استرس یا فشار روانی چیست؟
در حالت کلی می‌توان گفت استرس یا فشار روانی به شرایطی گفته می‌شود که فردی که دارای احساس استرس یا فشار روانی می باشد دارای این حس می باشد که خواسته هایی که دارد از منابع اجتماعی و فردی که در اختیار دارد بیشتر میباشد. این موضوع به این معنا می باشد که هنگامی فرد استرس را تجربه می کند که بر این باور برسد که زمان و همچنین دانش کمی را برای مدیریت نمودن شرایط در اختیار دارد و نمی تواند به بهترین شکل شرایط را مدیریت نمایند. همچنین اگر بخواهیم این موضوع را به بیان دیگر بیان نماییم می توانیم بگوییم که زمانی یک فرد استرس یا فشار روانی را در وجود خود حس می نماید که بر این باور برسد که کنترل نمودن شرایط و امور از دست خودش خارج شده است. همانطور که گفته شد راهکارهای مختلفی برای کنترل و از بین بردن استرس یا فشار روانی وجود دارد اما در حالت کلی هر چقدر فرد اطمینان داشته باشد که دارای توانایی‌های بسیار زیادی می باشد و همچنین فرد این احساس را در وجود خود داشته باشد که کمک و همچنین حمایت مورد نیاز برای انجام کار یا امور مختلفی را در اختیار دارد به بهترین شکل می تواند استرس یا فشار روانی را کنترل نمایید و همچنین آن را رفع نماید.
.png "همه چیز درباره استرس یا فشار روانی")
انواع واکنش ها نسبت به استرس یا فشار روانی
در حالت کلی دو واکنش غریزی نسبت به استرس یا فشار روانی وجود دارد که نام این دو واکنش یکی مبارزه یا پرواز و دیگری سندروم سازگاری عمومی میباشد. البته این نکته را باید بگویم که گاهی ممکن است در برخی از افراد هر دوی این واکنش ها به صورت همزمان صورت گیرد. ما در ادامه به بررسی هر کدام از این واکنش ها به صورت کامل خواهیم پرداخت پس با ما در ادامه همراه باشید:
واکنش مبارزه یا پرواز نسبت به استرس یا فشار روانی
برای نخستین بار و در قرن بیستم یعنی در سال ۱۹۳۲ فردی به نام والتر کانن واکنش مبارزه با پرواز را به صورت جهانی معرفی نمود. او در این باره توضیح داد که این واکنش هنگامی رخ می‌دهد که فرد شوکه شود و یا اینکه احساس تهدید شدن را در خود به صورت کامل حس نماید. در چنین شرایطی مغز هورمون استرس را ترشح می نماید تا بدن فرد بتواند خودش را از این شرایط جدا نماید و در اصطلاح بتواند از این شرایط پرواز نماید و یا اینکه بتواند با این شرایط مبارزه نماید. این هورمون که توسط مغز ترشح می شود انرژی بسیار زیادی را به فرد می‌دهد ولی در عین حال همچنین احساس هیجان، نگرانی و همچنین تحریک پذیری را نیز در فردی که دارای استرس یا فشار روانی می باشد به وجود می‌آورد.
البته باید این نکته را در رابطه با واکنش مبارزه یا پرواز نسبت به استرس یا فشار روانی بگوییم که این واکنش ویژگی مثبتی نیز دارد که این ویژگی به فردی که دارای استرس یا فشار روانی می باشد کمک می کند تا بتواند حوادثی که زندگی آن فرد را به صورت جدی تهدید می کند، مدیریت نماید. اما باید بگویم که این واکنش نسبت به فشار روانی دارای نکته منفی نیز میباشد که آن این است که ممکن است این احساس را هر فرد در طول روز و تا حد زیادی تجربه نمایند. اگر بخواهیم برای این موضوع مثالی بزنیم می توانیم بگوییم زمانی که ما این پروژه را در دست گرفته ایم و باید آن را در مدت زمان بسیار کوتاهی به صاحب پروژه تحویل دهیم و یا اینکه زمانی که ما قرار است در یک مکان عمومی شروع به سخنرانی نماییم در اینگونه شرایط واکنش‌های منطقی آرام و کنترل شده و همچنین واکنش‌های احساسی به شکل مناسب تری رخ خواهند داد.
بررسی واکنش سندروم سازگاری عمومی نسبت به استرس یا فشار روانی
واکنش سندروم سازگاری عمومی نسبت به استرس یا فشار روانی توسط فردی به نام هانس سلیبه در قرن بیستم یعنی در سال ۱۹۵۰ با عنوان واکنشی برای قرار گرفتن در معرض استرسی که دارای مدت بسیار طولانی می باشد معرفی شد. هانس در ادامه گفته‌های خود نکته دیگری را گفته است که آن این می باشد که فرد می تواند در سه مرحله مجزا با استرس خود به صورت کامل مقابله نماید. ما در ادامه این مراحل را به صورت کامل برای شما توضیح خواهیم داد:
- مرحله اول مرحله هشدار می باشد که زمانی فرد وارد این مرحله می شود که نسبت به عاملی که باعث استرس یا فشار روانی شده است واکنش نشان می دهد.
- مرحله دوم مرحله مقاومت میباشد که زمانی وارد این مرحله می شود که به آن عادت می کند و می تواند که از عهده آن بر بیاید. اما در چنین شرایطی بدن فرد نمی تواند به صورت نامحدود در برابر عاملی که باعث استرس شده است مقاومت نماید و در نتیجه منابع فیزیکی و احساسی آن فرد به صورت کامل تخلیه می‌شود.
.png "همه چیز درباره استرس یا فشار روانی")
- مرحله سوم مرحله خستگی میباشد. زمانی که بدن نمی تواند به صورت کامل در برابر عاملی که باعث استرس یا فشار روانی شده است مقاومت نماید و به صورت کاملا خسته می‌شود بدن به صورت کامل فرسوده شده و نمیتواند که عملکرد معمولی خود را داشته باشد.
همان طور که گفته شد هر شخصی ممکن است نسبت به استرس یا فشار روانی واکنش مختلف نشان دهد اما در کل می‌توان گفت که نشانه هایی وجود دارند که برای واکنش مبارزه یا پرواز نسبت به استرس یا فشار روانی در تمامی افراد یکسان میباشد. ما در ادامه این نشانه ها را برای شما توضیح خواهیم داد. پس با ما در ادامه همراه باشید:
- 1- وجود سردردهای بسیار زیاد و پشت سر هم
- 2- سرد شدن و همچنین عرق کردن دست ها و پا ها
- 3- وجود معده درد و همچنین وجود احساس تهوع
- 4- وجود سوزش های بسیار زیاد و پشت سر هم سر دل
- 5- به وجود آمدن حمله های عصبی و همچنین به وجود آمدن احساس عصبانیت زیاد
- 6- به وجود آمدن خواب بیش از اندازه و یا بدخوابی و یا همچنین بی خوابی
- 7- به وجود آمدن مشکل در تمرکز کردن
- 8- به وجود آمدن رفتارهای وسواسی و یا همچنین رفتارهای اجباری
- 9- وجود احساس خستگی به صورت دائمی و همیشگی
- 10- به وجود آمدن احساس افسردگی و همچنین انزوا و همچنین فرار کردن از جامعه و همچنین به وجود آمدن احساس خستگی از انسانها
- 11- چاق شدن و یا لاغر شدن تا حد زیاد
- 12- به وجود آمدن احساس دست پاچه بودن
منبع:medicalnewstoday.com
