حجاب و عفاف

آثار حجاب از دیدگاه روان شناسی و دین

حجاب نعمتی خدادادی است که یکی از مهمترین نیازهای آدمی بعد از آمدن به دنیاست.
شنبه، 15 تير 1398
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: محمد طاهری
موارد بیشتر برای شما
آثار حجاب از دیدگاه روان شناسی و دین
حجاب نعمتی خدادادی است که یکی از مهمترین نیازهای آدمی بعد از آمدن به دنیاست؛ چنانچه در ماجرای حضرت آدم و حوا علیهمالسلام به این مطلب اشاره شده است؛ قرآن کریم می فرماید: «یا بَنی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ لِباساً یُواری سَوْآتِکُمْ وَ ریشاً وَ لِباسُ التَّقْوى ذلِکَ خَیْرٌ ذلِکَ مِنْ آیاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ»[1] «ای فرزندان آدم! لباسی برای شما فرستادیم که اندام شما را می پوشاند و مایه زینت شماست اما لباس پرهیزگاری بهتر است! اینها (همه) از آیات خداست، تا متذکّر (نعمتهای او) شوند!»

از این مطلب فهمیده می شود که خالق انسان، برای انسان پوشش را بعنوان زینت برگزیده است و نه باعث محدودیت. برخلاق تفکر لیبرالی و مادی، پوشش تنها یک محدودیت است و مصونیتی بدنبال ندارد.

اما اینکه آیا پوشش یک نیاز روحی و روانی است می توان مورد بررسی قرار داد.

در پاسخ باید گفت: بله؛ پوشش یک نیاز روحی و روانی است که آثار مهمی بدنبال دارد.


آثار روانی و روحی حجاب و پوشش:


۱. القای شخصیت و احترام زن:
زن مانند یک گل است تا زمانی که غنچه است، با طراوات و شاداب است و هنگامی که شکوفه داد، کم کم رو به پژمردگی می گراید. زن نیز این چنین است، تا زمانی که در پوشش و حجاب باشد، مورد احترام و تکریم است اما همین که همچون کالا پشت ویترین قرار گیرد و مورد مشاهده ی نامحرمان قرار گیرد، آن ارزش و هویت وی مخدوش شده و دیگر هیچ اهمیتی ندارد. چنانچه امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمود: «صِیانَةُ المَرأةِ أنعَمُ لِحالِها وَ أدوَمُ لِجَمالِها»[2] محفوظ داشتن زن، به حال او مفیدتر، و براى زیبایى اش پایدارتر است.

۲. سلامتی روانی جامعه:
حجاب باعث می شود که جوانان در جامعه از سلامتی نگاه و سلامتی جنسی برخوردار باشند؛ در مقابل اگر زن در جامعه از پوشش و حجاب درستی برخوردار نباشد، باعث آسیب رسانی به دل ها و نگاه های مریض می شود؛ چنانچه در قرآن کریم می فرماید: یَا نِسَاءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا»[3] ای همسران پیامبر! شما همچون یکی از زنان معمولی نیستید اگر تقوا پیشه کنید؛ پس به گونه‌ای هوس‌انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند، و سخن شایسته بگویید!

قرآن کریم به زنان پیامبر هشدار جدی می دهد که شما زنان معمولی نیستید، تقوای گفتاری در جامعه داشته باشید، چرا که عدم رعایت تقوای گفتاری شما آسیب جدی به جامعه وارد می کند و آن برانگیخته شدن طمع در دل بیماردلان است.

حال باید پرسید، اگر خداوند به زنان پیامبرش اینگونه هشدار می دهد، نسبت به زنان معمولی جامعه ما هشدار نخواهد داد؟!

حال باید دید، آیا در جامعه ما نیز اینگونه عمل می شود و زنان در بیرون از خانه و درون اجتماع آیا به وظیفه خطیر تقوای گفتاری عمل می کنند یا بسا اوقات، نازک صحبت کردن جزء اصول زبان بدن به شمار می آید؟!

گاهی در برخی ادارات یا موسسات می بینیم، خانم کارمند، با ارباب رجوع بگونه ای نازک سخن می گوید که گویا اینگونه صحبت کردن جزء وظایف مهم خانم کارمند بوده است!

قرآن برای آنکه سلامت روانی جامعه را تامین کند، هشدار عدم نازک سخن گفتن را بعنوان یک راهکار روانی مطرح می کند. و این نوع حجاب، حجاب و عفت کلامی نامیده می شود.

۳. آرامش قلبی
یکی از آثار حجاب و پوشش و مراقبت از نگاه، راحتی دل است؛ طبع آدمی بگونه ای است که تا زمانی که صحنه ی مبتذلی را ندیده است، ممکن است که برای دیدنش حریص باشد، اما اگر خودش را از دیدن آن منصرف نمود، دلش آرام می گردد؛ و اگر این انصراف ها متعدد باشد، آرامش های قلبی متعدد را در پی خواهد داشت. این نکته در منابع دینی نیز مطرح گردیده است؛ چنانچه در روایتی از امیرالمومنین علیه السلام آمده که «مَن غَضَّ طَرفَهُ أراحَ قَلبَهُ»[4] کسى که چشم خود را پایین اندازد، دلش را آسوده گرداند.»

در روایت مذکور، آرامش دل، از آثار چشم چرانی نکردن و حجاب چشم است.

۴. عدم رواج بدحجابی
طبع انسانی بگونه ای است که اگر چیزی را زیاد و متعدد ببیند و عکس العملی از طرف دیگران در مقابله به آن نبیند، کم کم بدان گرایش پیدا می کند و این کار به حدی در جامعه عادی شود که کسی جرئت مقابله با آن نداشته باشد و گاهی اگر کسی با آن به مقابله برخاست، با نشان دادن شدیدترین واکنش، او را وادار به سکوت می کند؛ حجاب داشتن نیز اینگونه است که اگر در جامعه عادی جزء ارکان اصلی در زندگی اجتماعی محسوب شود، کسی توان مقابله با آن را نخواهد داشت، و اگر کسی بخواهد بدحجاب شود، یا تظاهر به بدحجابی کند، با او برخورد خواهد شد. چون انسان موجودی است که از محیط تاثیر می پذیرد، لذا اگر در جامعه حجاب و پوشش رواج پیدا کند، این رایج شدن، واکنش محیطی قوی ای در مقابل بدحجابان یا بی حجابان خواهد بود.

5. طهارت روح
انسان موجودی در بعدی است؛ بُعد اول: مادی و جسمانی اوست که توسط حواس پنج گانه ادراک می کند. و بُعد معنوی وی از طریق روح و عقل و دل ادراک می کند؛

اما در عین حال اگر بخواهد به طهارت روح برسد فقط از راه معنوی قابل رسیدن نیست؛ بلکه باید از امور مادی که توسط حواس پنج گانه ادراک می شود، نیز می توان بدان دست یافت.

حال اگر انسان، بخواهد حجاب و پوشش را در جامعه در قالب صحیح آن، داشته باشد، قطعاً به سلامت روح دست پیدا می کند؛ چنانچه قرآن کریم نیز بدان تصریح نموده است و فرموده است که: «قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِ‌هِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُ‌وجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّـهَ خَبِیرٌ‌ بِمَا یَصْنَعُونَ»[5] به مردان با ایمان بگو: «دیده فرو نهند و پاکدامنى ورزند، که این براى آنان پاکیزه‌تر است، زیرا خدا به آنچه مى‌کنند آگاه است.»

در آیه مذکور، اثر حفظ چشم و عفت دامن و حجاب را پاکیزگی می داند؛ این یعنی همان طهارت روح آدمی است که بوسیله ی حفظ نگاه و حجاب و پوشش بدست می آید.


پی نوشت:
[1]  اعراف، آیه۲۶
[2]  غررالحکم، فصل 44، حرف صاد، حدیث 10
[3]  سوره احزاب، آیه ۳۲
[4]  غرر الحکم و درر الکلم، ج1، ص 663
[5]  سوره نور، آیه ۳۰


مقالات مرتبط
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما
رستوران و کافه نزدیک هتل لیلیوم کیش
رستوران و کافه نزدیک هتل لیلیوم کیش
فراخوان شصت و سومین سال جایزه (نخبگانی) سال 1404
فراخوان شصت و سومین سال جایزه (نخبگانی) سال 1404
حمله هوایی ارتش اسرائیل به یک خودرو در غزه
play_arrow
حمله هوایی ارتش اسرائیل به یک خودرو در غزه
رهبر انقلاب: روزی بخواهیم اقدام بکنیم احتیاجی به نیروی نیابتی نداریم
play_arrow
رهبر انقلاب: روزی بخواهیم اقدام بکنیم احتیاجی به نیروی نیابتی نداریم
رهبر انقلاب: فردای منطقه به لطف الهی از امروز بهتر خواهد بود
play_arrow
رهبر انقلاب: فردای منطقه به لطف الهی از امروز بهتر خواهد بود
نقشه شوم آمریکا برای جهان به روایت رهبر انقلاب
play_arrow
نقشه شوم آمریکا برای جهان به روایت رهبر انقلاب
پزشکیان: حضور زنان در آینده کشور مؤثر تر از من است که اینجا ایستاده‌ام
play_arrow
پزشکیان: حضور زنان در آینده کشور مؤثر تر از من است که اینجا ایستاده‌ام
اهدای جوایز به زنان موفق در مراسم آیین تجلیل از مقام زن
play_arrow
اهدای جوایز به زنان موفق در مراسم آیین تجلیل از مقام زن
رهبر انقلاب: مداحی یک رسانه تمام عیار است
play_arrow
رهبر انقلاب: مداحی یک رسانه تمام عیار است
رهبر انقلاب: مهم‌ترین کار حضرت زهرا(س) تبیین بود
play_arrow
رهبر انقلاب: مهم‌ترین کار حضرت زهرا(س) تبیین بود
سرود جمعی با اجرای نوشه‌ور در حسینیه امام خمینی(ره)
play_arrow
سرود جمعی با اجرای نوشه‌ور در حسینیه امام خمینی(ره)
مدیحه سرایی احمد واعظی در محضر رهبر انقلاب
play_arrow
مدیحه سرایی احمد واعظی در محضر رهبر انقلاب
مداحی اتابک عبداللهی به زبان آذری در حسینیه امام خمینی
play_arrow
مداحی اتابک عبداللهی به زبان آذری در حسینیه امام خمینی
مداحی مهدی ترکاشوند به زبان لری در محضر رهبر انقلاب
play_arrow
مداحی مهدی ترکاشوند به زبان لری در محضر رهبر انقلاب
خطر تخریب یکی از بزرگترین مساجد دوران قاجار
play_arrow
خطر تخریب یکی از بزرگترین مساجد دوران قاجار