پروژسترون یک هورمون زنان است که توسط تخمدان‌ها در طول دوره تخمک گذاری تولید می‌شود. با این‌حال، مقادیر خاصی از این هورمون توسط غده‌های آدرنال نیز تولید می‌شود. پروژسترون در مردان نیز وجود دارد، با این‌حال به عنوان هورمون جنسی زنانه شناخته می‌شود، چون نقش مطلقی در مراحل گذر زن به دوران بلوغ دارد و با علائم یائسگی نیز مقابله می‌کند.
پروژسترون یک هورمون مهم برای تخمک گذاری، نمو و رشد تخمک بوده و مراقبت‌های اولیه و ضروری از جفت و جنین را بر عهده دارد. مهم‌ترین نقش هورمون پروژسترون مقابله با اثرات استروژن و کمک به ارائه‌ی محیطی برای بارداری موفق و سالم می‌باشد. همچنین، پروسترون زن را قادر به تجربه چرخه‌های قاعدگی منظم می‌کند، بی‌نظمی در قاعدگی به دلیل سطوح پایین پروژسترون در بدن می‌باشد.
علل پروژسترون پایین
بدن زن مجموعه‌ای از تغییرات را هر ماه در طول دوره‌های تخمک گذاری و قاعدگی تجربه می‌کند. سطوح این هورمون بعد از تخمک گذاری به منظور تضمین شرایط مطلوب برای لقاح جنین افزایش می‌یابد. در صورتی‌که لقاح صورت نگیرد، سطح پروژسترون افت می‌کند و به دنبال آن قاعدگی رخ می‌دهد. در این مورد، کاهش سطوح پروژسترون طبیعی می‌باشد. با این حال، برخی شرایط غیر عادی وجود دارد که ممکن است در آنها سطوح پروژسترون کاهش پیدا کند. این شرایط شامل موارد زیر می‌باشد:مشکلات در تخمک‌گذاری
پروژسترون توسط تخمدان‌ها در طول نیمه آخر چرخه قاعدگی یعنی بعد از تخمک گذاری آزاد می‌شود. در صورتی‌که مشکلاتی در فرایند تخمک گذاری رخ دهد، سطوح پروژسترون ممکن است کاهش یابد.احتمال سقط جنین
مقدار بالای پروژسترون توسط جفت در طول بارداری آزاد می‌شود. در صورتی‌که افت قابل توجهی در سطوح پروژسترون در طول چند هفته اول بارداری رخ دهد، ممکن است به سقط جنین منجر شود.افزایش استروژن
در مورد زنانی که در سن بارداری قرار دارند، ممکن است این اتفاق بیفتد که مقدار استروژن به طور غیر طبیعی افزایش یابد و سطوح پروژسترون کاهش پیدا کند که این امر منجر به قاعدگی نامنظم و یا عدم قاعدگی می‌گردد. این موضوع ممکن است باعث بروز مشکلاتی در حاملگی گردد. پروژسترون یک هورمون مهم برای تخمک گذاری، نمو و رشد تخمک بوده و مراقبت‌های اولیه و ضروری از جفت و جنین را بر عهده دارد. هورمون درمانی جایگزین بعد از یائسگی شامل مصرف داروهای حاوی استروژن و پروژسترون می‌باشد. سطوح بالای استروژن ممکن است باعث ضخیم شدن غیر طبیعی دیواره رحم شود که به منظور کاهش ضخامت و کاهش احتمال ابتلا به سرطان رحم باید پروژسترون تجویز شود.برخی داروهای خاص
داروهای خاص ممکن است سطوح پروژسترون در بدن را کاهش دهند. در صورتی‌که شما علائم پروژسترون پایین که در بخش زیر فهرست شده را در بدن خود مشاهده کردید، پس باید با یک متخصص مشورت کرده و داروهای مخصوص را در این زمینه مصرف کنید.علل دیگر
برخی متخصصان اعتقاد دارند که عللی مانند تنش روحی و روانی، کمبود تمرینات فیزیکی، کمبود رژیم غذایی مغذی و غیره ممکن است باعث کاهش سطوح پروژسترون گردند.علائم پروژسترون پایین
بخش‌های قبلی به وضوح اهمیت پروژسترون به ویژه در میان زنان را مشخص می‌کند. سطوح پایین این هورمون ممکن است باعث بروز مشکلاتی برای انسان گردد. علائم بسیار زیادی برای پروژسترون پایین وجود دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین علائم را مورد بررسی قرار می‌دهیم.قاعدگی نامنظم زنان در سن باروری، مشکلات حاملگی، سقط جنین، افزایش وزن، نوسانات خلق و خو، ناباروری، اختلال در عملکرد جنسی، بی‌خوابی، احتباس مایع، افسردگی، اضطراب، نفخ شکم، سردرد، سینه‌های فیبروکیستیک.
آزمایشات تشخیصی
به منظور تشخیص پروژسترون پایین در بدن، سه روش زیر می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد:با ترسیم نقشه چرخه باروری
آزمایش خون قبل از این که تخمک گذاری رخ دهد
آزمایش در طول مرحله میانی لوتئال که تقریبا روز بیستم تا بیست و چهارم چرخه قاعدگی می‌باشد، که اولین روز چرخه قاعدگی به عنوان روز اول حساب می‌شود
ممکن است به شما توصیه شود که سطح پروژسترون خود را در شرایط زیر اندازه گیری کنید:
سطح پروژسترون به منظور نظارت بر وضعیت سلامت جفت و جنین در طول بارداری پرخطر
به منظور تشخیص بارداری خارج از رحم یا خطر سقط جنین
به منظور تعیین این‌که آبا تخمک‌گذاری بعد از دارو درمانی رخ داده، جهت تشخیص بارداری آزمایش صورت می‌گیرد.
به منظور اندازه گیری اثر بخشی تزریق پروژسترون تجویز شده به زنان به منظور حفظ بارداری
این سطوح پروژسترون به منظور درک این‌که چرا زنانی که باردار نیستند، خونریزی غیر طبیعی رحم را تجربه می‌کنند، نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
به منظور تعیین این‌که چرا یک زن قادر به بارداری نیست. این آزمایشات به درک این‌که آیا چرخه تخمک‌گذاری زن به صورت نرمال بوده یا خیر، کمک می‌کند.
درمان پروژسترون پایین
سطوح پایین پوژسترون می‌تواند با هورمون درمانی جایگزین درمان شود. این شیوه درمانی برای زنانی که مرحله یائسگی را گذرانده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروژسترون در قالب کپسول، کرم‌ها، تزریقات و شیاف‌های واژن در بازار موجود می‌باشد. پزشک شما دوز ویژه‌ای از دارو را بسته به وضعیت بدنی شما تجویز می‌کند. ممکن است پزشک در این شرایط از شما بخواهد که دارو را در یک برنامه چرخشی مورد استفاده قرار دهید به این صورت که برای مدت چند روز دارو را مصرف کرده و چند روز مصرف آن را متوقف کنید و سپس دوباره مصرف را ادامه دهید. شما ممکن است در طول دوره مصرف این داروها عوارض جانبی مانند سرگیجه و خستگی را تجربه کنید. در صورتی‌که هر گونه علائمی که در طول درمان تجربه می‌کنید، توصیه می‌شود که پزشک خود را مطلع سازید.هرگز داروهای حاوی پروژسترون را بدون مشاوره با پزشک مصرف نکنید، چون استفاده از دوز بالا و یا پایین این دارو ممکن است عوارض جانبی جدی را به همراه داشته باشد، به همین دلیل دستور العمل‌های پزشک خود را به طور جدی دنبال کنید و او را از همه علائم آلرژیک که در طول مصرف این داروها تجربه می‌کنید، آگاه سازید. در صورتی‌که هر نوع داروی دیگری را نیز همزمان با این دارو و یا قبلا مصرف کرده‌اید نیز پزشک خود را مطلع سازید.
منبع: Anju Shandilya - HerHaleness
