تغييرات خلقي در دوران بارداري

از زماني که متوجه بارداري خود مي شويد، تمام مسايل تغيير مي کند. اين تغييرات شامل تغيير احساسات (درباره خودتان، کودک و آينده) و ارتباطات (ارتباط با همسر، فرزندان ديگر، والدين و دوستان) مي باشد.
به همين دليل، تطابق و سازگاري با اين تغييرات هميشه آسان نيست. اين فصل درمورد برخي از نگراني ها که در دوران بارداري پيش مي آيد، بحث مي کند و راه حل هايي را براي مقابله با آنها پيشنهاد مي کند.

احساسات:

در دوران بارداري، گاهي اوقات احساس خوبي نداريد. در حقيقت اين احساسات در مادر باردار بروز مي کند. ديگران توقع دارند چون شما در انتظار تولد کودکي هستيد؛ هيجان زده يا خوشحال و شاداب باشيد، پس اگر دچار اين احساسات شديد، نگران نشويد.
به طور کلي در اين 9 ماه (مثل 9 ماه ديگر از زندگي) گاهي اوقات بسيار تحريک پذير هستيد و گاهي نگران و مضطرب، بارداري به همان اندازه که مي تواند شما را خوشحال کند به همان اندازه هم شما را دچار استرس مي کند.
تغييرات هورموني ماه هاي اول بارداري سبب احساس خستگي و حالت تهوع مي شود. برخي از زنان به دنبال اين تغييرات، تحريک پذير و عصبي مي شوند، آنها ممکن است خيلي زود به گريه بيفتند و. . . البته دلايل ديگري غير از تغييرات هورموني نيز بر مشکلات عصبي مادر باردار مي افزايد مانند مشکلات مالي و خانوادگي و يا ترس از زايمان.
شما ممکن است نگران باشيد که آيا مي توانيد با مادر شدن سازگاري يابيد يا اينکه آمادگي مادر شدن را داريد؟ برخي از اين احساسات بين شما، همسر و خانواده شما مشترک است.
اگر اين اولين تجربه بچه دار شدن شما باشد ولي اولين فرزند همسرتان نباشد، احساس شما با هم متفاوت است. بنابراين سعي کنيد درمورد اين احساسات با يکديگر صحبت کنيد.
اگر فردي احساس خستگي بکند، دچار سستي و تحريک پذيري مي شود که اين موضوع ارتباط با بارداري ندارد؛ پس اجازه ندهيد بارداري زندگي شما را دچار اختلال کند؛ بنابراين همچنان کارهايي که از انجام آن ها لذت مي بريد، انجام دهيد. گرچه شما به طور طبيعي در دوران بارداري کمي دچار استرس و تحريک پذيري هستيد اما اگر اغلب احساس افسردگي مي کنيد، اين موضوع نگران کننده است. درمورد افسردگي خود و دلايل آن گرچه ناخوشايند باشد با پزشک يا ماماي خود صحبت کنيد و مشکلات و احساسات خود را به طور کامل براي او تشريح کنيد تا او بتواند بهترين توصيه را براي درمان شما بکند.
نگراني درمورد زايمان: نگراني عمده اي که بيشتر زنان باردار دارند، درمورد دردناک بودن زايمان و چگونگي تحمل اين دردها مي باشد.
کلاس هاي قبل از زايمان به شما جهت آمادگي بيشتر و بهتر براي زايمان کمک خواهد کرد؛ پس سعي کنيد در اين کلاس ها شرکت کنيد. اين کلاس ها به طور معمول در 8 جلسه برگزار مي شود که طي آن ضمن آموزش روش هاي مختلف آرام سازي عضلاني و ورزش هاي دوران بارداري و در مجموع درمورد هر آنچه يک مادر باردار بايد بداند اعم از تغذيه تا روش صحيح نشستن و بلند شدن بحث خواهد شد.
درمورد نوع زايمانتان با پزشک يا ماماي خود صحبت کنيد، و از وي بخواهيد تا اطلاعات لازم را در اختيارتان قرار دهد. اگر درمورد مزايا و معايب روش هاي مختلف زايمان پرسشي در ذهن داريد با ايشان درميان بگذاريد. شما جهت بهترين انتخاب، فرصت زيادي داريد. فراموش نکنيد که بهترين و کم خطرترين روش زايمان که هم براي شما و هم براي نوزادتان مفيد است، زايمان طبيعي مي باشد.
نگراني درمورد ناهنجاري نوزاد: برخي موارد، مادر در حين بارداري درمورد سلامت جنين خود ابراز نگراني مي کند. برخي سعي مي کنند با صحبت کردن و برخي با معطوف کردن افکارشان به مسايل ديگر؛ با ترس خود کنار بيايند، بعضي از افراد نيز به ترس و نگراني خود ادامه مي دهند زيرا معتقدند اين مسئله به دليل اشتباهات و گناهان آن ها مي باشد، به هر حال شما مي توانيد خطر بروز ناهنجاري جنين را با اجراي دستورات مباحث قبل کاهش دهيد، اما خطر را نمي توان به طور کامل برطرف نمود. بايد بدانيد بعضي از مسايل قابل پيشگيري نيستند؛ زيرا دلايل آنها ناشناخته و حتي بعضي از آنها خارج از کنترل انسان مي باشد.
مراقبت هاي پيش از بارداري به طور منظم و بررسي دقيق مادر باردار، امکان انجام آزمايشات و بررسي هاي ضروري در اين رابطه را به وجود مي آورد.
گاهي اوقات منشا ترس و نگراني شما تولد نوزادي ناهنجار در بستگانتان مي باشد. اگر اين احساس نگراني در شما غير قابل کنترل مي باشد با پزشک يا ماماي خود مشورت کنيد زيرا آنها مي توانند با دادن اطلاعاتي مفيد در اين زمينه، به شما اطمينان خاطر بدهند و يا با انجام آزمايشاتي بهترين اطلاعات را در اختيارتان قرار دهند.

روابط زوجين:

بارداري به طور قطع تغييراتي بارز در ارتباط زوجين پيش مي آورد؛ بخصوص اگر شما اولين بارداري را تجربه مي کنيد. با توجه به اينکه افراد با هم متفاوتند؛ بخري از افراد با اين تغييرات به راحتي کنار مي آيند و برخي برعکس؛ عده اي ممکن است بارداري را به خوبي و خوشي طي کنند ولي برخي موجبات نگراني همسرشان را (در مورد آينده و. . . ) فراهم مي کنند.
درمورد احساسات خود با همسرتان گفتگو کنيد و اگر نياز به راهنمايي داشتيد مي توانيد با هم به پزشک يا ماماي خود مراجعه نماييد و با در ميان گذاشتن مسائل خود از آنها راهنمايي بخواهيد.
اقوام و دوستان: با وجودي کا بارداري مسئله اي خصوصي براي شما و همسرتان مي باشد اما افراد بسياري در اطراف شما هستند که هم علاقه مند به شما و هم نگران کودکتان مي باشند مانند والدين، خواهران، برادران و دوستان شما. اين افراد در بسياري از زمينه ها مي توانند به ياريتان بشتابند و شما هم در مقابل از علاقه و حمايت آنان سود خواهيد برد. البته گاهي اوقات آنان اين احساس را ايجاد مي کنند که مي خواهند به جاي شما تصميم بگيرند.
برخي مواقع، اين افراد شما را نصيحت مي کنند و يا از شما انتقاداتي به عمل مي آورند که شايد اين نصايح و انتقادها هميشه مفيد و مثمر ثمر نباشند. بهتر است، آنچه به نظر خودتان صحيح و منطقي مي باشد، همان را انجام دهيد و تصميم هاي لازم را خودتان اتخاذ نماييد.
برخي از مادران باردار اين گونه عنوان مي کنند که : «. . . احساس مي کنم نه تنها توسط همسرم، والدين و کارکنان بيمارستان تحت مراقبت هستم بلکه توسط دوستان و آشنايان نيز مراقبت مي شوم. آنان دايم پشت سر من هستند و من فکر مي کنم؛ آنها مرا در پارچه ي پنبه اي پيچيده اند و اين احساس خوشايندي است. » ولي برخي مي گويند: «مادرم مرتب به من مي گويد بايد اين را بخوري زيرا براي کودکت مفيد است و يا اين کار را بايد انجام بدهي بعنوان مثال آوردن سنجاق و يا پوشک را به من يادآور مي شود و مي گويد: من فکر مي کنم تو اين وسايل را به طور حتم فراموش خواهي کرد و با خود به بيمارستان نمي آوري. اين احساسات آزار دهنده هستند.
يادمان باشد که استفاده از تجربيات مادر شما و يا مادر همسر مي تواند کمک بزرگي براي شما باشد و يادآوري خاطرات بارداري و تولد شما و همسرتان توسط مادرانتان مي تواند از بار اضطراب شما بکاهد و احساس خوبي را نيز براي هر دو مادر بزرگ ايجاد نمايد.

خانم باردار شاغل:

اگر از شغل، محل کار و همکارانتان لذت مي بريد، ممکن است حين ترک محيط کار جهت مرخصي زايمان؛ دچار احساس ناخوشايندي شويد. سعي کنيد چند هفته قبل از زايمان، کار را ترک کنيد. شايد تصميم داشته باشيد بعد از زايمان وقت بيشتري را با کودکتان در منزل بگذرانيد و يا بخواهيد خيلي زود، دوباره کار خود را به صورت تمام وقت يا نيمه وقت از سر بگيريد.
اگر قصد داريد، مدت کوتاهي بعد از زايمان به محل کار خود بازگرديد؛ بايد کسي را جهت مراقبت از کودکتان به کار بگيريد. البته هميشه پيدا کردن يک پرستار کودک راحت نبوده و ممکن است وقت زيادي بگيرد. شما با توجه به درآمد خود و امکاناتي که در دسترس داريد، مي توانيد از مهد کودک يا پرستار سود ببريد. اگر يکي از اقوام يا نزديکان شما مسئوليت نگهداري از کودک را بر عهده بگيرد، بهترين شرايط را در اختيار داريد.
بهتر است، درمورد پرستار کودک تحقيقات گسترده اي انجام دهيد و مطمئن باشيد که وي فردي با تجربه و دلسوز است.
تک والدي: اگر شما خانم باردار به هر دليلي (فوت همسر، طلاق و. . . ) تنها مي باشيد، بهتر است افرادي در کنارتان باشند که بتوانند شما را حميات کنند و در احساساتتان شريک شوند.
زماني که تنها هستيد، حل مشکلات شخصي يا پزشکي بسيار مشکل مي باشد پس بهتر است با کسي که به او اطمينان داريد، درمورد مسايلي که شما را نگران مي کند و دچار استرستان مي کند؛ صحبت کنيد.
تصور نکنيد به دليل آنکه شوهر نداريد، مجبوريد به تنهايي در کلاس هاي مراقبت هاي قبل از زايمان يا ويزيت هاي منظم دوران بارداري شرکت کنيد؛ شما مي توانيد هر فردي را که دوست داريد با خود به اين جلسات بياوريد. اين افراد مي توانند مادر، خواهر و يا حتي دوستانتان باشند.

اعمال خشوت در بارداري:

از هر 4 زن يک نفر خشونت را تجربه مي کند و مورد آزار و اذيت قرار مي گيرد. اين خشونت به شکل احساسي، جنسي، فيزيکي و يا سوء استفاده هاي روحي و رواني صورت مي گيرد.
30 درصد اين سوء استفاده در دوران بارداري انجام مي شود. البته در حاملگي سوء استفاده هاي احساسي بيشتر مي باشد که مي تواند براي سلامتي مادر و جنين مضر باشد. بهتر است اين موارد را به پزشک يا ماماي خود گزارش دهيد تا از حمايت آنان سود بجوييد.

داغديدگي:

مرگ کسي که او را بسيار دوست مي داشتيد، منجر به از هم پاشيدن افکار و آرزوهايتان مي شود. اين مسئله از مشکل ترين تجربياتي است که مي توان تحمل نمود و سخت تر مي توان با آن کنار آمد. اگر شما باردار بوده يا به تازگي زايمان کرده ايد دوستان و آشنايان با گذرانيدن وقت بيشتري با شما، بهترين ياري و کمک را در اختيارتان قرار مي دهند.
در آغوش کشيدن فرد مصيبت ديده، نوعي احساس عشق و حمايت است. دقت کنيد، سوگ يک احساس نيست که سريع برطرف شود بلکه سلسله اي از احساسات است که براي رفع آن نياز به گذشت زمان مي باشد.
اگر نياز به مشاوره داريد با پزشک خود در اين مورد صحبت کنيد تا او شما را به خوبي راهنمايي کند.
منبع:ماهنامه دنياي سلامت شماره 33
/س