نگاهی به دیدگاه ترتولیانوس
چکیده:
ترتولیان، نخستین شخصیت مسیحی مهمی است که به زبان لاتین می نوشت. او پدر الاهیات لاتینی غربی است. وی به همراه اوریجن، بزرگ ترین نویسندگان قرون دوم و سوم مسیحی هستند. در واقع، او یکی از بزرگترین نویسندگان زبان لاتین بوده است و غیر مسیحیان نیز آثارش را برای لذت بردن از سبک نگارش او مطالعه می کردند.
تعداد کلمات: 1156 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
ترتولیان، نخستین شخصیت مسیحی مهمی است که به زبان لاتین می نوشت. او پدر الاهیات لاتینی غربی است. وی به همراه اوریجن، بزرگ ترین نویسندگان قرون دوم و سوم مسیحی هستند. در واقع، او یکی از بزرگترین نویسندگان زبان لاتین بوده است و غیر مسیحیان نیز آثارش را برای لذت بردن از سبک نگارش او مطالعه می کردند.
تعداد کلمات: 1156 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
نویسنده: تونی لِین
ترجمه: روبرت آسریان
ترجمه: روبرت آسریان
فلورنس ترتولیانوس" در حدود سال ۱۶۰ میلادی در کارتاژ (تونس فعلی) در یک خانواده رومی غیر مسیحی چشم به جهان گشود. او در زمینه علم معانی بیان و حقوق به تحصیل پرداخت. احتمالا او مدتی را هم در روم زندگی کرده و به عنوان حقوقدان مشغول به کار بوده است. وی در حدود سال ۱۹۷ میلادی مسیح شد. پس از آن بقیه عمر خود را صرف نگارش آثار متعددی در دفاع از ایمان مسیحی کرد. ابتدا وی از کلیسای رسمی کاتولیک حمایت می کرد، اما در حدود سال ۲۰۱۷ میلادی از رهبران کلیسا سرخورده شده و به نفع نهضت مونتانیسما لب به سخن گشود.
مونتانیسم یا آنگونه که پیروان این نهضت آن را می خواندند، «نبوت نوین» در ۱۷۰ میلادی؛ یعنی زمانی که مونتانوس و دو زن دیگر در فریجیه (ترکیه فعلی) شروع به نبوت کردند، شکل گرفت. آنان تعلیم می دادند که پایان جهان به زودی فرا خواهد رسید و با توجه به این امر، بر زهد و ریاضت بیشتر تأکید می کردند؛ در نتیجه از ازدواج خودداری کرده، روزههایی طولانی نگاه می داشتند و از شهادت نمیگریختند (در تقابل با متی ۲۳ : ۱۰ ). در ابتدا رهبران کلیسای کاتولیک دقیقا نمیدانستند که با این نهضت چگونه برخورد کنند. ایرنیوس به کلیسای روم پیشنهاد کرد که قبل از بررسی کافی، این نهضت را محکوم نکنند. اما در نهایت، طریق این نهضت از کلیسای کاتولیک کاملا متمایز شد، و «بدعت فریجیه»، عنوانی که به این نهضت داده شد، رد و محکوم گشت.
بیشتر بخوانید : شورای واتیکان اول
به جز برخی احادیث، شواهدی تاریخی که نشان دهد ترتولیان کلیسای کاتولیک را ترک کرد و گروه جدیدی تأسیس کرد یا به گروه جدیدی پیوست، وجود ندارد. اما او به انتقاد از کلیسای کاتولیک و دفاع از مونتانیسم پرداخت. او در سال ۲۲۰ میلادی چشم از جهان فروبست.
ترتولیان، نخستین شخصیت مسیحی مهمی است که به زبان لاتین می نوشت. او پدر الاهیات لاتینی غربی است. وی به همراه اوریجن، بزرگ ترین نویسندگان قرون دوم و سوم مسیحی هستند. در واقع، او یکی از بزرگترین نویسندگان زبان لاتین بوده است و غیر مسیحیان نیز آثارش را برای لذت بردن از سبک نگارش او مطالعه می کردند. یک نویسنده قرن پنجم در مورد آثار ترتولیان می نویسد: «تقریبا هر واژه ای که او به کار می برد نوعی هجو و هر جمله او در حکم به خاک رساندن پشت مخالفین است.» یا یک نویسنده معاصر در مورد او می گوید: «ترتولیان صاحب قابلیتی است که در میان متألهین به ندرت می توان آن را مشاهده کرد؛ او نمی تواند کندذهن و میانمایه باشد!»
ترتولیان همواره چون یک وکیل می نویسد؛ بدین معنی که از موضع خود دفاع کرده و همه رقیبان را مورد قرار می دهد. وی این کار را با استفاده از همه مهارتهای فن معانی بیان که بر آنها تسلط دارد، انجام می دهد. او را مدافعه گری توصیف می کنند که هرگز دفاع نمیکند! هدف وی نابودی کامل مواضع مخالفانش است. او در پی این است تا نشان دهد که مخالفانش کاملا در اشتباه هستند و از نظر اخلاقی غیر قابل اعتمادند. برخورد ترتولیان انتقام جویانه و غیر صادقانه نیست. او به حقانیت دیدگاه خود کاملا اعتقاد دارد و صادقانه در پی این است تا به بهترین شکلی که می تواند دیدگاه خود را به اثبات برساند.
فلورنس ترتولیانوس" در حدود سال ۱۶۰ میلادی در کارتاژ (تونس فعلی) در یک خانواده رومی غیر مسیحی چشم به جهان گشود. او در زمینه علم معانی بیان و حقوق به تحصیل پرداخت. احتمالا او مدتی را هم در روم زندگی کرده و به عنوان حقوقدان مشغول به کار بوده است. وی در حدود سال ۱۹۷ میلادی مسیح شد. پس از آن بقیه عمر خود را صرف نگارش آثار متعددی در دفاع از ایمان مسیحی کرد. ابتدا وی از کلیسای رسمی کاتولیک حمایت می کرد، اما در حدود سال ۲۰۱۷ میلادی از رهبران کلیسا سرخورده شده و به نفع نهضت مونتانیسما لب به سخن گشود.
او بیش از سی اثر به نگارش درآورده است که این آثار را به سه گروه عمده می توان تقسیم کرد:
۱- آثار دفاعیاتی. معروف ترین اثر در میان این گروه از آثار وی دفاعیات نام دارد.
ترتولیان کار مدافعه گران قرن دوم، چون ژوستین را ادامه داد، اما آثار وی نسبت به آنان دارای صلابت و عمق بیشتری است. او در برابر عمل ناعادلانه محکوم کردن ایمانداران مسیحی به مرگ، به دلیل مسیحی بودنشان، همه مهارت خود را در زمینه حقوق به کار می گیرد:
مدت زمان زیادی نیست که ما مسیحیان قدم به عرصه وجود گذاشته ایم، با وجود این، ما را در همه جا می توان دید: در شهرها، جزایر، قلعه ها، بازارها، پادگانهای نظامی، قبایل مختلف، قصر امپراتور، سنا، و میدان نمایش. هیچ مکانی نیست که ما آن را برای شما باقی گذاشته باشیم، به جز پرستشگاه خدایانتان. (دفاعیات ۳۷ )
عنوان جماعت توطئه چین شایسته مسیحیان نیست، بلکه شایسته کسانی است که مزورانه نقشه کشتار انسانهای نیک سیرت و بافضیلت را طرح می کنند و خون بی گناهان را بر زمین می ریزند. خصومت این جماعت با مسیحیان بر این دلیل بی پایه استوار است که مسیحیان علت هر بلیه عظیم و هر مصیبتی هستند که بر مردم نازل می شود. اگر رودخانه تیبر؟ طغیان میکند و شهر روم را مورد تهدید قرار میدهد، یا آب رود نیل آنقدر کاهش می یابد که مزارع به خوبی آبیاری نمی شوند، اگر آسمانها بی حرکت باقی می ماند و زمین بر اثر زلزله تکان می خورد، اگر خشکسالی یا طاعون نازل می شود، این فریاد طنین می افکند: «مسیحیان را به کام شیر بفرستید.» چی! انبوهی از آنان در کام یک شیر؟
دفاعیات ۴۰ قساوت و بی رحمی شما علیه ما، هرچقدر هم شدید باشد سودی به حالتان ندارد، بلکه عکس آن باعث می شود اشخاص به سوی ما جذب شوند. هر چقدر بیشتر ما را نابود کنید تعداد ما افزون تر می شود. خون مسیحیان بذر کلیساست... ثابت قدمی و سرسپردگی ما، که شما از آن انتقاد می کنید، وسیله ای برای آشکار شدن حقیقت ایمان ماست. زیرا مگر می توان کسی را یافت که ثابت قدمی و سرسپردگی ما را مشاهده کند و آنگاه در پی یافتن علت آن برنیامده باشد؟ و آیا می توان کسی را یافت که پس از چنین کنکاش و جستجویی ایمان مسیحی را نپذیرفته باشد؟ (دفاعیات ۵۰ )
۲- آثار مربوط به اصول اعتقادات و آثاری که در مخالفت با بدعت ها نگاشته شده است. ترتولیان در کنار ایرنیوس بزرگ ترین مخالفان گنوستیسیسم محسوب می شوند. او مجموعه مقالاتی علیه آنان به نگارش درآورده است که از معروف ترین آنها درک بدعتکاران نام دارد. او از همان استدلالهایی سود می جوید که ایرنیوس از آنها سود جسته، اما وی این استدلال ها را بسط داده و نتایج دیگری نیز از آنها می گیرد. برای مثال، روش او در این استدلال که بدعتکاران حق ندارند حتی از کتاب مقدس مورد اعتقاد کلیسا استفاده کنند، دیده می شود. با این همه، این استدلال باعث نشد تا او در سالهای آخر زندگی اش دیدگاهی شدیدة انتقادی علیه کلیسای کاتولیک پیدا نکند. حجیم ترین اثر ترتولیان، اثر پنج جلدی او تحت عنوان علیه مارسیون است. مارسیون بزرگترین بدعتکار قرن دوم میلادی بود. او معرف شاخه خاصی از گنوستیسیسم بود که برخی از تعالیم پولس رسول را نیز به عاریت گرفته بود.
ادامه دارد..
منبع:
تاریخ تفکر مسیحی، تونی لِین، ترجمه روبرت آسریان، چاپ پنجم، فروزان روز، طهران (1393)
ترتولیان، نخستین شخصیت مسیحی مهمی است که به زبان لاتین می نوشت. او پدر الاهیات لاتینی غربی است. وی به همراه اوریجن، بزرگ ترین نویسندگان قرون دوم و سوم مسیحی هستند. در واقع، او یکی از بزرگترین نویسندگان زبان لاتین بوده است و غیر مسیحیان نیز آثارش را برای لذت بردن از سبک نگارش او مطالعه می کردند. یک نویسنده قرن پنجم در مورد آثار ترتولیان می نویسد: «تقریبا هر واژه ای که او به کار می برد نوعی هجو و هر جمله او در حکم به خاک رساندن پشت مخالفین است.» یا یک نویسنده معاصر در مورد او می گوید: «ترتولیان صاحب قابلیتی است که در میان متألهین به ندرت می توان آن را مشاهده کرد؛ او نمی تواند کندذهن و میانمایه باشد!»
ترتولیان همواره چون یک وکیل می نویسد؛ بدین معنی که از موضع خود دفاع کرده و همه رقیبان را مورد قرار می دهد. وی این کار را با استفاده از همه مهارتهای فن معانی بیان که بر آنها تسلط دارد، انجام می دهد. او را مدافعه گری توصیف می کنند که هرگز دفاع نمیکند! هدف وی نابودی کامل مواضع مخالفانش است. او در پی این است تا نشان دهد که مخالفانش کاملا در اشتباه هستند و از نظر اخلاقی غیر قابل اعتمادند. برخورد ترتولیان انتقام جویانه و غیر صادقانه نیست. او به حقانیت دیدگاه خود کاملا اعتقاد دارد و صادقانه در پی این است تا به بهترین شکلی که می تواند دیدگاه خود را به اثبات برساند.
فلورنس ترتولیانوس" در حدود سال ۱۶۰ میلادی در کارتاژ (تونس فعلی) در یک خانواده رومی غیر مسیحی چشم به جهان گشود. او در زمینه علم معانی بیان و حقوق به تحصیل پرداخت. احتمالا او مدتی را هم در روم زندگی کرده و به عنوان حقوقدان مشغول به کار بوده است. وی در حدود سال ۱۹۷ میلادی مسیح شد. پس از آن بقیه عمر خود را صرف نگارش آثار متعددی در دفاع از ایمان مسیحی کرد. ابتدا وی از کلیسای رسمی کاتولیک حمایت می کرد، اما در حدود سال ۲۰۱۷ میلادی از رهبران کلیسا سرخورده شده و به نفع نهضت مونتانیسما لب به سخن گشود.
او بیش از سی اثر به نگارش درآورده است که این آثار را به سه گروه عمده می توان تقسیم کرد:
۱- آثار دفاعیاتی. معروف ترین اثر در میان این گروه از آثار وی دفاعیات نام دارد.
ترتولیان کار مدافعه گران قرن دوم، چون ژوستین را ادامه داد، اما آثار وی نسبت به آنان دارای صلابت و عمق بیشتری است. او در برابر عمل ناعادلانه محکوم کردن ایمانداران مسیحی به مرگ، به دلیل مسیحی بودنشان، همه مهارت خود را در زمینه حقوق به کار می گیرد:
مدت زمان زیادی نیست که ما مسیحیان قدم به عرصه وجود گذاشته ایم، با وجود این، ما را در همه جا می توان دید: در شهرها، جزایر، قلعه ها، بازارها، پادگانهای نظامی، قبایل مختلف، قصر امپراتور، سنا، و میدان نمایش. هیچ مکانی نیست که ما آن را برای شما باقی گذاشته باشیم، به جز پرستشگاه خدایانتان. (دفاعیات ۳۷ )
عنوان جماعت توطئه چین شایسته مسیحیان نیست، بلکه شایسته کسانی است که مزورانه نقشه کشتار انسانهای نیک سیرت و بافضیلت را طرح می کنند و خون بی گناهان را بر زمین می ریزند. خصومت این جماعت با مسیحیان بر این دلیل بی پایه استوار است که مسیحیان علت هر بلیه عظیم و هر مصیبتی هستند که بر مردم نازل می شود. اگر رودخانه تیبر؟ طغیان میکند و شهر روم را مورد تهدید قرار میدهد، یا آب رود نیل آنقدر کاهش می یابد که مزارع به خوبی آبیاری نمی شوند، اگر آسمانها بی حرکت باقی می ماند و زمین بر اثر زلزله تکان می خورد، اگر خشکسالی یا طاعون نازل می شود، این فریاد طنین می افکند: «مسیحیان را به کام شیر بفرستید.» چی! انبوهی از آنان در کام یک شیر؟
دفاعیات ۴۰ قساوت و بی رحمی شما علیه ما، هرچقدر هم شدید باشد سودی به حالتان ندارد، بلکه عکس آن باعث می شود اشخاص به سوی ما جذب شوند. هر چقدر بیشتر ما را نابود کنید تعداد ما افزون تر می شود. خون مسیحیان بذر کلیساست... ثابت قدمی و سرسپردگی ما، که شما از آن انتقاد می کنید، وسیله ای برای آشکار شدن حقیقت ایمان ماست. زیرا مگر می توان کسی را یافت که ثابت قدمی و سرسپردگی ما را مشاهده کند و آنگاه در پی یافتن علت آن برنیامده باشد؟ و آیا می توان کسی را یافت که پس از چنین کنکاش و جستجویی ایمان مسیحی را نپذیرفته باشد؟ (دفاعیات ۵۰ )
۲- آثار مربوط به اصول اعتقادات و آثاری که در مخالفت با بدعت ها نگاشته شده است. ترتولیان در کنار ایرنیوس بزرگ ترین مخالفان گنوستیسیسم محسوب می شوند. او مجموعه مقالاتی علیه آنان به نگارش درآورده است که از معروف ترین آنها درک بدعتکاران نام دارد. او از همان استدلالهایی سود می جوید که ایرنیوس از آنها سود جسته، اما وی این استدلال ها را بسط داده و نتایج دیگری نیز از آنها می گیرد. برای مثال، روش او در این استدلال که بدعتکاران حق ندارند حتی از کتاب مقدس مورد اعتقاد کلیسا استفاده کنند، دیده می شود. با این همه، این استدلال باعث نشد تا او در سالهای آخر زندگی اش دیدگاهی شدیدة انتقادی علیه کلیسای کاتولیک پیدا نکند. حجیم ترین اثر ترتولیان، اثر پنج جلدی او تحت عنوان علیه مارسیون است. مارسیون بزرگترین بدعتکار قرن دوم میلادی بود. او معرف شاخه خاصی از گنوستیسیسم بود که برخی از تعالیم پولس رسول را نیز به عاریت گرفته بود.
ادامه دارد..
منبع:
تاریخ تفکر مسیحی، تونی لِین، ترجمه روبرت آسریان، چاپ پنجم، فروزان روز، طهران (1393)
بیشتر بخوانید :
الاهیات شلایرماخر
الاهیات پنج گانه مارتین لوتر
وحی در مسیحیت
