عفونت گوش خارجی در ورزش

پیش زمینه

عفونت مجرای گوش خارجی در ورزشکاران از شایعترین بیماریهایی است که ورزشکارانی را که به ورزشهای آبی می پردازند درگیر می سازد. فاکتورهای مختلفی در ایجاد این عارضه دخیل هستند: استفاده از گوش بندها برای جلوگیری از ورود آب به گوش, هوای مرطوب و گرم استخرها و محیطهای ورزشی و فقدان ماده پوشاننده مجرای گوش خارجی ( سرومن ) ناشی از شسته شدن مکرر آن.افرادی که زمینه آلرژی دارند مثل افراد مبتلا به اگزما, آسم و رینیت آلرژیک به نحو محسوسی مستعد ابتلا به عفونت مجرای گوش خارجی می باشند. این آسیب و عارضه ورزشی معمولاً در فصل تابستان زمانیکه پرداختن به ورزشهای آبی زیاد می شود بیشتر رخ می دهد.

تقسیم بندی انواع عفونتهای گوش خارجی

1- عفونتهای حاد و منتشر : شایعترین فرمی است که در شناگران مشاهده می شود و معمولاً علت آن باکتریایی است و گاهی هم می تواند علت قارچی داشته باشد. در این نوع تمام طول مجرای گوش درگیر و ملتهب است و شروع علائم روندی حاد دارد.
2- عفونت حاد موضعی : ناشی از عفونت فولیکولهای موی مجرای گوش خارجی است و در آن بخشی از مجرا درگیر است که در لمس حساس و دردناک است.
3- عفونت مزمن گوش خارجی : عفونتی منتشر که بیش از 6 هفته طول کشیده باشد.
4- عفونت نکروزان بدخیم گوش خارجی: معمولاً‌ این نوع در افرادی که کاهش سطح ایمنی دارند مثل افراد دیابتی و مبتلا به HIV و بندرت در اطفال رخ می دهد و در آن عفونت عمقی مجرای گوش که حتی می تواند ساختارهای عمقی مثل استخوان را درگیر کند مشاهده می شود.

آسیب شناسی

مجرای گوش خارجی مجرایی جهت هدایت امواج صوتی به پرده صماخ و گوش میانی است. دو سوم داخلی این مجرا استخوانی و 3/1 خارجی آن غضروفی است. سطح داخلی مجرا توسط لایه ای از سلولهای سنگفرشی پوشیده شده است. در سطح داخلی مجرا و توسط سلولهای پوشاننده مجرا ماده ای چرب و چسبناک و زرد رنگ به نام سرومن ترشح می گردد, این ماده PH اسیدی داشته و سبب کشته شدن باکتریها می شود. از سویی با چرب کردن داخل مجرا مانع از خشک شدن و پوسته زیری سلولهای پوشاننده مجرا می شود و لذا مانع عفونت می گردد. بعلاوه که گرد و غبار را بخود می گیرد و مانع از ورود آن به قسمتهای عمقی می شود. در ورزشهای آبی ورود مکرر آب به مجرای گوش سبب حل شدن نسبی سرومن و بدنبال آن خشک شدن مخاط مجرا و از بین رفتن اثر محافظتی سرومن و استعداد به عفونت گوش می شود.

فرکانس

• فرکانس بروز عفونت گوش حدود 10000/4 مورد در سال است که عمدتاً در فصل تابستان گزارش می شود.
• نوع حاد منتشر عفونت گوش خارجی از همه شایعتر و نوع نکروزان از همه کمتر اتفاق می افتد.
• مرگ و میر در همه انواع بجز نوع نکروزان ( حدود 20%) بسیار پائین است.
• هیچ ارجحیت نژادی در ابتلا به این بیماری دیده نمی شود.
• هیچ ارجحیت جنسی در ابتلا به این بیماری دیده نمی شود.
• در افراد بالای 65 سال احتمال ابتلا کمی بالا می رود.

شرح حال

• شکایت از درد گوش
• احساس پری در گوش
• خارش گوش
• ترشح از گوش ( بی رنگ تا چرکی )
• کاهش میزان شنوایی
• تب ( غیر معمول)
• علائم دو طرفه ( نادر )

معاینه

• درد در لمس دهانه ورودی گوش
• التهاب و قرمزی در معاینه گوش
• ترشح داخل مجرا در معاینه با دستگاه
• بزرگی غدد لنفاوی مجاور گوش و ناحیه گردن
• تب ( غیر معمول )
• در موارد شدید عفونت می تواند به استخوان ( ماستوئید ) یا غده بزاقی بناگوشی و یا حتی به کف جمجمه گسترش یافته و اعصاب مغزی 7 و 9 و 10 و 11 را درگیر سازد که باید در صورت شک به این مسئله معاینه لازم صورت گیرد.

علل عفونت

1- علل انسدادی : کانال گوش مارپیچی باشد یا تجمع سرومن.
2- فقدان سرومن : در نتیجه حل شدن در آب استخر
3- ضربه به گوش
4- تغییر PH مجرای گوش طی بیماری های گوناگون مثل دیابت و یا در افراد مسن ( < 652 سال)

فاکتورهای خطر

• سابقه قبلی ابتلا
• شنا و ورزشهای آبی مداوم
• استفاده از محافظ های داخلی گوش برای جلوگیری از ورود آب به گوش ( با خراش های سطحی سبب مستعد شدن به عفونت می شوند)
• استفاده از سمعک
• ابتلا به بیماری های حساسیتی مثل آسم , اگزما.
• ابتلا به بیماری هایی مثل دیابت, AIDS و سوء تغذیه.

بررسی های تصویربرداری

• رادیوگرافی می تواند در مواردی که به عفونت مهاجم شک داریم و یا به درگیری استخوان ماستوئید مشکوکیم کمک کننده باشد.
• CT اسکن می تواند ضایعات و خراش های استخوانی را در صورت درگیری آنها بهتر از رادیوگرافی نشان دهد.

درمان

درمان اولیه شامل کاهش درد و خارج کردن مواد زائد داخل مجرا و استفاده از دارو جهت کنترل تورم است. درمان اصلی شامل تجویز آنتی بیوتیک برای ریشه کنی عفونت و اصلاح فاکتورهای خطر برای جلوگیری از عود است.

پیشگیری

• از گوش پاک کن استفاده ننمائید و اجسام را وارد گوش خود نکنید.
• در آب آلوده شنا نکنید.
• بطور مکرر و مداوم گوش خود را با صابون نشوئید چرا که هم سرومن را حل می کند و هم سبب قلیایی شدن PH داخل گوش شده فرد را مستعد عفونت می کند.
• بعد از حمام یا شنا گوش خود را خوب خشک کنید تا در آن آبی نماند.
• تا حد امکان از گوش بندها در استخر استفاده ننمائید.

عوارض

• عفونت نکروزان ( 20% مرگ و میر)
• التهاب و عفونت استخوان ماستوئید.
• التهاب غضروف گوش خارجی
• آسیب و عفونت استخوانهای کف جمجمه
• عفونت مغز

پیش آگهی

بازگشت به شنا بعد از درمان عفونت ( حدود 5-4 روز بعد ) امکانپذیر است
منبع: موسسه طب ورزش پارس می باشد
/خ