اهمیت آثار فردید جوان

چکیده:
اتحادیه بین الملل پرورش نو اولیای اطفال و مربیان و مدیران و خدمتگزاران اجتماعی را به تمامی دعوت می کند به این که دست به دست هم داده، همت خود را به یک اشتراک مساعی صحیح و عاقلانه به منظور اصلاح امور مربوط به تربیت مصروف دارند.

تعداد کلمات: 1152 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 10 دقیقه

نویسنده: پیژن عبد الکریمی

مقاله «مسائل فلسفه نظری» دومین مقاله ای است که از فردید به چاپ رسیده است. این مقاله ظاهرأ بخشی از ترجمه کتابی بوده است با عنوان مسالک فلسفی، اثر آندره کرسن"، که قرار بوده فردید جوان آن را از زبان فرانسه به فارسی ترجمه و آماده انتشار کند. اما این طرح نیز مثل بسیاری دیگر از طرح های فردید به نتیجه نرسید. مقاله کرشن در اثبات اهمیت فلسفه برای بشر و قرار دادن فیلسوفان در سه گروه یقینی مذهب، لاادری مذهب و ظنی مذهب است. فردید در ترجمه خود از این مقاله، صرفا مترجم است، بی آن که شخصأ در متن یا در پانوشتی درباره بحث اظهار نظر کند.

اتحادیه بین الملل (پرورش نو) ، سومین مقاله منتشرشده فردید جوان است. این مقاله ظاهری تألیفی داشته، لیکن بیشتر به ترجمه یک مقاله می ماند که به توضیح پاره ای از فعالیتهای اروپاییان به منظور اصلاح نهاد آموزش و پرورش پس از جنگ جهانی اول و تشکیل اتحادیه ای به نام «اتحادیه بین الملل پرورش نو» می پردازد. در این مقاله فردید، نوعی نگاه مثبت و امیدوارانه نسبت به تمدن غرب و نهادهای آن وجود دارد .

بیشتر بخوانید : چه هستیِ متافیزیک در اندیشه‌ی هایدگر

اتحادیه بین الملل پرورش نو اولیای اطفال و مربیان و مدیران و خدمتگزاران اجتماعی را به تمامی دعوت می کند به این که دست به دست هم داده، همت خود را به یک اشتراک مساعی صحیح و عاقلانه به منظور اصلاح امور مربوط به تربیت مصروف دارند. از نظر فردید جوان، رشد روزافزون اعضایی که به این اتحادیه می پیوستند «گواهی روشن است بر اهمیت و ترقی روزافزون اتحادیه نام برده». این مقاله، اگر چه چیزی بیش از گزارش ساده ای از اتحادیه مذکور نیست، لیکن نه تنها هیچ نشانی از آن انتقادات تند و تیز و رادیکال بعدی فردید نسبت به تمدن و فرهنگ غربی ندارد، بلکه از خطوط سفیدش شاید بتوان نوعی همدلی و احساس تمجید نسبت به فرهنگ و نهادهای مدرن تمدن غربی را نیز استشمام کرد. نمی توان تصور کرد که فردید جوان، آنگاه که در حال تحریر این مقاله و شرح و بیان اعلامیه اتحادیه بین الملل پرورش نو» بوده است، نسبت به عباراتی که بر روی کاغذ آورده، هیچ احساسی نداشته و در صدد نبوده است تا با ترویج مفاد این بیانیه، بر جامعه عقب افتاده و منحط زمانه خویش تأثیر بگذارد:
ما یعنی اعضای اتحادیه بین الملل پرورش نو به وحدت اساسی نوع انسان معتقد هستیم. تاریخ به ما نشان میدهد که منافع و مقاصد مشترک افراد کلیه نژادها و کلیه ملتها همواره رو به فزونی بوده و بشریت همواره به سوی وحدت روحی و سازمانی بیشتر و کامل تری جلو رفته است. به نظر ما تکامل روحی انسان بزرگترین درس تاریخ بشر میباشد. در تمام آن سطرهایی از مقاله که اعلامیه مذکور را بیان میدارند طنین نوعی نقد وضع منحط ایران در زمان رضاشاه، در پرتو نهادهای نوظهور غربی را می توان احساس کرد.
اتحادیه بین الملل (پرورش نو) ، سومین مقاله منتشرشده فردید جوان است. این مقاله ظاهری تألیفی داشته، لیکن بیشتر به ترجمه یک مقاله می ماند که به توضیح پاره ای از فعالیتهای اروپاییان به منظور اصلاح نهاد آموزش و پرورش پس از جنگ جهانی اول و تشکیل اتحادیه ای به نام «اتحادیه بین الملل پرورش نو» می پردازد. در این مقاله فردید، نوعی نگاه مثبت و امیدوارانه نسبت به تمدن غرب و نهادهای آن وجود دارد .
قوانین مهم رفتار عنوان ترجمه فردید از مقاله ای روان شناختی به قلم روانشناسی سویسی است که می کوشد پاره ای از قوانین رفتار آدمی همچون قانون احتیاج، قانون نفع موقت، قانون پیشجویی و برخی دیگر از مکانیسم های روانی و رفتاری را توضیح دهد. «جون دیویی آمریکایی (نظر اجمالی به آرای فلسفی و تربیتی او)» مقاله تألیفی دیگری است که فردید در باب مسائل تعلیم و تربیت نوشته است. در اولین سطور این مقاله، فردید از «حکمای غرب» و در نخستین سطر آن، از ویلیم جیمس ویلیام جیمز به منزله «حکیم نامدار آمریکا» سخن گفته، به هیچ وجه مفهوم «حکمت» را در تقابل با «متافیزیک غربی» به کار نمیبرد و از فیلسوف پراگماتیست و، از منظری هایدگری، نیست انگار آمریکایی، ویلیام جیمز به عنوان «حکیم» یاد می کند. در سطور بعدی همین مقاله، فردید اظهار می دارد:
جون دیویی بزرگترین و معروف ترین متفکری است که مخصوصا در زمینه مسائل مربوط به آموزش و پرورش به آرا و عقاید مهمی ... به وجود آورده است. نه تنها آرای دیویی امروز در آمریکا رواج و رونق تام و هواخواه فراوان دارد، بلکه تاکنون در غالب کشورهای دیگر جهان نیز کمابیش مورد قبول و تطبیق عملی واقع شده و در میان صاحب نظران بزرگ تربیتی و مشاهیر اندیشمندان عصر حاضر طرفدارانی پیدا کرده است. به خوبی آشکار است که این نحوه رویکرد فردید جوان آن هم نسبت به فیلسوفان آمریکایی و پراگماتیستی چون دیویی و ویلیام جیمز تا چه حد با نقدهای بسیار رادیکال بعدی او از فلسفه ها و فیلسوفان غربی فاصله دارد. در این مقاله، هیچ گونه موضع گیری یا نقدی نسبت به فلسفه پراگماتیسم آمریکایی با دیدگاههای جان دیویی و ویلیام جیمز دیده نمی شود؛ یا آن جا که سخن از نسبت فرد و اجتماع است،ه فردید نه به نقد موضع فردگرایی می پردازد و نه به نقد موضع جمع گرایی ، مواضعی که بعدها هر دو را سر وته یک کرباس و شکلی از بشرانگاری و انانیت بشر دوره جدید برمی شمارد. (1)

«علم النفس معاصر و پرورش» عنوان مقاله دیگر فردید است که حاصل ترجمه و اقتباس از کتابی با عنوان پرورش نو، اثر شخصی به نام آلبرتم است. در این مقاله نیز سخن از روان شناسی تکوینی، نظریۂ تطور انواع و آرای فروید، بدون هیچ گونه مرزبندی و انتقادی نسبت به آنهاست. «کودکان چپ» ترجمه مقاله ای درباره کودکان چپ دست یا چپ پا (در هنگام بازی) و عدم بازداشتن آنها از استعمال دست چپ هنگام نوشتن یا سایر فعالیتهاست. مقاله «معلم خوب» ترجمه و اقتباس دیگر فردید از کتاب پرورش نو است که در آن سخن از این است که معلم خوب کسی است که قوای فعال نهفته در درون جان کودک را آشکار ساخته، وسایل شکفتن و رشد و نمو آنها را فراهم آورد. مقاله دیگر فردید جوان «طرح دالتن و روش ونیتکا» نام دارد که در صدد است تا کاربرد برخی از طرحها و روشهای جدید آموزشی در مدارس آمریکا در ارزیابی فعالیت دانش آموزان را، که به روش دالتن و روش ونیتکا مشهورند، نشان دهد. «آموزشگاه آزاد» ترجمه مقاله ای درباره آموزشگاهی است که در آن کودکان در مورد حضور یا عدم حضورشان سر کلاس درس و تصمیم به بازی کردن یا بازی نکردن در مدرسه آزاد می باشند. «تدریس متون» ترجمه مقاله ای است درباره قواعدی که باید در شرح و تفسیر قطعات نظم و نثر متون درسی در دبستان ها و دبیرستانها رعایت شود. (2)

ادامه دارد..

پی‌نوشت:
1- برای نمونه نک: احمد فردید، دیدار فرهی فتوحات آخرالزمان، به کوشش محمد مددپور، تهران، مؤسسه فرهنگی و پژوهشی چاپ و نشر نظر، ۱۳۸۱، صص ۱۲۷
2- فاطمه، سیاح، «تدریس متون»، ترجمه احمد مهینی یزدی (فردین)، در نشریه آموزش و پرورش، سال نهم شماره ۱۰، دی ۱۳۱۸، صص ۳۴۔ ۳۹.

منبع:
هایدرگر در ایران، بیژن عبد الکریمی، چاپ دوم، مؤسسه پژوهشی حکمت فلسفه ایران، تهران1394

بیشتر بخوانید :
هرمنویتیک و هستی و زمان هایدگر
سکوت هایدگر
هایدگر، انسان، هستی