پاداش ها
پاداش ها به طور کاملا موفقیت آمیزی به کودکان کمک می کنند تا عادت مکیدن شست یا سایر انگشتها را کنترل کنند. نخستین گام به کار انداختن یک سیستم مبتنی بر پاداش، محدود کردن مکیدن شست یا انگشت های دیگر در یک مکان یا وضعیتی ویژه و سپس بلافاصله ارائه پاداش به کودک است.برای مثال: کیت موافقت کرد که انگشت شستش را هنگام تماشای تلویزیون مک نزند. مادر کیت به او اطلاع داد که در هر پنج تا ده دقیقه یک بار او را نگاه خواهد کرد تا ببیند آیا هنگام تماشای تلویزیون او شستش را در دهانش میکند یا نه. همچنین برای این که ببیند شست او خیس است یا نه آن را وارسی خواهد کرد. اگر کیت از انجام دادن عادت در آن زمان خودداری می کرد، مادر یک ستاره روی نمودار پیشرفتش می گذاشت. در نخستین روز، کیت برای کسب یک اسباب بازی جدید از جعبه اسباب بازی هایی که مادرش ترتیب آن را داده بود، پنج ستاره به دست آورد. در دومین روز، اوضاع بر همان منوال بود؛ ولی کیت برای به دست آوردن جایزه اش نیاز به هفت ستاره داشت. در سومین روز که مادرش هنگام تماشای تلویزیون و خواندن کتاب داستان مراقب او بود به ده ستاره برای کسب یک پاداش نیاز داشت و هر روز این روش ادامه داشت تا این که از پاداشهای عینی به طور کامل صرف نظر شد. مادر کیت همیشه تمجید را با دادن ستاره ها و اسباب بازی ها در هم می آمیخت و در حالی که پاداش های عینی را به آرامی کنار می گذاشت، تمجید را برای تشویق کودک ادامه می داد.
تنبیه ها
علاوه بر ارائه پاداش ها، شما می توانید هر زمانی که مشاهده کردید کودکتان در یک زمان محدود این عادت بد را انجام داد، با اعمال کردن یک تنبیه خفیف آن عادت را ضعیف کنید.اگر مادر کیت مشاهده کرد که او هنگام تماشای تلویزیون شستش را مک میزند، عصبانی نمیشد، بلکه یک علامت ضربدر بر روی نمودار نظارت بر عادت کیت میگذاشت و تلویزیون را برای پنج دقیقه خاموش می کرد. اگر کیت در حین گوش دادن به قصه آخر شب شستش را مک می زد، مادرش بلافاصله خواندن داستان را متوقف می کرد، تا زمانی که کیت شستش را از دهانش بیرون بیاورد. تمایل کیت برای از دست ندادن زمان تماشای تلویزیون یا قصه آخر شب، او را تشویق می کرد تا به عملش بیشتر آگاه شود.
یک تنبیه بسیار موفقیت آمیز که به عنوان تنبیه مؤثر و بی خطر آزمایش شده و توسط اعضای آکادمی متخصصان اطفال آمریکا توصیه می شود، استفاده از مایع های تلخ است که روی شست یا انگشت های دیگر کودک مالیده می شود.
در یک مطالعه ویژه، به والدین یاد دادند که شست پا انگشت های کودکان شان را به ماده ای به نام «استاپزیت»1 آغشته کنند. آنان این کار را یک بار صبح، زمانی که کودکان از خواب بیدار می شدند و یک بار اندکی قبل از خواب و یک بار هر زمانی که موردی از مکیدن انگشت را در روز یا شب مشاهده می کردند، انجام میدادند. نتایج، بسیار چشمگیر بود. عادت مکیدن شست در هر هفت کودک مورد مطالعه با دنبال کردن این روش به سرعت به صفر رسید.
استفاده از وسایل دندان پزشکی
در مورد کودکان سرسخت و لجباز که مصرانه عادت مکیدن را انجام می دهند، می توان با یک وسیله خاص که توسط دندان پزشک درون دهان بچه قرار می گیرد، این عادت را از بین برد. وسیله فلزی مانع از قرار گرفتن راحت شست بر سقف دهان می شود، ولی استفاده از این اسبابها برای ترک عادت مکیدن، مورد اختلاف نظر و بحث انگیز است.اگرچه دندان پزشکان زیادی نتایج را رضایت بخش گزارش کرده اند، ولی سایرین این وسایل را بی اثر و برای توانایی کودک جهت خوردن و روان صحبت کردن، زیان بار دانسته اند.
قبل از این که تصمیم بگیرید که آیا این وسیله برای کودک شما مناسب است یا خیر، با دندان پزشکتان مشورت کنید. اگر سایر روشها با شکست مواجه شد و به نظر رسید این عادت به رشد اجتماعی و یا شکل دندان ها و دهان صدمه می زند، ممکن است دندانپزشک شما بتواند همکاری کودکتان را در آزمایش این وسیله به عنوان تلاش نهایی جهت ترک این عادت جلب کند.
مکیدن شست و انگشت های دیگر نه غیرممکن است و نه عادتی است که باید دوره اش طی شود. شما می توانید به طور مؤثر این عادت را در دوران خردسالی و پیش دبستانی از بین ببرید. شما همچنین می توانید بعد از سن پنج سالگی، بدون نگرانی درباره آسیب روانی ای که ممکن است با گرفتن منبع امنیت بچه ایجاد شود، این عادت را ترک کنید. اما اگر پدر و مادر اجازه بدهند این عادت تا مدتها بعد از این سن ادامه پیدا کند، آن وقت ممکن است ترک دادن آن به کودک، آسیبهای جسمی و عاطفی وارد کند.
پی نوشت:
1. Stopzit
منبع: بچه‌های خوب، عادت‌های بد، دکتر چارلز شافر، ترزافوی دیگرونیمو، مترجم: میر محی‌الدین گلبار، صص 50-48، انتشارات همشهری، چاپ چهارم، 1391.
