وقتی در مورد قسمت‌های مختلف گیاه صحبت می‌کنیم، فراموش نمی‌کنیم از ریشه، ساقه، گل، میوه و برگ یاد کنیم. با این حال، جای تعجب است که بخش هایی مانند استولون و ریزوم به راحتی نادیده گرفته می‌شوند، اگرچه در تولید غیر جنسی گیاهان نقشی اساسی دارند. آنها جزئی جدایی ناپذیر از ساقه گیاه هستند و عملکردهای مشابهی دارند.
شباهت‌ها
استولون‌ها و ریزوم‌ها از گیاه اصلی فاصله می‌گیرند، و در درجه اول به تولید مثل گیاه در بعضی از مناطق دیگر کمک می‌کنند. این گونه است که گیاهان به طور غیرعادی تکثیر و بازتولید می‌شوند. همچنین، از هر دو برای ذخیره مواد غذایی استفاده می‌شود، که این تکثیر رویشی طبیعی را ترویج می‌دهد. مواد مغذی جذب شده توسط ریشه به استولون و ریزوم منتقل می‌شود.اگرچه استولون و ریزوم عملکردهای مشابهی از خود نشان می‌دهند، اما ساختارهای مختلف گیاه هستند. در مورد اختلافات بین این دو در زیر بحث شده است:
استولون‌ها در مقابل ریزوم‌ها
آنها چیستند؟
استولون‌ها
* استولون‌ها ساقه‌های نورسته‌ای بر ساقه‌های موجود در گیاه هستند. ممکن است لزوماً از ساقه اصلی بیرون نیایند. آنها ممکن است مانند ساقه اصلی به نظر برسند اما برخلاف ساقه اصلی، به صورت افقی رشد می‌کنند. استولون‌ها از آن جا که ریشه‌ها پدیدار می‌شوند، گره و بند دارند و باعث ایجاد گیاه جدید می‌شوند که اغلب به آن گیاه دختر گفته می‌شود. گیاه عنکبوتی و همچنین گیاه توت فرنگی اغلب استولون‌هایی را نشان می‌دهند که به موازات زمین در حال روندگی هستند.ریزوم‌ها
* ریزوم‌ها ساقه اصلی گیاه هستند که به صورت پهلویی رشد می‌کنند. ریزوم‌ها همچنین گره‌ها و بندهایی را در طول خود نشان می‌دهند که ریشه‌ها و شاخه‌های جدیدی را از گره بیرون می‌فرستند. گیاهانی مانند زنجبیل، فانوس چینی، بلوط سمی و بامبو و همچنین علف‌های هرز مانند چمن برمودا و سورتمه مهره بنفش دارای ریزوم زیرزمینی هستند.کجا قرار می‌گیرند؟
استولون‌ها
* پس از شاخه زنی ساقه، استولون‌ها معمولاً از سطح زمین بیرون می‌آیند و به موازات سطح خاک رونده می‌شوند. بارها و بارها، آنها چندین اینچ روی سطح زمین می‌دوند.ریزوم‌ها
* در بیشتر موارد، ریزوم‌ها در زیر زمین رشد می‌کنند، از این رو اغلب به آنها ساقه‌های زیرزمینی گفته می‌شود.ضخامت
استولون‌ها
* بر خلاف ریزوم‌ها، استولون‌ها معمولاً گوشتی نیستند و باریک‌تر به نظر می‌رسند.ریزوم‌ها
* ریزوم‌ها معمولاً ضخیم‌تر، چاق‌تر و حجیم‌تر از استولون‌ها هستند.طول
استولون‌ها
* استولون‌ها طولانی‌تر هستند و فروافتاده به نظر می‌رسند. آنها شاخه‌هایی دراز از ساقه موجود گیاه هستند.ریزوم‌ها
* ریزوم‌ها گوشتی هستند اما از استولون‌ها کوتاه‌ترند.بندها
استولون‌ها
* اگرچه هم استولون‌ها و هم ریزوم‌ها دارای بند هستند، اما استولون‌ها بندهای طولانی‌تری را نشان می‌دهند.ریزوم‌ها
* ریزوم‌ها تمایل به نشان دادن بندهای کوتاه دارند.ظرفیت ذخیره مواد غذایی
استولون‌ها
* از آن جا که استولون‌ها نازک و باریک هستند، ظرفیت ذخیره آنها نسبتاً کمتر است.ریزوم‌ها
* از آنجا که ریزوم‌ها ضخیم‌تر هستند، آنها تمایل به ذخیره سازی بیشتری دارند.
گسترش گیاهی
استولون‌ها
* استولون‌ها طولانی هستند، و با سرعت بیشتری پخش می‌شوند و مساحت بیشتری را تحت پوشش خود قرار می‌دهند، از این رو در افزایش سریع رشد رویشی مؤثر هستند.ریزوم‌ها
* از آن جا که ریزوم‌ها کوتاه هستند و با سرعت کمتری رشد می‌کنند، آنها تمایل به داشتن پتانسیل کمتری در ترویج گسترش سریع رویشی دارند.
استولون یک اتصال افقی بین موجودات زنده است. در گیاهان، آنها ساقه‌هایی هستند که در سطح خاک یا دقیقاً زیر خاک رشد می‌کنند و به عنوان دونده نیز شناخته می‌شوند. ما می‌توانیم آنها را در علف‌های هرز، توت فرنگی، چمنزارها، نیلوفرهای دره و سایر مناطق مشاهده کنیم و این یک استراتژی تکثیر است که به گیاهان اجازه می‌دهد تا از یک گیاه اصلی پراکنده شده و در دوره‌هایی که تا فصل بعد چندان سودمند نیستند زنده بمانند. هنگام استفاده از تکثیر رویشی، ریزوم‌ها می‌توانند از هم جدا شوند و از آنها گیاهان جدید رشد کند. یک استولون از ساقه موجود جوانه می‌زند. ریزوم ساقه‌ای ریشه مانند است که ساقه اصلی است، که می‌تواند به صورت افقی یا در جهت‌های دیگر در زیر زمین رشد کند. ریزوم ساقه زیرزمینی گیاه است که ریشه‌ها را بیرون می‌زند و از گره‌های آن شاخه بیرون می‌زند. نمونه آن یک گیاه زنجبیل، عنبیه ، نیلوفر آبی و سایر موارد است. هنگام استفاده از تکثیر رویشی، ریزوم‌ها می‌توانند از هم جدا شوند و از آنها گیاهان جدید رشد کند.
تفاوت اصلی بین استولون و ریزوم این است که استولون به ساقه اصلی گیاه تعلق ندارد، در حالی که ریزوم بخشی از ساقه اصلی است. علاوه بر این، استولون یک اتصال زیرزمینی بین گیاهان است و در رو یا درست در زیر سطح خاک رشد می‌کند در حالی که ریزوم ساقه‌ای مانند ریشه است که به صورت افقی یا زیرزمینی رشد می‌کند.
استولون و ریزوم قسمت‌هایی هستند که از گیاه اصلی دور می‌شوند. آنها در درجه اول در تکثیر رویشی نقش دارند. هر دو می‌توانند به عنوان قسمت‌های ذخیره کننده مواد مغذی عمل کنند.
استولون ساقه نورسته‌ای روییده بر ساقه اصلی است که از ساقه اصلی گیاهانی مانند علف، توت فرنگی، گیاه عنکبوتی و علف‌های هرز سر می‌زند. برخلاف ساقه اصلی، استولون به صورت افقی در نزدیکی سطح خاک رشد می‌کند.
عملکرد اصلی استولون این است که بقای گیاه را در شرایط نامساعد تا فصل آینده امکان پذیر سازد.
ریزوم بخشی از ساقه اصلی گیاهان مانند زنجبیل، عنبیه، فانوس چینی، بامبو، بلوط سمی، چمن برمودا و غیره است. سیستم ریشه‌ی آن گیاهان، از ریزوم ناشی می‌شود.
ریزوم همچنین حاوی گره‌ها و بندهایی است که باعث ایجاد گیاهان جدید می‌شوند. ظهور گیاهان جدید در شرایط مطلوب رخ می‌دهد.
استولون و ریزوم دو بخش جدایی ناپذیر از ساقه هستند. هردو حاوی گره و بند هستند. آنها به گیاه در شرایط نامساعد برای زنده ماندن کمک می‌کنند.
پس در واقع استولون به ساقه گیاهی خزنده، افقی یا دونده اشاره دارد که در نقاط طول آن ریشه می‌گیرد تا گیاهان جدید تشکیل شود، در حالی که، یک ریزوم به یک ساقه مداوم در حال رشد، افقی یا زیرزمینی اشاره دارد که شاخه‌های جانبی و ریشه‌های الحاقی را در فواصلی بیرون می‌دهد، و استولون در خاک یا دقیقاً زیر سطح خاک رشد می‌کند در حالی که ریزوم به صورت افقی یا زیرزمینی رشد می‌کند.
منبع: نیکس ج - BiologyWise
