چرا ما بر روي مهر سجده مي کنيم؟

شيعه معتقد است که در حال نماز بايد بر زمين يا آنچه که از آن مي رويد (مشروط به آن که خوردني يا پوشيدني نباشد)، سجده کرد و سجده بر غير اين دو، در حال اختيار صحيح نيست. در حديثي از پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله نقل شده است که فرمود: « جعلت لي الأرض مسجدا و طهورا »: زمين براي من محل سجده و طهارت (تيمم) قرار داده شده است. [اصول کافي، ج 1، کتاب تيمم، حديث 2، ص 91]. از امام صادق عليه السلام نيز روايتي در اين زمينه وارد شده است.
سيره ي مسلمانان نيز در زمان حضرت رسول اکرم سجده بر زمين مسجد بود که از سنگريزه ها مفروش شده بود. آنان هنگام گرمي هوا که سجده بر سنگ هاي داغ مشکل بود، سنگ ريزه ها را به دست مي گرفتند تا خنک شود و به هنگام نماز بر آن سجده کنند [ج 3، حديث 2، ص 91].
اين احاديث همگي گواه آن هستند که مسلمانان از ابتدا بر سنگ و خاک سجده مي کردند و هرگز بر فرش، لباس و گوشه ي عمامه سجده نمي کردند، ولي بعدها به پيامبر ابلاغ شد که برحصير و بوريا نيز مي توان سجده کرد. روايات متعددي از سجده ي پيامبر بر حصير و بوريا حکايت مي کنند [همان منبع]. بر اين اساس، شيعه ي اماميه پيوسته بدين اصل مقيد بوده است و صرفا بر زمين و يا روييدني هاي غير خوردني و... سجده کرده است. از آن جا که پيدا کردن زمين پاک و آماده براي سجده گاهي، مشکل است، از اين رو مهري از خاک ساخته مي شود، تا هميشه در دسترس انسان باشد.
در پايان شايان ذکر است که: سنگ و خاک « مسجود عليه » است، نه « مسجود له » (بر آن سجده مي شود، به آن سجده نمي شود). گاه به غلط تصور مي شود که شيعه براي سنگ سجده مي کند! در حالي که او، بسان همه ي مسلمانان، تنها براي خدا سجده مي کند و به عنوان اظهار خضوع و تذلل در پيشگاه الهي، پيشاني به خاک مي سايد [سبحاني، ص 271].
منبع: مجله آموزش قرآن 20
/س