خودآگاهی
به محض این که محرکهای عادت برای شما محرز شد، به کودکان تان کمک کنید تا از این عادت آگاهی یابند. آنان را وادار کنید آگاهانه یکی دو بار در روز در زمان مقرر شست یا سایر انگشتهایشان را در جلوی آینه به مدت پنج تا ده دقیقه مک بزنند. چنین تمرین هایی کمک میکند تا عادت، تحت آگاهی و کنترل ارادی قرار گیرد و کودکان را نسبت به این که چه زمانی مکیدن رخ می دهد، این که چه احساسی به آنان دست میدهد و این که زمانی که این کار را انجام میدهند، چگونه به نظر می رسند، آگاه تر کند. این تمرین مکرر، مکیدن را بیشتر به صورت یک کار معرفی میکند تا لذت. مکیدن شدید شست یا انگشتهای دیگر برای زمان طولانی می تواند کاملا کسل کننده باشد و خیلی زود جنبه لذت بخش عادت را محو کند.همچنین آگاهی، می تواند با وجود یادآورنده های عادت افزایش یابد. یادآورنده ها چیزهایی هستند که می توانند روی شست با انگشت های دیگر قرار گیرند و کودکان را برای یادآوری هدف ترک عادتشان کمک کنند. چسباندن عکس برگردان بر روی ناخن ها به کودکان کمک میکند تا در برابر وسوسه مکیدن، مقاومت کنند؛ زیرا مکیدن، عکس برگردان را از بین خواهد برد. مانیکور کردن و لاک زدن ناخن ها، می تواند میل به مکیدن را در دختران جوان کاهش دهد و در پسران ممکن است خالکوبی های آبرنگی مانع از انجام این عادت شود. یادآورندهها نه تنها کودکان را به انجام ندادن این عادت ترغیب می کنند، بلکه به عنوان یک یادآورنده دائمی برنامه ترک عادت عمل میکنند.
بازداری پاسخ
زمانی که کودکانتان از عادتهایشان آگاهی دارند به آنان کمک کنید تا از حقه هایی که آنان را از مکیدن شستشان برحذر میدارد، آگاهی یابند. برخی از کودکان با بستن یک چوب به قسمت داخلی مفصل آرنجشان موافقت می کنند. این کار مانع از خم شدن آرنج می شود. و آنها نمی توانند شست یا انگشت های دیگرشان را بمکند. برخی از کودکان با میل شستها و انگشتهایشان را برای کاهش لذت مکیدن و پیشگیری از جنبه های غیر ارادی و نیمه آگاهانه عادت، باندپیچی می کنند.کیت که یک دستکش زمستانی را روی تلویزیون گذاشته است، می گوید: «زمانی که قبل از تماشای تلویزیون دستکش را دستم کنم، هیچ نگرانی بابت مکیدن شستم ندارم».
مکیدن شست و انگشت های دیگر هنگام خوابیدن، یک جنبه به ویژه مشکل این عادت است. حتی کودکان مصمم و با انگیزه قوی، صبح ها شستهای شان را خیس و ناسور می یابند. در این وضعیت، بازداری پاسخ می تواند به طور ویژه ای چاره گشا باشد. هرکدام از روشهای یادشده، برای کاهش مکیدن شبانه کودک مفید خواهد بود، ولی بستن یک جوراب تمیز به تمام دست می تواند به طور ویژه مؤثر باشد. اگر کودکان تان به این کار تمایل دارند، دستهای شان را با یک جوراب بپوشانید و سپس از یک نوار چسب، برای محکم نگه داشتن آن استفاده کنید. اگر صبح جوراب هنوز سر جایش بود، آنان بر یک مانع بزرگ در فرایند ترک عادت فائق آمده اند و به پاداش ویژه ای که یقینا استحقاقش را دارند، می رسند.
پاسخ جایگزین
مکیدن شست و انگشت، شکلی از اعتیاد دهانی است. همان طور که اکثر سیگاری ها می دانند، معمولا قدرت اراده به تنهایی برای از بین بردن نیاز لذت دهانی کافی نیست. یک فعالیت دهانی جایگزین، فرایند ترک عادت را آسان تر خواهد ساخت.زمانی که کودکان تان در موقعیتی قرار دارند که مرتبا عادت مکیدن انگشتها را در آنان تقویت می کند، آنان را به جویدن آدامس بیشکر تشویق کنید. مادر کیت یک بسته آدامس روی تلویزیون گذاشت و به کیت گفت که قبل از روشن کردن تلویزیون یک دانه از آن را بخورد. وقتی مری مشاهده کرد که ظاهرا کیت هنوز حین تماشای تلویزیون، بدون عروسک و مکیدن شستش بی قرار است، یک دسته کتاب نقاشی و یک جعبه جدید مداد رنگی آورد و کیت را تشویق به رنگ کردن کتابها حین تماشای کارتون کرد. این کار اثر مثبتی داشت. عروسک کیت در اتاق نبود. دهان و دست های او مشغول بود و او دچار وسوسه مکیدن شستش نشد. پیداکردن چیزی که بتواند شست و سایر انگشتها را مشغول نگه دارد، نوع دیگری از پاسخ جایگزین است. زمانی که کیت احساس میکرد، دوست ندارد هنگام تلویزیون تماشا کردن نقاشی کند، یکی از دو بازی ای را که با شستش بلد بود، انجام میداد. او شستش را تا کرده و درون مشتش پنهان میکرد یا اگر شست او از مشتش بیرون می آمد، یادگرفته بود برای این که شستش را داخل دهان نکند، مرتب آنها را بچرخاند و به حرکت وا دارد. کیت میدانست که اگر شستش را مشغول انجام کار دیگری کند، آن را مک نخواهد زد.
برخی از کودکان زمانی که عصبی یا گرفتار تنش هستند، شست یا سایر انگشتهایشان را مک می زنند. این کودکان می توانند عمل مکیدن را با انجام دادن تمرین های آرامش بخش که محرک فشار را از بین می برد، متوقف سازند.
تمرین تنفس عمیق، به علت عمل دم و بازدم از طریق دهان، به ویژه برای کودکانی که انگشت میمکند، مناسب است. این تمرین نه تنها واکنش بدن به فشار روحی را آرام می کند، بلکه با مشغول نگه داشتن دهان کودکان در زمان اغوا شدن به این عادت یک پاسخ جایگزین ارائه میدهد.
همچنین می توان تمرین های کنترل فکر و تصویرسازی ذهنی هدایت شده را که قبلا شرح داده شد. برای کمک به کودکان جهت کنترل کردن این عادت، با هم تلفیق کرد.
اکثر کودکان بالای پنج سال، نگران هستند که عادت آنان موجب تمسخر سایر کودکان شود. استفاده از روش کنترل فکر به آنان یادآوری خواهد کرد که بزرگ هستند و دیگر نمی خواهند بیش از این مثل یک بچه کوچک به نظر برسند.
زمانی که کودکان وسوسه میشوند انگشتهایشان را بمکند، می توانند بارها و بارها به خودشان بگویند که بدون انجام این عمل چقدر عاقل و بالغ به نظر می رسند. هنگام انجام این گفت وگوی درونی، کودکان می توانند یک تصویر ذهنی خلق کنند که در آن، خودشان را در حال کنترل کامل عادتهایشان ببینند و بالغ به نظر آیند؛ به طوری که هرگاه احساس فشار روحی کردند یا در وضعیتی قرار گرفتند که منتهی به فشار روحی شد، بلافاصله بتوانند این روش را به کار گیرند.
منبع: بچههای خوب، عادتهای بد، دکتر چارلز شافر، ترزافوی دیگرونیمو، مترجم: میر محیالدین گلبار، صص 48-45، انتشارات همشهری، چاپ چهارم، 1391.