براساس یک نظرسنجی کودکان به طور متوسط ۷ ساعت در روز را با تلویزیون، بازی‌های الکترونیکی، اینترنت و تلفن همراه می گذرانند. این داده ها نشان می دهد، کودکان این روزها بیشتر از ساعت کاری والدین را با این وسایل می گذرانند. تحقیقات نشان می دهد، این کودکان می دانند چطور با گوشی های هوشمند کار کنند و حتی بدون کمک مرورگرهای وب را باز کنند. تحقیقات دیگری همزمان نشان می دهد، کودکان کمی در این سن میدانند چطور بند کفششان را بدون کمک ببندند. این نشان میدهد گجت ها کودکان را از دنیای واقعی دور نگه می دارد. این بسیار اهمیت دارد کودکان زمانی را بیرون از خانه به فعالیت بپردازند اما ظاهرا سپری کردن این زمان با وسایل الکترونیک جایی برای این قبیل فعالیت ها نمی گذارد.
آیا همیشه تلویزیون روشن است؟ آیا همیشه گوشی تان را با خودتان به میز شام می آوری؟ بهتر است محدودیت هایی در استفاده از فناوری برای خودتان قائل شوید و از اوقات فراغتی که ایجاد می شود برای بودن در کنار خانواده بهره ببرید.
وقتی که کودک حوصله اش سر می رود و نیاز به استراحت دارد سریع سراغ وسایل الکترونیک نروید. این بهانه خوبی نیست که وقتی تلویزیون روشن است شما کلی کار برای انجام دادن دارید. بهتر است در این مواقع کودک را از این وسایل دور کنید و جایگزین هایی مانند اسباب بازی یا کتاب در اختیارشان قرار دهید.
تلاش کنید میان خواسته های فناوری تمام اعضای خانواده هم زمان تعادل ایجاد کنید. برای مثال می توانید یک کامپیوتر بخرید که تمام اعضای خانواده از آن استفاده کنند. سپس برای هرکدام از اعضا زمانبندی مشخصی برای استفاده از آن تهیه کنید. اگر تهیه کامپیوتر برایتان سخت است می توانید از کافی نت ها یا کتابخانه محل که کامپیوتر دارد استفاده کنید.
بچه‌های خردسال وقتی عصبانی می شوند، ممکن است جیغ بزنند، به در و دیوار لگد بکوبند یا حتی با مشت به کسی که جلوی آنها ایستاده است، ضربه بزنند. «من هیچ کاری انجام ندادم»، «تقصیر من نبود»، «زود باش عذرخواهی کن» و.... این جملات برای همه ما آشناست؛ جملاتی که بارها و بارها و در شرایط مختلف میان پدر و مادر و فرزندان شان رد و بدل می شود. ولی اگر شما هم چنین بحثهایی دارید و دائم باید برای معذرت خواهی کردن با کودکتان صحبت کنید، بهتر است بدانید گاهی ممکن است کودک با خواهر و برادرهایش، دوستان، معلم یا حتی والدینش دچار مشکل و اختلاف نظر شود.
بنابراین به یاد داشته باشید بچه‌ها کامل نیستند و به همین دلیل گاهی رفتارهای اشتباهی از خود نشان می دهند. پس رفتار اشتباه غیرطبیعی نیست ولی باید بیاموزند بموقع و بدرستی معذرت خواهی کنند. در این شرایط باید برای کودک توضیح دهید با عذرخواهی کردن می تواند نشان دهد از کار نادرستش پشیمان شده است و می خواهد آن را جبران کند؛ البته او باید بداند حتی اگر کار اشتباهی را از قصد انجام نداده، باز هم باید معذرت خواهی کند و به بهانه این که کارش عمدی نبوده است، نباید این کار را نادیده بگیرد. و بعضی وقت ها بچه‌ها به دلیل عصبانیت این کار را انجام نمی دهند و می گویند چون خیلی عصبانی هستند، نمی خواهند معذرت خواهی کنند. اینجاست که پدر و مادر باید برایشان توضیح دهند عصبانی بودن طبیعی است و همه ما گاهی عصبانی می شویم، اما آنچه اهمیت دارد این است که بتوانیم این حالت را کنترل کنیم و آن را برای فردی که ما را عصبانی کرده است، توضیح دهیم.
بچه‌های خردسال وقتی عصبانی می شوند، ممکن است جیغ بزنند، به در و دیوار لگد بکوبند یا حتی با مشت به کسی که جلوی آنها ایستاده است، ضربه بزنند. اول از همه یادتان باشد بچه‌ها خیلی خوب و براحتی بزرگسالان نمی توانند خودشان را کنترل کنند و اصلا شاید این مهارت را هنوز نیاموخته باشند، بنابراین در سنین خردسالی زیاد به آنها سخت نگیرید و حتما برایشان شیوه برخورد صحیح پدر و دختر در خانواده صحیح را توضیح دهید. اما وقتی بچه‌ها بزرگتر می شوند، کم کم می آموزند چطور با استفاده از لغات و کلمات احساسات خود را بروز دهند؛ البته گاهی ممکن است هنگام عصبانیت بلندتر صحبت کنند و از واژه هایی کمک بگیرند که مناسب نیست ولی باز هم والدین باید برایشان اهمیت معذرت خواهی کردن را توضیح بدهند و بگویند هیچ وقت نباید به دلیل عصبانیت، هر کاری دوست داشتند انجام دهند.
بدون شک معذرت خواهی کار خوبی است که باید به موقع و بدرستی انجام شود تا نتیجه دلخواه را ایجاد کند، ولی در شرایطی هم ممکن است برای جبران وضعیت پیش آمده کافی نباشد. گاهی برای این که همه چیز مانند قبل شود، باید قول بدهید مشکل را جبران کنید یا این که کار خوبی برای فردی که ناراحتش کرده اید، انجام دهید. در هر صورت فراموش نکنید معذرت خواهی همیشه خوب است و باید به موقع انجام شود، ولی لزوما کافی نیست. بنابراین به بهانه این که کاری را از قصد انجام نداده اید یا این که عصبانی هستید و حالتان خوب نیست، این کار مهم را نادیده نگیرید.
منبع: کودکان نابغه و باهوش، فاطمه تقدسی‌نیا، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
