قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِک فَلْیفْرَحُوا هُوَ خَیرٌ مِمَّا یجْمَعُونَ[1]
(ای رسول خدا!) به خلق بگو که شما باید منحصرا به فضل و رحمت خدا شادمان شوید (و به نزول قرآن مسرور باشید) که آن بهتر و مفیدتر از ثروتی است که برای خود اندوخته می کنید.
بنابراین مردم به فضل پروردگار و به رحمت بی پایان او به این کتاب بزرگ الهی که جامع همه نعمت ها است باید خشنود شوند نه به جمع ثروت ها و بزرگی مقام ها و فزونی قوم و قبیله.
همچنین قرآن کریم، زمانی که وعده الهی مبنی بر نصرت و پیروزی رومیان اهل کتاب بر مشرکان مجوس، محقق می شود، می فرماید:
... وَ یوْمَئِذٍ یفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ* بِنَصْرِ اللَّهِ...[2]
ودر آن روز (که رومیان فاتح شوند) مؤمنان شاد می شوند.
بنابراین، شادی ها بر اساس ارزش ها و اهداف مقدّس؛ چون پیروی از قرآن، و پیروزی موحدین بر مشرکین است.
دسته دیگری از آیات قرآن نیز از شادی، مذمّت نموده؛ شادی های بیهوده ای که بر اساس ضد ارزش هاست. در اینجا به چند نمونه از آنها اشاره می شود:
قرآن کریم در داستان «قارون» که فردی خودخواه و مغرور بود و شادی های مستانه داشت، از زبان قومش می فرماید:
إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا یحِبُّ الْفَرِحِینَ[3]
به خاطر بیاور هنگامی که قوم قارون به او گفتند: این همه شادی مغرورانه مکن که خداوند شادی کنندگان مغرور را دوست نمی دارد.
قرآن کریم ضمن بیان عذاب های دوزخیان می فرماید:
ذلِکمْ بِما کنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیرِ الْحَقِّ وَ بِما کنْتُمْ تَمْرَحُونَ[4]
این به خاطر آن است که به ناحق در زمین شادی می کردید و از روی غرور و مستی به خوشحالی می پرداختید.
مانند شادی به خاطر مخالفت با دستورات پیامبران، کشتن پیامبران، فشار بر محرومان، ارتکاب گناهان و قانون شکنی ها. جالب اینکه در آخر آیه می فرماید: «بِما کنْتُمْ تَمْرَحُونَ» که به معنای شادی به خاطر مطالب بی اساس، یا شدّت فرح، و... است و شدّت فرح نوعاً سر از همه این مسایل درمی آورد.[5] بنابراین، آنجا که از شادی مذمّت شده به جهت همراه بودن شادی با گناه، غفلت و فساد است.
در اینجا این سؤال مطرح می شود که راه شناخت شادی های ناروا از شادی های سازنده چیست؟
پاسخ این است که تشخیص این دو نوع از شادی ها از قراینی چون انگیزه شرکت، برنامه و محتوای مجلس، نوع شرکت کننده های چنین مجالسی، می توان به دست آورد.
پی نوشت ها:
[1] یونس/ 58.
[2] روم/ 4 و 5.
[3] قصص/ 76.
[4] مؤمن/ 75.
[5] تفسیر نمونه، ج 2، ص 176.
منبع: حوزه نت
