چه عواملی باعث ریزش مو میشوند؟
هر شاخه از موی سر انسان دارای یک سیکل رشدی می باشد که به طور ژنتیکی برای آن طراحی شده و این سیکل شامل رشد، پیری و ریزش است به طور متوسط روزانه 50 تا 100 مو میریزد البته در افراد مختلف متفاوت است همچنان که یک مو میریزد موی جدید جای آن را می گیرد. مشکل زمانی آغاز میشود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریع تر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید ضعیف شود در این حالت بعد از مدتی از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهایش می شود . این علت اصلی ریزش مو می باشد عوامل مختلفی می توانند روی سیکل رشد مو اثر کنند و باعث ریزش موقت و یا دائمی شوند شامل:
تلوژن افلوویوم یا ریزش با تاخیر ناشی از استرس
استرس میتواند عامل مهمی ریزش مومحسوب شود. به طور طبیعی 10-5 % از موهای سر در مرحله استراحت به سر میبرند یک استرس شدید باعث میشود درصد زیادی از موها در یک زمان وارد مرحله تلوژن شوند و رشدشان متوقف میشود.چند ماه بعد از استرس وارد شده موهای در حال استراحت دچار ریزش شده و این ریزش به حدی شدید میباشد که باعث نگرانی فرد میشوداین استرس میتواند شامل: یک ضربه روحی ناگهانی (مرگ یکی از نزدیکان ، از دست دادن شغل ، جدایی) یا بیماری (تب شدید، عفونت، آنفلوآنزاو...) یا خستگی شدید ناشی از کار زیاد ، داشتن جراحی. چون این حادثه چند ماه قبل اتفاق افتاده فرد ریزش موی خود را به آن نسبت نمی دهد این یک شرایط موقتی میباشد و طی چند ماه موهای جدید با سیکل طبیعی شروع به رشد میکنند ودر سیکل آینده درصد زیادی از موها وارد مرحله استراحت نمی شوند .
آناژن افلوویوم یا ریزش ناگهانی
آناژن افلوویوم شرایطی است که درصد زیادی از موهای در حال رشدبه طور ناگهانی ریزش پیدا میکنند. شیمی درمانی و رادیو تراپی در درمان سرطان عامل پر قدرتی است که باعث توقف فاز رشد و ریزش مو میشود .شیمی درمانی و رادیو تراپی روی سلولهایی از بدن که به سرعت تقسیم میشوند مثل سلولهای سرطانی اثر کرده و باعث از بین رفتن آنها میشودمتاسفانه چون سلولهای ناحیه فولیکول موسرعت تقسیم بالایی دارند این داروها روی آنها هم اثر کرده و باعث از بین رفتن فولیکولها میشود. البته این حالت هم موقت بوده و چند ماه بعد از توقف شیمی درمانی موها شروع به رشد میکنند.
تغذیه نامناسب
بعد از مدتی تغذیه نامناسب بدن با کمبود ویتامین ، پروتئین و آهن مواجه شده و هر کدام از این کمبودها میتوانند باعث ریزش شدید مو شوندالبته اثر آنها میتوانند موقت باشند و در صورتی که کمبودها اصلاح شوند ریزش مو طبیعی میشود.
فاکتورهای شیمیایی
مواد شیمیایی که در رنگ کردن موها ، فر کردن ، صاف کردن و دکلره استفاده میشوند میتوانند باعث خشک شدن و خورد شدن موها شده وریزش موقت ایجاد کنند در مواردی این ریزش موها دائم شده و موهای ریخته شده دوباره رشد نمیکنند.
عدم تعادل هورمونها
به هم خوردن شرایط درونی و هورمونی بدن باعث ریزش موی شدید میشود این موارد شامل: دیابت کنترل نشده، بیماری تیروئید، کلیه ، کبد، لوپوس، سندرم تخمدان پلی کیستیک در این شرایط تا درمان کامل بیماری اصلی ریزش مو ادامه خواهد داشت.بنابراین یافتن علت اصلی ریزش مو مهمترین قدم در درمان آن میباشد.
طاسی آندروژنتیک
معمولترین علت ریزش مو در آقایان عامل پر قدرت آندروژنتیک می باشد.همانگونه که از نام آن مشخص میباشد دو فاکتورمهم هورمون آندروژن و ژنتیک نقش اصلی را در این ریزش مو دارند .درخانمها هم این نوع ریزش مو ایجاد میشود ولی معمولا باعث نازک شدن مو وریزش منتشر در سر میشود. در آقایان بعد از بلوغ به دنبال آفزایش سطح هورمونهای آندروژنی نازک شدن موها و عقب رفتن موهای ناحیه پیشانی شروع میشود.
تستوسترون چه نقشی درایجاد طاسی مردانه دارد؟
هیچ شکی وجود ندارد که هورمون تستوسترون نقش مهمی در رشد ، نحوه پراکندگی موهای بدن دارد. در زمان بلوغ رشد موهای ثانویه در نواحی زیر بغل وشرمگاهی وهمچنین رشد مو در صورت آقایان و موهای کوتاه و نازکتر در بدنشان به دلیل افزایش هورمون مردانه تستوسترون می باشد.در سلولهای خاصی از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قوی تر دی هیدرو تستسترون تبدیل میشود البته این کار توسط آنزیم 5- آلفا ردوکتاز انجام می شود . درمال پاپیلای فولیکول مو گیرنده های زیادی برای این هورمون دی هیدرو تستسترون داشته و این هورمون اثر مخرب برای فولیکولهای سر دارد و باعث ضعیف شدن آنها شده و موهای درآمده نازک تر به نظر میرسند تا اینکه دیگر مویی از آن فولیکول رشد نمی کند
کوچک سازی یا مینیاتوری شدن
دی هیدرو تسترون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعث میشود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود این کار باعث میشود یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بیشتر آن متوقف میشود.تصویر زیر یک فولیکول مویی که از نظر ژنتیکی حساس به آندروژن می باشد را نشان میدهد ازفاز آناژن به تلوژن رسیده و سپس وارد مرحله آناژن جدید شده در حالی که کوچکترو نازک تر و کمرنگ تراز قبل به نظر می رسد در صورتی که این سیکل رشد معیوب چند بار تکرار شود یک موی ضخیم به موی کرکی تبدیل شده و سرانجام دیگر موی قابل رویتی از این فولیکول رشد نخواهد کرد فولیکول مو مرده و طاسی کامل می شود این پدیده کوچک سازی یا مینیاتوری شدن مو نامیده میشود.
ژنها چه نقشی در ریزش مو دارند؟
بر اساس برخی از مطالعا ت ژن طاسی روی کروموزوم اتوزومال قرار گرفته و روی کروموزوم جنسی نیست. جایکاه دقیقی که روی کدام یک از کروموزومهای اتوزومال شماره 1 تا 22می باشد مشخص نشده .این ژن در مردان به صورت اتوزومال غالب و درزنان اتوزومال مغلوب ظاهر میشود.در مرحله تشکیل جنین ژن طاسی باعث می شود یک سری از فولیکولهای مو نسبت به دی هیدرو تستوسترون حساس شوندو بعد از بلوغ به دنبال افزایش سطح هورمونهای آندروژنی این فولیکولهای حساس وارد مرحله کوچک سازی شده و از بین میروند.
درمان ريزش مو
ما بسیار خوشحال هستیم از این که در زمانی زندگی می کنیم که انواع درمانهای دارویی و جراحی برای ریزش مو وجود دارد و می توانیم به طور کامل ریزش مو را درمان کنیم. داروهای مختلفی برای درمان انواع ریزش مو تجویز می شوند بعضی از آنها به منظور برطرف کردن علت زمینه ای ریزش بوده و به طور غیر مستقیم باعث طبیعی شدن ریزش مو می شوند بنابراین نکته مهم در درمان این بیماری قبل از تجویز دارو تشخیص دقیق علت ریزش مو بوده و با توجه به نوع و علت بیماری برنامه درمان افراد متفاوت می باشد. منطقی ترین کار در درمان این بیماری مشاوره با یک متخصص پوست و مو می باشد. پزشک متخصص با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار ، معاینه سر و انجام بعضی از آزمایشهای خونی برای بررسی وضعیت هورمونها وتشخیص بیماریهای داخلی که باعث ریزش غیر طبیعی مو می شوند می تواند علت دقیق ریزش مو را تشخیص دهد. اگر علت ریزش مو بیماریهای داخلی مثل دیابت، تیروئید، تخمدان پلی کیستیک، بیماریهای اتوایمیون ،کم خونی و... باشد کنترل دقیق بیماری می تواند ریزش مو را کنترل کند.رایج ترین علت ریزش مو در مردا ن اندروژنتیک می باشد . درمان تایید شده ریزش موی آندروژنتیک درمان دارویی ریزش موی آندروژنتیک در مردان 2 درصد یا 5 درصد محلول موضعی مینوکسیدیل 1 میلی گرمی قرص فیناستراید قرص دوتاستراید 5/. میلی گرمی درمان دارویی ریزش موی آندروژنی و ژنتیکی در زنان مینوکسیدیل (اسپیرونولاکتون – سیپروترون استات - فلوتامید) آنتی آندروژن درمانهای دارویی در صورتی که در اوایل شروع ریزش موتجویز شوند در اغلب موارد به خوبی می توانند ریزش مورا کنترل کنند و از بین رفتن کامل فولیکولها جلوگیری کنند در صورتی که فولیکولها در اثر پدیده مینیاتوری شدن کامل از بین رفته باشند این درمانها باعث رشد موهای نازک و کرک مانندی شده و در صورتی که درمان قطع شود موهای درآمده میریزند بنا براین در این حالت بهترین درمان دائمی و طبیعی برای پر کردن مناطق بدون مو جراحی پیوند مو می باشد. درمان جراحی برای مردان و زنان جراحی پیوند مو یک تضمین بالایی داشته و در صورتی که جراح و تیم مربوطه مهارت و تجربه کافی داشته باشند 90 تا 100 درصد موهای کاشته شده رشد خواهند کرد.ودر مقایسه با مینوکسیدیل و فیناستراید بهتر و کامل تر می تواند پوشش خوبی در نواحی بدون مو ایجاد کند و اثر آن همیشگی است
مینوکسیدیل
. مینوکسیدیل یک داروی متسع کننده قوی عروق می باشد و در موارد فشار خون شدید به صورت خوراکی تجویز می شود. مینوکسیدیل تنها دارویی است که به صورت موضعی باعث رشد مو می شود و به فرم محلولهای 2 درصد و 5 درصد موجود می باشد.در بیشتر از 30 درصد افرادی که از این محلول استفاده می کنند به خوبی موهای کرکی را به موهای ضخیم تبدیل می کند و در کمتر از 10 درصد میتواند باعث پر شدن کامل یک سر طاس شود. در صورتی که از محلول 5 درصد استفاده شود کمی فواید و اثرات آن افزایش می یابد. معمولا بعد از 6 ماه استفاده اثرات آن نمایان میشود. چه افرادی به این دارو بهتر جواب می دهند؟ مردانی که در اوایل شروع ریزش مو هستند ، مردانی که حداکثر منطقه طاسی آنها کمتر از 10 سانتی مترمربع باشد و کسانی که قبل از مصرف دارو تراکم موهایشان حداقل 20 تا ر مو در هر سانتی متر مربع بوده. مینوکسیدیل در زنان هم اثرات خوبی داشته و در 60 درصد از زنان استفاده کننده باعث توقف ریزش مو و رشد مجدد موها شده. در صورتی که درمان متوقف شود بعد از 3 ماه به مرحله قبل از شروع درمان بر می گردد وموهای درآمده می ریزند. افراد بایستی به این نکته توجه داشته باشند که برای حفظ موهای در آمده روزانه دو بار به طور همیشگی محلول را استفاده کنند.مینوکسیدیل موضعی معمولا عوارضی نداشته و در موارد خیلی نادر حساسیتهای پوستی مشاهده شده که مصرف دارو بایستی قطع شود
فیناستراید
فیناستراید یک داروی آزا- استروئیدی ساختگی و با قدرت زیاد است که به صورت آنتاگونیست غیررقابتی به صورت برگشت ناپذیر باعث مهار آنزیم 5 – آلفا ردوکتازنوع 2 می شود. این آنزیم هورمون مردانه تستوسترون را به دی هیدروتستوسترون تبدیل می کند و در پوست سر به میزان زیادی وجود دارد. نیمه عمر پلاسمایی این دارو 8 ساعت میباشد و اثرات بیولوژیکی آن برای زمانی طولانی تر به جا می ماند. در اوایل سال 1990 فیناستراید برای درمان هیپرتروفی پروستات با دوز 5 میلیگرم روزانه تایید شد.به دنبال مصرف این دارو مردان متوجه شدند ریزش موهایشان کاهش یافته و حتی رویش موی جدید هم مشاهده کردند. بعد از تحقیقات زیاد مشخص شد این دارو با دوز 1 میلی گرم در روز هم می تواند اثرات مثبت در ریزش مو داشته باشد. امریکا به عنوان داروی موثر بر ریزش موی مردانه با نام پروپشیا تایید شد FDA این دارو در سال 1998 از طرف انجمن پروپشیا اولین قرص تایید شده علمی در ریزش موی مردانه به خصوص در نواحی ورتکس(وسط سر)و قدامی میانی سرمی باشد.. این دارو به فرم قرص های 1 میلیگرمی برای ریزش مو روزانه استفاده می شودومیزان هورمون دی هیدروتستوسترون سر را تا 64 درصد و سرم را تا 68 درصد کاهش می دهد. بعد از 12 ماه مصرف این قرص موهای کامل و ضخیم سر افزایش یافته و موهای نازک کاهش می یابد. فیناستراید به خوبی می تواند باعث متوقف شدن پدیده مینیاتوری شودو رشد مجدد موها شروع می گردد. رایج ترین عوارض پروپشیا عوارض جنسی: از دست دادن میل جنسی در 2درصد مردان،اشکال در نعوظ در 3/1 درصدو کاهش مقدار مایع منی. وقتی فرد با این عوارض مواجه می شود در صورت قطع مصرف داروعوارض ایجاد شده از بین میروند.علاوه بر اینها در تعدادی از مردان بزرگی وحساسیت زیاد سینه مشاهده شده.در صورت مواجه شدن با درد یا ترشح و یا لمس توده در سینه سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.زنان حامله و حتی مستعد برای حاملگی نبایستی از این دارو استفاده کنند.پروپشیا توسط یک لایه محافظ پوشیده شده و این پوشش از تماس دست با ماده فعال دارو جلوگیری می کند. چه مدت بعد از مصرف اثرات فیناستراید نمایان میشود؟ قرص را هر روز میل کنیدو در عرض 4 تا 6 ماه اثرات آن ظاهر می شود.معمولا بعد از 24 ماه ماکزیموم اثر در موها ایجاد می شود. اگر بعد از 12 ماه هیج گونه تاثیری در موهایتان مشاهده نکردید ادامه مصرف آن بی حاصل می باشد.در طی 12 ماه بعد از قطع دارو موهای درآمده ریزش می یابند و اثر فیناستراید تا زمانی است که مصرف می شود.بدون تجویز پزشک مصرف نشود
منبع: http://www.emdadgar.ir/س
