بنزین به آتش فتنه ریختن ممنوع!
برای جلوگیری از فساد و گرم شدن بازار فتنه و آشوب در جامعه سزاوار است مردم و مسئولین به برخی از شاخص های اثر بخش در مدیریت توجه کامل داشته باشند و هر یک در این خصوص احساس مسئولیت کرده و آب در آسیاب دشمن نریزند.از جمله کارهایی که در فضای فتنه زده و گرفتار در بحران اجتماعی و اعتراضی باید از آن به شدت اجتناب کرد، عبور از خطوط قرمز است، گاهی اوقات مردم از مسأله یا موضوعی گله مندند، این ناراحتی و اعتراض نباید، در قبال عبور از هنجار های اجتماعی خود را نشان دهد
1-فصل الخطاب قرار دادن بیان رهبری
همه دلسوزان و آحاد انقلاب و جامعه اولین نکته ای که باید در مدیریت بحران به آن توجه داشته باشند، فصل الخطاب قرار دادن بیان رهبری است، بخصوص در مسائلی که بحث برانگیز بوده و کارشناسان اقتصادی و اجتماعی نظرات متفاوت و مختلفی دارند، در واقع برای رسیدن به یک انسجام درونی و اجتناب از تشتت و پراکندگی و اختلاف باید، چشم و گوشمان متوجه بیان رهبر جامعه باشد، در شرایط خطرناک و آشوب زده فتنه که می تواند یک کشور را وارد در یک جنگ داخلی و غیر قابل کنترل نماید، باید از ولی امر مسلمین که قطعاً تحت اشراف اطلاعاتی و کمک مشورتی متخصصان مطلبی را بیان می کنند اطاعت کرد، باید ختم کننده تصمیم گیری های کلان جامعه سخن رهبری باشد، نباید اجازه داد خط دهی ها به معترضین توسط خارج نشین های وطن فروشی مدیریت شود که چشم طمع به مال، دارایی و جاه و مقام این سرزمین دارند.در این چنین فضای بحران زده ای تمام رسانه های غربی و آمریکایی به گونه ای فعال می شوند که سخنان باطل خود را به کرسی بنشاند و مدیریت بحران اجتماعی ایران را به دست بگیرند، این در حالی است که آنها نه دلسوز ایران اسلامی بلکه خود منشأ همه ی درد های مورد نظر در اقتصاد و اجتماع ایران هستند، چرا که اگر تحریم های ظالمانه و غیر انسانی آنها نبود، این چنین با مشکلات تورمی و رکودی مواجه نبودیم و تولید ما نیز همانند سایر کشورها به کار خود ادامه می داد.
2-پرهیز از شتابزدگی و افراطی گری
یکی دیگر از نکات بسیار مهمی که در مدیریت بحران آحاد جامعه اعم از مدیران، مسئولین و مردم عادی باید رعایت کنند، پرهیز از شتابزدگی، و افراطی گری است، در واقع بسیاری از اوقات شتابزدگی کارایی و کاربرد عقل را در تصمیم گیری انسان تضعیف می نماید. شتابزدگی غیر عقلانی نوعاً تبعات خطرناکی برای افراد و سایرین به دنبال دارد، کما اینکه شتاب زدگی یا جو گیری محیط های فتنه زده به راحتی موجب تضییع حقوق دیگران می شود. در نکوهش این رویه خطرناک در منابع روایی این چنین نقل شده است: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم):«اِنَّما اَهلَکَ النّاسَ العَجَلَة وَ لَو اَنَّ النّاسَ تَثَـبَّتوا لَم یَهلِک اَحَدٌ؛[2] مردم را، در حقیقت، شتابزدگى به هلاکت انداخته است، اگر مردم، از شتابزدگى به دور بودند، هیچ کس هلاک نمى شد.»
3-عبور از خطوط قرمز ممنوع!
از جمله کارهایی که در فضای فتنه زده و گرفتار در بحران اجتماعی و اعتراضی باید از آن به شدت اجتناب کرد، عبور از خطوط قرمز است، گاهی اوقات مردم از مسأله یا موضوعی گله مندند، این ناراحتی و اعتراض نباید، در قبال عبور از هنجار های اجتماعی خود را نشان دهد به طوری که موجب عبور از خطوط قرمز قانونی، اخلاقی، شرعی و دینی شود، معنا ندارد که در اعتراضات خیابانی ماشینی آتش زده شود و یا فرد بی گناهی را مورد ضرب و شتم قرار داد، و یا سد معبر کرده و مانع آسایش و راحتی مردم شد، این چنین اعتراضاتی اگر به بهانه عدالت گستری است که خود عین ظلم و بی قانونی است که مصداق روشن ظلم به دیگران است و درمنابع دینی نیز به شدت از آن نهی شده است: امام على (علیه السلام) : «اَلبَغىُ یَصرَعُ الرِّجالَ وَ یُدنِى الآجالَ؛[3] ظلم و تجاوز، انسان را زمین مى زند و مرگ ها را نزدیک مى سازد.»
4-حرکت بدون بصیرت و آگاهی و دشمن شناسی
گاهی برخی اعتراضات خیابانی با فاصله گرفتن از مشی منطقی و عقلانی خوی افراطی و غیر هوشمندانه به خود می گیرند، این موضوع گاهی نشأت گرفته از فقدان بصیرت و آگاهی است، چرا که اگر این چنین افرادی چاشنی بصیرت و هوش امنیتی و سیاسی را به منش خود اضافه می کردند، هیچ گاه با تخریب بیت المال و اموال خصوصی زمینه جنگ داخلی و آشوب خیابانی را فراهم نمی کردند، گاهی در این چنین فضایی جای دوست و دشمن عوض می شود، به طوری که معترضین به جای تبعیت از رهبر و نیروی های دلسوز انقلابی خط و مشی خود را از اپوزیسیون خارج نشین و همچنین سلطنت طلب های وطن فروش می گیرند. گاهی اوقات باید به این مطلب توجه کنیم که علت و منشأ وضیعت موجود ناشی از نوع انتخاب و عملکرد خود ما در عرصه انتخابات بوده است، چراکه در حین انتخاب نماینده خود در کرسی ریاست جمهوری و یا نمایندگی مجلس آگاهی و بصیرت لازم را به خرج ندادیم که حال سعی می کنیم با متشنج کردن اوضاع اجتماعی آن را تغییر دهیم این رویه نشأت گرفته از رویه بی بصیرتی ماست. به فرمایش نقل شده از امام علی(علیه السلام) انسان آگاه اگر دست به شمشیر می برند این سلاح آنها بدون آگاهی و بصیرت نیست: «حَمَلُوا بَصَائِرَهُمْ عَلی اسْیَافِهِمْ؛[4] بصیرت های خویش را بر شمشیرهایشان سوار کردند. یعنی اگر در میدان نبرد تیغ می زدند از روی بصیرت بود.» چرا که اگر شمشیر به دستی فاقد بصیرت باشد به جای ضربه زدن به دشمن به خودی ضربه خواهد زد.
5-قضاوت های ناعادلانه و غیر تخصصی
گاهی در برخی التهاب های اجتماعی با برخی قضاوت های غیر تخصصی و غیر کارشناسی مواجه هستیم که هیچ منشأ علمی و تخصصی ندارد، به طور مثال مسئولین نظام به عنوان خیانت کاران به ملت و جامعه معرفی می شوند و تدابیر آنها را به مثابه حرکتی جناحی تلقی می کنیم که منافع مردم در آن لحاظ نشده است، این در حالی است که اگر قدری منطقی و عقلانی به مسأله نگاه می کرده و به دور از عدالت قضاوت نمی کردیم، متوجه می شدیم که بسیاری از مسئولین خود را خادمین نظام می دانند، به طوری که طرح های آنها نه از سر خیانت به نظام و مردم، بلکه در جهت خدمت رسانی به آنها طراحی شده است، در واقع اگر قدری قضاوت های ناعادلانه را کنار بگذاریم باعث بروز تهمت، و افترا، و خشم و غضب های افراطی در جامعه نمی شد: پیامبر(صلى الله علیه و آله) می فرمایند: «ثَلاثُ خِصالٍ مَنْ کُنَّ فیهِ فَقَدِ اسْتَـکْمَلَ خِصالَ الاْیمانِ: اَلَّذى إذا رَضىَ لَمْ یُدْخِلْهُ رِضاهُ فى باطِلٍ وَ اِنْ غَضِبَ لَم یُخرِجْهُ مِنَ الحَقِّ وَ لَو قَدَرَ لَمْ یَتَعاطَ ما لَیْسَ لَهُ؛[5]سه ویژگى است که در هر کس یافت شود، ویژگى هاى ایمان کامل مى گردد: آن که وقتى خشنود گردد، خشنودى اش او را به باطل نکشاند و خشمش او را به هنگام خشم، از حق برون نبرد و هر گاه توان یافت، به آنچه از او نیست، دست درازى نکند.»پی نوشت ها:
[1]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)،ص452.
[2]. محاسن ص 215 ، ح 100.
[3]. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 345 ، ح 7937.
[4]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص209 .
[5]. الاصول الستة عشر(ط-دارالحدیث) ص 173.
