عنوانی برای رشتهای از کتابها که دربارهی مسألهای از مسائل اصول فقه اسلامی به عنوان «حجیت ظن» بحث میکنند. برخی از دانشوران شیعی که در این زمینه اثر مستقل پدید آوردهاند، بدین گونهاند:
1) ملا احمد نراقی (م 1244ق)؛
2) میرزا محمد تقی تهرانی اصفهانی (م 1248 ق)، کتاب او همراه کتاب دیگرش حاشیة العالم به چاپ رسیده است؛
3) شیخ علی بن شیخ جعفر کاشفالغطاء (م 1253ق)، وی در کتاب خود دربارهی وهم و شک و یقین هم بحث کرده است؛
4) حاج عبدالمطلب اصفهانی معروف به «عباس آبادی» از شاگردان شیخ احمد احسایی. کتاب وی فارسی است و دارای پیشگفتار و دو مبحث و خاتمه است. وی به سال 1254 ق از نگارش آن فراغت یافته است؛
5) شیخ عبدالحسین شوشتری. کتاب او همراه حجیة المظنة از شیخ مرتضی انصاری، در تهران چاپ شده است؛
6) سید محمدعلی مقدس اعرجی کاظمی، شاگرد سید عبدالله شَبَّر. وی در کتاب خود آرای محقق قمی را رد کرده و نظر حجیّت ظن را برگزیده است. نسخهای خطی از کتاب او در کتابخانهی «حسینیه» در کاظمین موجود است؛
7) سید ابراهیم موسوی قزوینی حایری (م 1262 ق)؛
8) ملا محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی تهرانی (م 1263ق)؛
9) سید صدرالدین موسوی عاملی اصفهانی (م 1263 ق). وی در کتاب خود دلیل انسداد مرا رد کرده و میان دو قول: حجیّت ظن مطلق و حجیت ظن خاص، محاکمه برپا داشته است؛
بیشتر بخوانید: نقش علم اصول در علوم اسلامی دیگر غیر از فقه (1)
10) شیخ محمدتقی یزدی اردکانی تهرانی (م 1267ق)؛
11) آیتالله علامه شیخ مرتضی انصاری (م 1281ق). کتاب او تحت این عنوان در تهران به چاپ رسیده است؛
12) سید هاشم طباطبایی نجفی (م 1284ق)؛
13) میر محمدعلی مرعشی شهرستانی حایری (م 1287 ق)؛
14) میرزا ابوالقاسم نوری معروف به «کلانتری» (م 1292ق)؛
15) ملا محمدتقی هروی اصفهانی حایری (م 1299ق)؛
16) شیخ محمدباقر تهرانی اصفهانی (م 1301ق). کتاب او همراه حاشیة المعالم نوشتهی پدرش به چاپ رسیده است؛
17) ملامحمود مشهور به «فاضل ایروانی»؛
18) میرزا ابوالمعالی کلباسی (م 1315ق). کتاب او ضمن مجموعهی رسایل 15 گانهاش به چاپ رسیده است؛
19) میرزا محمدحسین مرعشی شهرستانی حایری (م 1315ق).
کتابنامه:
الذریعة، 276/6؛ فهرست کتابهای چاپی عربی، 304.
منبع مقاله :
گروه نویسندگان، (1391)، دائرةالمعارف تشیع (جلد ششم)، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول.