شناسنامه کتاب:
عنوان: ناسخ التواریخ (سیره حضرت امام محمد تقی علیه‌السلام)
موضوع: سیره حضرت امام جواد علیه‌السلام
زبان: فارسی
قطع: وزیری
نویسنده: عباس قلی خان سپهر
مترجم/مصحح: محمدباقر بهبودی
ناشر: اسلامیه
محل چاپ: تهران
سال چاپ: 1350
تعداد صفحات: 400 صفحه
معرفی کتاب:
در این کتاب، شرح جامع و کامل زندگانی امام نهم، در 3 جلد نگاشته شده است. تاریخ ولادت و شهادت، شیوه امامت، تشریح حوادث و وقایع از سال 203 تا 214 هجری، رفتار حاکمان وقت، سیره و اخلاق و فضایل امام جواد(ع)، همچنین پاسخ‌های آن حضرت به مسائل مختلف در مجالس گوناگون، در این کتاب آمده است. این اثر مربوط به دوره قاجاریه است.نویسنده «مقدمه» به نوشته‌ها و کتاب‌های متعدد خود که در مجلدات متعدد در مورد پیامبر و اهل بیت ایشان نوشته است، اشاره می‌کند.
مطالب این نوشتار عبارتند از:
ـ تاریخ و ماجرای ولادت امام جواد(ع)، معرفی مادر گرامی آن بزرگوار، نام و نسب، کنیه و شمایل ایشان.
ـ اثبات و بیان نصوص درباره امامت حضرت جواد(ع) و نقل قول از راویان.
ـ اشعاری در مدح امام نهم(ع) (به نظم و نثر)
ـ شرح حوادث و وقایع دوران حکومت مأمون و چگونگی خلافت وی (سال 203 هجری)
ـ شرح حال ، ولادت، اقدامات، وفات، کمالات و فضایل. عالم بزرگ زمانِ امام جواد محمد بن ادریس شافعی. و معرفی فرقه شافعی
بیان حوادث سال 204 هجری.
ـ معرفی عالم زمان امام محمدتقی، هشام بن محمد بکر؛ ولادت، وفات و کمالات وی و همچنین بیان حوادث سال 205 هجری.
ـ توضیح مناظره محمد بن علی‌العباس(در باب امامت) و علی بن المیثم (درباره مذهب زیدیه) در مورد مذهب تشیع.
ـ مأموریت طاهر در خراسان از طرف مأمون و نگاشتن کتابی درباره آداب و سیاست ملک‌داری برای طاهر عبدالله که در نه فصل است، نویسنده و ترجمه این نامه را در اشعار خود گنجانده است.
ـ داستان دیدار مأمون با امام جواد(ع) در کودکی آن حضرت.
ـ معجزات امام جواد(ع) در کودکی.
ـ شرح تزویج دختر مأمون با حضرت جواد(ع) به اجبار و اراده مأمون و چگونگی برگزاری مراسم، آمدن امام جواد(ع) از خراسان به بغداد، پرسش و پاسخ آن حضرت در حضور مأمون، و شرح وقایع سال 207 هجری.
ـ وفات طاهر، و به حکومت رسیدن پسرش در خراسان، و وقایع سال 208 ، 209 و 210 هجری.
ـ بیان برخی فضایل و مفاخر امام نهم و پرسش و پاسخ‌های آن حضرت در کودکی.
ـ شرح وقایع سال 211، 212 و 213 هجری؛ از جمله شورش مردم در اندلس و حکومت عبدالله بن طاهر در مصر.
ـ توصیف علم و اخلاق امام و شرح حوادث سال 214 هجری.
در پایان کتاب، فهرست مطالب و عنوان‌های کتاب آمده است.
تذکر:
1. این کتاب فهرست منابع ندارد و نشانی برخی منبع‌ها در پاورقی آمده است.
2. کتاب در قالب فصل‌بندی نیست
3. مطالب کتاب، از هم گسیخته است؛ یعنی در بعضی قسمت‌ها به صورت پیوسته نیامده و گاهی درباره به بحثی پرداخته می‌شود. همچنین بعضی مطالب در مجلدات دیگر، دوباره توضیح داده یا تکمیل می‌شود.
منبع مقاله : pajuhesh.irc.ir
