"کودکان" همواره جزو آسیب‌پذیرترین افراد هر جامعه‌ای به‌شمار می‌روند و معضل کودک آزاری از گذشته و در جوامع مختلف، بنا به نوع فرهنگ و اعتقاداتشان، تعاریف متفاوتی داشته است، اما غیر قابل انکار بوده و متاسفانه همواره آمار رو به صعودی داشته است.
.jpg "آسیب‌شناسی تعرض به کودکان")
نویسنده: نیره قیومی هوشیار
تعرض جنسی به کودکان امروزه و در جامعه کنونی ما روند فزاینده به خود گرفته و در بسیاری از رسانه‌ها، اخبار مختلفی را در این راستا شاهد هستیم و همین خبرها باعث نگرانی بیش از پیش خانواده‌ها و شوک جامعه در این زمینه شده است. البته گستردگی آسیب‌های این معضل به قدری افزایش یافته، که اذهان عمومی را متشنج کرده و در حافظه جامعه ماندگار شده است.
"کودکان" همواره جزو آسیب‌پذیرترین افراد هر جامعه‌ای به‌شمار می‌روند و معضل کودک آزاری از گذشته و در جوامع مختلف، بنا به نوع فرهنگ و اعتقاداتشان، تعاریف متفاوتی داشته است، اما غیر قابل انکار بوده و متاسفانه همواره آمار رو به صعودی داشته است. این معضل تا آنجا پیشرفته کرده است که سازمان جهانی حمایت از کودکان، طی تدوین کنوانسیونی در راستای حمایت از این قشر ضعیف، کشورهای سراسر جهان را ملزم به رعایت حقوق کودکان و تامین امنیت روحی و جسمی آنها کرد. کشور ما نیز در سال 1372 به این کنوانسیون ملحق شد اما مجازاتی که قوانین کشورمان برای این معضل در نظر گرفته، دارای خلاء بوده و از این رو توانایی تقابل قاطعانه با آن را ندارد.
لایحه حمایت از کودکان براساس اصل ١٥٦ قانون اساسی و با هدف حمایت از افراد زیر 18 سال تصویب شده که بسیاری از ماده قانون‌ها آن منوط به نظر قاضی و تشخیص وی می‌باشد و همین عدم وجود قانونی روشن و آشکار زمینه‌ساز گسترش بیش از پیش تعرض به کودکان در جامعه‌ی ما شده است.
تجاوز به کودکان
تجاوز جنسی به کودکان جنایتی است که این روزها به شدت در سراسر جهان افزایش یافته است که آسیب‌های روحی و جسمی بسیاری را به همراه داشته و از این رو، جامعه‌شناسان و روانشناسان اجتماعی را بر آن داشته تا در این زمینه به ارائه‌ی راهکارهایی کاربردی بپردازند.
سازمان بهداشت جهانی World Health Organization ضمن بحرانی شمردن وضعیت امنیت جسمی کودکان سراسر جهان، اعلام کرد که به هرگونه عملی که سلامت جسمی و روحی کودکان را تهدید کند، "کودک آزاری" گفته می‌شود که آسیب‌های کوتاه مدت و بلند مدت بسیاری را به همراه خواهد داشت.
باید توجه داشت که در مورد پدیده "تعرض جنسی به کودکان"؛ مانند برخی از معضلات اجتماعی دیگر، باورهای غلطی در میان اکثریت مردم وجود دارد که موانع بزرگی برسرراه پیشگیری از این آسیب اجتماعی محسوب می‌شود. البته باید بدانیم که صحبت کردن در این مورد نباید موجب اشاعه‌ی وحشت بی‌مورد در جامعه شود چرا که والدین با آگاهی یافتن از چگونگی پیشگیری و تربیت جنسی کودکان می‌توانند راه‌های نفود عامل آزاردهنده را به حداقل برسانند.
یکی از دردناک‌ترین نوع کودک‌آزاری در سراسر جهان، سوء‌استفاده جنسی از این قشر ضعیف قلمداد می‌شود که به اعتقاد روانشناسان، تجربه‌ی این آسیب در کودکان بسیار ناخوشایند بوده و یقینا نتایج سوء آن تا بزرگسالی در فرد ادامه می‌یابد و حتی در مواردی ممکن است در آینده به صورت اختلالات جنسی نیز بروز کند.
این آسیب اجتماعی در کشور ما نیز وجود داشته و متاسفانه طی سال‌های اخیر آمار رو به افزایشی را به خود اختصاص داده است. براساس آخرین وضعیت کودک آزاری در ایران، 30 درصد گزارش‌ها مربوط به تجاوز جنسی است که در اکثر موارد پسران مورد هدف قرار دارند و دلیل این روند، دسترسی آسان‌تر به پسر بچه‌های بین 7 تا 15 سال عنوان شده است. البته باید متذکر شویم که بنا به آخرین آمار منتشر شده؛ در میان دختران، اغلب افرادی که جزو کودکان کار هستند مورد تعرض جنسی قرار می‌گیرند.
در این راستا باید اشاره‌ای داشته باشیم به انواع تعرض جنسی نسبت به کودکان. در واقع، آزار جنسی کودکان به دو نوع عمده‌ی "تماسی" و "غیرتماسی" تقسیم‌بندی می‌شود. در نوع تماسی، لزوما اندام خاص کودک توسط فرد بزهکار لمس می‌شود در حالی که در تعرض غیر تماسی، فرد سعی بر آن دارد تا با انجام "استمنا"، نشان دادن تصاوریر پورن و... کودک را تحریک و خود را ارضا کند.
همیشه حواس‌تان جمع باشد
متاسفانه در بسیاری از موارد به دلیل پنهان‌کاری کودک آزاردیده، خانواده‌ها از این واقعه آگاه نمی‌شوند و درنتیجه فرد تجاوزگر بدون اینکه به مجازات عمل قبیح خود برسد ممکن است دست به تکرار این عمل زده و کودکان دیگری را نیز مورد آزار و اذیت قرار دهد همچنین باید خاطر نشان کرد که در اغلب موارد قربانیان خشونت جنسی در سنین کودکی هرگز با کسی صحبت نمی کنند و این مسئله را مانند راز نگه می دارند.
در چند ماه گذشته؛ ماجرای آزار و اذیت جنسی در یکی از دبیرستان‌های پسرانه غرب تهران خبرساز شد، در پی انتشار این خبر اذهان‌عمومی برآشفته شده و بسیاری از خانواده‌ها نسبت به محیط آموزشی بدبین کرد. هنوز چند ماه بیشتر از این حادثه‌ی تلخ نگذشته بود که خبر تجاوز زندانی شوشتری در دوران مرخصی به چند کودک خبرساز شد و این زنجیره ادامه پیدا کرد تا هفته پیش که شاهد انتشار اخبار پر سر و صدایی از تعرض به چند کودک دبستانی در اصفهان بودیم که نشان از کم‌توجهی مسئولین مربوطه به این قبیل معضلات و هنجارشکنی‌ها دارد.
آسیب‌های روحی و روانی
در این راستا، سازمان بهداشت جهانی World Health Organization ضمن بحرانی شمردن وضعیت امنیت جسمی کودکان سراسر جهان، اعلام کرد که به هرگونه عملی که سلامت جسمی و روحی کودکان را تهدید کند، "کودک آزاری" گفته می‌شود که آسیب‌های کوتاه مدت و بلند مدت بسیاری را به همراه خواهد داشت.
در این زمینه، ضروری است که والدین مفهوم خصوصی بودن برخی از نقاط بدن را در سن 3 تا 7 سالگی به کودکان خود آموزش دهند تا بتوان از این راه تا حد ممکن از این آسیب پیشگیری کنند. اکثر کودکانی که مورد آزار و اذیت جنسی قرار می‌گیرند دچار تغییردر رفتار می شوند. به گونه ای که بدخلقی، پرخاشگری، بی‌قراری، کناره گیری و یا شاید رفتارهای جنسی ازخود نشان دهند و این یکی از مواردی است که خانواده‌ها باید به آن توجه داشته و در صورت مشاهده، کودک را به مشاوره و پزشک معرفی کنند تا مقدمات درمان روحی آغاز شود. البته مهم‌ترین مسئله‌ای که در پیشگیری از این آسیب اجتماعی وجود دارد این است که خانواده‌ها باید در خصوص مسائل جنسی، کودکان را با مواردی ضروری آشنا کنند تا آنها خطر را تشخیص داده و بتوانند از حریم خصوصی خود دفاع کنند.
بنا به اظهارات روانشناسان اجتماعی و مسئولین بهزیستی، آسیب‌های روانی که پس از تجاوز برکودکان وارد می‌آید؛ شامل ترس بی‌مورد، اضطراب، افسردگی، احساس گناه، اختلال هویت جنسیتی، اجتناب از مردان، عصبی بودن، کابوس شبانه و یا حتی فکر کردن به خودکشی است.
منابع:
1- نشانه های آزار جنسی در کودکان چیست؟، خبرآنلاین
2- هر ۲۰ دقیقه به یک کودک تجاوز می‌شود، مشرق نیوز
3- برای کودکان کار ایرانی، «تجاوز» روزمرگی و بخشی از آمار شده!، پایگاه خبری تابناک
4- آزار جنسی کودکان و راه های پیشگیری، پایگاه خبری آسان طب
5- آمار وحشتناک تجاوز به کودکان در انگلیس، فردانیوز
