فضانوردها زندگی خود را برای مدتی در بی‌جاذبگی فضا می‌گذرانند. برای آن‌ها فرقی ندارد ایستاده بخوابند یا دراز بکشند. فقط باید با وسیله‌ای بچسبند به جایی که به اجسام دوروبرشان برخورد نکنند. گاه برای شان جاذبه ی مصنوعی ایجاد می‌کنند. برای جلوگیری از عوارض بی‌جاذبگی باید مدام ورزش کنند. آن‌ها نمی‌توانند دوش بگیرند یا غذاهای معمولی بخورند؛ ولی زندگی‌شان هیجان‌های خاص و عجیبی دارد. «اسکات کلی» یک فضانورد است. او تقریباً یک سال از زندگی خود را در ایستگاه فضایی گذرانده است. اسکات حرف‌های جالب و دانستنی‌های زیادی برای دانش‌آموزانی که به علم علاقه مندند، دارد. یکی از این دانستی‌ها، پنج درس درباره ی زندگی در فضا است. به نظر شما زندگی در فضا چطور می‌تواند باشد؟
زیبایی‌ها و عجایب در فضا بودن
برای فضانورد شدن، به سال‌ها مطالعه در علوم و ریاضی نیاز داریم؛ اما بیش تر دانش‌آموزان به زیبایی‌ها یا هیجان داستان‌های فضایی مانند جنگ ستارگان جذب می‌شوند. طلوع‌ها و غروب‌های زیبایی می‌تواند در انتظار یک فضانورد باشد؛ حتی دیدن زمین از فضا هم زیبا است. نوجوان‌هایی که عاشق چسباندن ستاره به سقف و پوسترهای فضایی به دیوار اتاق شان هستند، از صحنه‌های فضایی هم لذت خواهند برد.
فضا چه تأثیری بر آدم‌ها می‌گذارد
سازمان فضایی آزمون‌های مختلفی برای جلوگیری از خطرهای سلامت انسان در زندگی فضا می‌گذارد. مایع‌های درون بدن بالا و پایین می‌رود و می‌تواند برای بینی یا چشم مشکل ایجاد کند. از دست رفتن تراکم استخوان و عضله هم یکی دیگر از مشکلات زندگی در فضا است. در فضا مایع‌ها به سمت بالا حرکت می‌کنند و بنابراین پاها و رگ‌های پایین تنه کم تر کار می‌کنند و سخت‌تر خون به قلب می‌رسد. وقتی فضانوردها به زمین برمی‌گردند، تغییر گردش خون در بدن شان باعث سرگیجه و حتی غش می‌شود. فضانوردها شلوارهای دارای فشاری دارند که خون را در جایی که باید باشد نگه می‌دارند. این یک موقعیت عالی است برای کسانی که هم به فیزیک و قوانین جاذبه علاقه مندند و هم به پزشکی و سیستم گردش خون بدن. در سفرهای فضایی باید این دو علم با هم استفاده شود تا بشود یک سفر فضایی خوب را برای فضانورد فراهم آورد. فضانوردان مدام زیر ذره‌بین دانشمندان اند تا از سلامتی آن‌ها مراقبت شود. فناوری‌های جدیدی باید ساخته شود که به سفرهای فضایی آینده کمک کند.
چگونه محیط بدن را تغییر می‌دهد
«اسکات کلی» یک برادر دوقلو هم دارد. ناسا این موقعیت را یک فرصت خوب برای تحقیق و پژوهش می‌داند و دوقلوها را در دو نقطه ی مختلف در جهان بررسی می‌کند: یکی در زمین و دیگری در فضا. می‌دانیم که دوقلوهای هم سان دارای DNAهای یکسانی هستند. هر تغییری که بین اسکات و برادرش ایجاد شود، به دلیل زندگی او در فضا است. مدت‌هاست که ناسا این دو برادر را زیر نظر گرفته تا بداند فضا چگونه روی بدن انسان تأثیر می‌گذارد. آن‌ها تا الان فهمیده‌اند که اسکات با زندگی در فضا پنج سانتی‌متر بلندتر از برادرش شده است. این بلندی به دلیل نبودن گرانش در فضاست. در این بی‌گرانشی نخاع بزرگ و کشیده شده است. او حتی ممکن است کاهش قد هم داشته باشد، باید ببینیم با برگشت به زمین گرانش چه تغییری در او ایجاد می‌کند.
روش‌های علمی
غلبه بر مشکل‌های علمی یک چیز است و یافتن راه حل یا ایجاد یک فرضیه چیزی دیگر است. با آزمایش‌های ناسا روی دوقلوهای فضانورد، داده‌های مختلفی جمع می‌شود که با بررسی آن‌ها یک نظریه می‌تواند ایجاد یا رد شود؛ حتی با این اطلاعات می‌توان به راه‌حل‌های خوبی رسید. شاید هم یک سری از مشکل‌ها را پیدا کردند که نیاز به حل دارند.
چهره‌ی جدید از زمین
دیدن زمین از زاویه‌ای دیگر، دانسته‌های مختلفی همراه دارد. فضانوردی که یک سال در ایستگاه فضایی زندگی کرده است می‌گوید حالا بهتر وخامت آلودگی هوا را درک می‌کند. او حالا با دیدن پوششی از آلودگی به دور زمین، بیش تر از قبل حافظ محیط زیست است.
نویسنده: سیده افروز ارزه‌گر
