کشورهای فقیر در حال توسعه، میزان اتصال به تلفن را گسترش داده اند، اما، آنها از پایه خیلی پایین شروع کردند و «شکاف مطلق» بین کشورهای فقیر و غنی طی سه دهه اخیر رشد کرده است.
دسترسی به رادیو، تلویزیون و روزنامه: چگونه روندهای دسترسی به اینترنت و تلفن، با گسترش دستگاه های رادیو و تلویزیون (که از طریق سیگنالهای ماهواره ای، زمینی یا کابلی متصل می شوند و نیز میزان تیراژ و فروش روزنامه‌ها مقایسه می شوند؟ بدین سبب که تلویزیون فناوری قدیمی تری است، انتظار می رود که نرخ گسترش آن طی زمان، نسبت به فناوری‌های ارتباطی جدید، بیشتر باشد و این همان چیزی است که این روند نشان می دهد. میانگین دستگاه های تلویزیون از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۰۳، در جوامع پردرآمد تقریبا دو برابر شد. یعنی از ۳۱ دستگاه تلویزیون برای هر ۱۰۰نفر به ۶۰ دستگاه افزایش یافت.
جوامع دارای درآمد متوسط یک رشد سه برابری در سرانه دستگاه‌های تلویزیون را تجربه کردند. در این جوامع میزان دستگاه های تلویزیون از ۸ به ۲۴ دستگاه در هر ۱۰۰ نفر افزایش یافت. اما نابرابری های مطلق و نسبی در دسترسی همچنان پایدار مانده است؛ در جوامع کم درآمد تنها ۶ دستگاه تلویزیون برای هر ۱۰۰ نفر وجود داشت. شکاف جهانی مطلق (که نشانگر تفاوت بین میزان دستگاه های تلویزیون در جوامع کم درآمد و پردرآمد است تقریبا دو برابر شد و از ۳۰ درصد در ۱۹۹۷ به ۵۳ در ۲۰۰۷ رسید.
گوش دادن به رادیو یکی از مهمترین راههایی آگاهی از رویدادهای جهان در بین مردم جوامع در حال توسعه است. شکل هم نشان می دهد که میزان گسترش این فناوری الکترونیک قدیمی، نسبت به تلویزیون، تلفن یا اینترنت کمتر است.
تعداد دستگاه های رادیو در جوامع پردرآمد، به نسبت جمعیت افزایش یافت، اما این افزایش با اشباع شدن بازار در دهه ۱۹۹۰ تثبیت شد. در این زمان برای هر ۱۰۰ نفر، تعداد تقریبا ۸۳ دستگاه رادیو وجود داشت. تعداد رادیوها از ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۹، در جوامع دارای درآمد متوسط، از ۷ به ۲۵ دستگاه برای هر ۱۰۰ نفر رسید (سه برابر شد). در جوامع کم درآمد نیز، افزایش نسبتا ملایمی در دسترس پذیری به دستگاه رادیو اتفاق افتاد، اما طبق آخرین آمارها، بر حسب سرانه دستگاه های رادیو در کشوهای مرفه، ۵ برابر کشورهای فقیر است.
یونسکو آمار مربوط به میزان انتشار، تیراژ و فروش روزنامه‌ها و نشریات چاپی را جمع آوری می کند. زمانی که این داده ها بر حسب سرانه»، استاندارد شوند، روزنامه تنها رسانه‌ای است که در مورد آن همگرایی فزایندهای بین جوامع کم۔ در آمد و پر در آمد وجود دارد. اما علت این امر، گسترش قابل توجه ارقام مربوط به «مطالعه» یا تیراژ» در جوامع کم درآمد و دارای درآمد متوسط نیست؛ بلکه کاهش تیراژ روزنامه‌ها در جوامع پردرآمد از اواسط دهه ۱۹۸۰ (قبل از ظهور روزنامه‌های آنلاین در اینترنت) است. با وجود این، شکاف در تیراژ روزنامه، بین کشورهای غنی و فقیر همچنان قابل توجه است. خوانندگانی که چندین روزنامه مطالعه می کنند، مقداری از تفاوت مربوط به میزان فروش و تیراژ را جبران می کنند، اما بر اساس «سرانه»، در جوامع کم درآمد به هر ۱۰۰ نفر تنها روزنامه فروخته می شود، در حالی که این میزان برای کشورهای مرفه ۲۶ روزنامه در هر ۱۰۰ نفر است. افزایش سطوح سواد در کشورهای در حال توسعه میزان فروش روزنامه‌ها را به طور قابل توجهی افزایش نداده است. مقایسه میزان گسترش کتاب و نشریات چاپ شده نیز، نابرابری های مشابهی را نشان می دهد.
منبع: جهانی شدن و تنوع فرهنگی، پیپا نوریس و رونالد اینگلهارت، ترجمه: عبدالله فاضلی و ساجده علامه،صص142-138، چاپ و نشر سپیدان، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۵
