپارسي باقي است. |
.jpg "19 اردیبهشت 1388 / 14 جمادی الاولی 1430 / 9 می 2009")
3) روز بزرگداشت شیخ کلینی (ره) صاحب کتاب شریف کافی .
|
|
4) ارتحال عالم مجاهد و روحاني مبارز آيتاللَّه "سيد عبدالحسين لاري" (1303 ش):
آيتاللَّه سيدعبدالحسين لاري در سال 1226ش (1264 ق) در لار به دنيا آمد. وي بعد از اتمام دوره مقدماتي و سطح، راهي نجف اشرف گرديد و در درس ميرزاي بزرگ شيرازي حاضر شد و اجازات متعدد اجتهاد دريافت نمود. آيتاللَّه لاري پس از مدتي به دستور ميرزاي شيرازي جهت هدايت و رهبري مردم خطه فارس به لارستان رفت. ايشان در اولين گام، حوزه علميه لار را تاسيس نمود و به نشر احكام اسلامي همت گماشت. حضور مجتهدي مانند آيتاللَّه لاري، باعث كم نفوذ شدن مبلغان مسيحي و انزواي آنان گرديد. ضبط و ثبت اموال حاكم دست نشانده، احداث كارخانه اسلحهسازي، آموزش نيروهاي نظامي و امتناع از پرداخت ماليات به دولت مركزي، گامهاي مهمي بود كه به رهبري ايشان جهت ايجاد ملت اسلام برداشته شد. همچنين قيام وي در حمايت از مشروطه خواهان شيراز و رويارويي با نيروهاي دولتي و همكاري با دليران تنگستان در مقابله با متجاوزان انگليسي از جمله فعاليتهاي اين مجتهد جهادگر در راه استقلال مردم و اعاده شرافت اسلامي ميباشد. در كنار فعاليتهاي سياسي، از آيتاللَّه لاري حدود چهل اثر فقهي، كلامي، فقهي - سياسي، اصولي و... به يادگار مانده است. اين عالم مجاهد سرانجام در 19 ارديبهشت 1303 ش برابر با چهارم شوال 1342 ق در 86 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در شهرستان جَهرم در محلي كه هماكنون به "مقبره آقا" معروف است به خاك سپرده شد. |
.jpg "19 اردیبهشت 1388 / 14 جمادی الاولی 1430 / 9 می 2009")
5) فسخِ امتياز استعماري "كاپيتولاسيون" توسط مجلس شوراي ملي (1306ش):
مفهوم عام حقوقي كاپيتولاسيون، عبارت از نظام قضاوت كنسولي و برخي امتيازات و مصونيتهاي قضايي است كه به موجب آن، اتباع يك كشور در صورت ارتكاب جرم در كشور مورد نظر از شمول قوانين جزايي و مدني در قلمرو كشور ميزبان مستثني ميشدند. حق كاپيتولاسيون در ايران، اولين بار در معاهده تركمنچاي در سال 1206ش در زمان فتحعلي شاه قاجار به روسيه داده شد و بعدها بسياري از دولتهاي ديگر نيز صاحب اين امتياز شده و قضاوت كنسولي خود را بر دستگاه سياسي و قضايي ايران تحميل كردند. در سال 1297 ش، لايحهاي به تصويب رسيد كه به موجب آن حق كاپيتولاسيون روسها در ايران كه تحت فشار زور و تهديد و تطميع و برخلاف مصالح ملت ايران بوده است با استناد به قانون اساسي لغو شد. پس از لغو قرارداد كاپيتولاسيون بين ايران و روسيه قراردادهاي مشابه با كشورهاي ديگر نيز ملغي گرديد. اما كشورهاي غربي همچنان به اين امتياز پايبند بودند تا اين كه مجلس شوراي ملي در چنين روزي در نوزدهم ارديبهشت 1306ش، الغاء كاپيتولاسيون را اعلام كرد و به همه دولتهايي كه از حق كاپيتولاسيون استفاده ميكردند يك سال وقت داد كه در قراردادهاي خود تجديد نظر و اين امتياز را لغو كنند. اين قانون ننگين، يك بار ديگر در سال 1343 ش مطرح شد و به تصويب رسيد كه به سبب اعتراض امام خميني(ره) به آن، آن حضرت را به تركيه تبعيد كردند. در نهايت كاپيتولاسيون پس از پيروزي انقلاب اسلامي براي هميشه لغو شد. |
|
6) تخليه كامل ايران از نيروهاي شوروي سابق پس از پايان جنگ جهاني دوم (1325 ش):
پس از پايان جنگ جهاني دوم، ايران به شوراي امنيت شكايت كرد كه روسيه بر خلاف پيمان سه جانبه، ايران را تخليه نكرده است و در امور داخلي كشور دخالت مينمايد. شوروي انتظار اين شكايت را نداشت و درخواست تاخير در رسيدگي را نمود. اما نمايندگان ايران، انگلستان و آمريكا با تعويق جلسه شوراي امنيت درباره تصميم در اين موضوع مخالف بودند. شوروي نميخواست موضوع ايران جنجالي بينالمللي عليه آن كشور باشد، بنابراين سفير شوروي در ايران كوشش زيادي براي توافق با مقامات ايراني انجام داد. در نهايت موافقت نامهاي در مورد تخليه ايران، نفت شمال و آذربايجان به امضاء طرفين رسيد، تا اين كه سرانجام در روز نوزدهم ارديبهشت سال 1325 ش، تخليه كامل ايران انجام گرفت. |
.jpg "19 اردیبهشت 1388 / 14 جمادی الاولی 1430 / 9 می 2009")
7) عمليات محدود انصارالحسين در منطقه هورالهويزه، جزيره مجنون، توسط سپاه(1366ش)
|
| 8) صدور قطعنامه 612 شوراي امنيت در مورد كاربرد سلاحهاي شيميايي در جنگ(1367ش) |
.jpg "19 اردیبهشت 1388 / 14 جمادی الاولی 1430 / 9 می 2009")
9) با شكايت ايران عليه عراق مبني بر بمباران شيميايي عراق عليه مردم بيگناه كشورمان:
كارشناسان سازمان ملل پس از بازديد از مناطق دو طرف، گزارش خود را مبني بر استفاده از سلاحهاي شيميايي عليه نظاميان و غير نظاميان ايراني و همچنين نظاميان عراقي به دبير كل تسليم كرد. دبيركل، اين گزارش را به ضميمه نامهاي، به شوراي امنيت تقديم نمود كه در نتيجه، قطعنامه 612 صادر شد. در اين قطعنامه بدون آن كه از كشوري خاص به عنوان استفاده كننده سلاحهاي شيميايي ياد شود، كاربرد اين سلاحها محكوم گرديد. همچنين در اين قطعنامه از تمامي كشورها درخواست شد كه با رعايت تعهدات بيطرفي، از صدور عوامل شيميايي به طرفهاي مخاصمه خودداري كنند. |
| 10) درگذشت "ابوسعيد عبيداللَّه بن جبراييل" پزشك نامدار و داروساز شهير(453 ق) |
|
11) رحلت "حاج ملااسماعيل سبزواري" محدث و واعظ شهير در تهران(1312 ق):
حاج ملااسماعيل سبزواري، فراگيري حكمت و فلسفه را نزد حاج ملاهادي سبزواري، فيلسوف مشهور شرق آموخت. او براي تكميل تحصيلاتِ علوم ديني به حوزهي علميهي نجف رفت و پس از كسب درجهي اجتهاد به تهران بازگشت. ملااسماعيل مردي بسيار مُتَتِبِّع بود و حافظهاي نيرومند داشت. وي در رشتهي موعظه استادي مُسلَّم به شمار ميرفت و داراي تأليفاتي ميباشد. مجمعُ النّورَين و نوادِرُ الاثار از جمله تاليفات اين محقق گرانقدر به شمار ميروند. |
|
12) وفات "ميرزا عبدالغفّار تهراني" رياضيدان ايراني(1326 ق) :
ميرزا عبدالغفار تهراني ملقب به نجم الدوله، از همان ابتداي تحصيل، استعداد و علاقهاي عميق به رياضيات داشت. او اين علم را در مدارس مشهور آن زمان همچون دارالفنون فرا گرفت و به تحقيق و مطالعه در زمينهي رياضيات پرداخت. نَجمُ الدوله، سالها معلم رياضي در مدرسهي دارالفنونِ تهران بود. از اين رياضيدانِ ايراني، تاليفاتي همچون بدايةُ الحساب و اصول هندسه به يادگار مانده است. |
| 13) ورود نيروهاي روسي به ايران و اشغال اصفهان در جريان جنگ جهاني اول(1334 ق) |
|
14) ولد "اِمِريكو وسپوس" مكتشف و دريانورد معروف ايتاليايي (1451م):
امِريكو وسپوس دريانورد معروف ايتاليايى در نهم مه 1451م در شهر فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. وي به سبب علاقه بسيار به دريانوردي از جواني به شغل ملواني روي آورد و به درجه ناخدايى رسيد. وسپوس در سفر دوم كريستفْ كلمب، مكتشف بزرگ هموطنش حضور داشت و نقاطي از امريكا را كشف كرد. عقيده كاشفان اوليه امريكا اين بود كه اين سرزمين در ادامه شرق آسيا واقع است ولي وسپوس در سفرهاي بعدي خود به اين واقعيت دست يافت كه سرزمين مكشوفه جديد، ارتباطي با خاك آسيا ندارد. وي همچنين مصبّ و محل ريزش آب رودخانه آمازون به اقيانوس اطلس را كشف نمود. وسپوس چهار بار به سرزمين ناشناختهاي كه تا آن زمان نامي نداشت و بعدها با الهام از نام او، امريكا خوانده شد، سفر كرد. از اين رو عدهاي وسپوس را كاشف واقعي امريكا ميدانند. وي سرانجام در 20 ژوئيه 1512م در 61 سالگي درگذشت. شرح سفرهاي امريكو وسپوس توسط مولر، جغرافي دان آلماني در 1507 منتشر شد. وي در كتابش پيشنهاد كرده بود كه قاره جديد را به نام امريكو وسپوس، امريكا بنامند. |
.jpg "19 اردیبهشت 1388 / 14 جمادی الاولی 1430 / 9 می 2009")
15) اتمام بناي ساختمان تاريخي "تاج محل" در كشور هند (1653م):
تاج محل، نام آرامگاه ارجمند بانو، ملقب به ممتاز محل، ملكه ايرانيِ شاهْ جهان، پادشاه هند است. شاه جهان كه پنجمين شاه مغولي بابري هند به شمار ميرفت، مدت 30 سال حكومت هند را در اختيار داشت. ارجمند بانو بعد از 20 سال زندگي به عنوان همسر پادشاه، سرانجام در 7 ژوئن 1631 درگذشت. بناي تاج محل پس از فوت همسر شاه جهان، پادشاه مغول هند در ايالت آگراي اين كشور آغاز شد. نماي بيروني تاج محل با نقشهاي رنگي مزيّن شده است و كتيبههايى نيز به خط عربي دارد كه آيات قرآني بر آنها نقش بسته است. در اين بنا همچنين دو ضريح يكپارچه از مرمر سفيد قرار دارد كه اجساد ملكه نور جهان و شاه جهان در زير آن دفن شده است. براي احداث بناي تاج محل، شورايى از بهترين معماران تشكيل و سرانجام طرح استاد عيسي اصفهاني از معماران برجسته ايراني انتخاب شد و او در اين مكان يكي از زيباترين ساختمانهاي جهان و از عاليترين نمونههاي معماري اسلامي هند را بنا كرد. اين بنا كه ساخت آن حدود 20 سال به طول انجاميد، سرانجام در 9 ماه مه 1653 خاتمه يافت. ساختمان تاج محل، امروزه محلي براي بازديد جهان گردان به شمار ميآيد. |
| 16) در گذشت "يوهان شيلْلِر" نويسنده و شاعر معروف آلماني (1805م) (ر.ك: 10 نوامبر) |
| 17) انجام اولين پرواز بشر بر فراز قطب شمال (1926م) |
.jpg "19 اردیبهشت 1388 / 14 جمادی الاولی 1430 / 9 می 2009")
18) مرگ "آلبرت آبراهام مايكلسون" فيزيكدان امريكايي كاشف سرعت نور (1931م):
آلبرت آبراهام مايكلسون، فيزيكدان امريكايى، در 19 دسامبر 1852م در خانوادهاي يهودي در آلمان به دنيا آمد. وي در دو سالگي به همراه خانواده راهي امريكا شد و پس از طي تحصيلات خود در كاليفرنيا، به دبيري علوم پرداخت. مايكلسون در اين زمان به فيزيك نور علاقهمند شد و درصدد برآمد تا به طريقي، سرعت نور را اندازه بگيرد، وي اين كار را بهتر و دقيقتر از ديگران انجام داد و تحقيقات خود را در كشورهاي آلمان و فرانسه پيگيري نمود. مايكلسون در نهايت در سال 1878م در 27 سالگي سرعت نور را برابر با سيصد هزار كيلومتر در ثانيه عنوان كرد و اين بهترين و دقيقترين رقمي بود كه در اختيار دانشمندان قرار گرفت. از ديگر كارهاي مايكلسون، ساخت دستگاه تداخل سنج يا انتروفرومتر بود كه بر اساس امواج مستقيم نور و انعكاس آن، كار ميكرد. اين دستگاه كه ميتوانست طول موج نور را اندازه بگيرد. باعث معروفيت جهاني مايكلسون گرديد. موفقيت و ارزش دستگاه تداخل سنج در آن است كه ميتوان طول موج منفرد را در آنِ واحد اندازهگيري كرد. مايكلسون درسال 1907م به مناسبت تحقيقات و نظرات مهم وجالبي كه در باب نور به عمل آورد به عنوان اولين امريكايى، جايزه فيزيك نوبل را دريافت كرد. همچنين برخي تحقيقات مايكلسون، مقدمه تئوري نسبيت انيشتين بود. او در سال 1926م مهمترين آزمايش خود را براي تعيين سرعت نور انجام داد. مايكلسون در هنگام اين آزمايشها دچار بيماري سختي گرديد اما تا دم مرگ براي به پايان رساندن تجربهاش پافشاري كرد تا اينكه در 9مه 1931م در 79 سالگي درگذشت. |
| 19) اشغال قرهباغ آذربايجان توسط جمهوري ارمنستان (1992م): پس از فروپاشي شوروي و استقلال جمهوريهاي جديد آن، ارمنستان در صدد الحاق منطقه قرهباغ جمهوري آذربايجان به خاك خود برآمد. اين در حالي بود كه اختلافات داخلي در آذربايجان اوج گرفته بود و از طرف ديگر مردم قرهباغ به استقلال خود رأي داده بودند. در اين ميان، ارمنستان نيز از مردم اين منطقه كه بيشتر ارمني بودند، براي رويارويي با آذربايجان حمايت ميكرد. با اين حال ارمنستان در فوريه 1992م تهاجمي با هدف تضعيف جمهوري آذربايجان و تحكيم موقعيت استقلالطلبان قره باغ انجام داد. نظاميان ارمنستان در جريان تجاوز به جمهوري آذربايجان، حدود 20 درصد از خاك اين كشور به ويژه مناطق استراتژيكي كه ارمنستان را به قرهباغ متصل ميكند، اشغال كردند. با وجود برقراري آتش بس ميان دو كشور از سال 1993م اين بخش از خاك جمهوري آذربايجان همچنان در اشغال ارتش ارمنستان است و مشكل ديرينه قرهباغ، هنوز حل نشده است. |
