یکی از جدی و پیچیده ترین مشکلاتی که کشورهای اروپایی امروزه با آن روبرو هستند مسئله کودکان نامشروع است. نگاه ها درغرب به ساختار مهم خانواده که تشکیل دهنده اجتماع و تضمین کننده سلامت جامعه است تغییر یافته است. یکی از نشانه های مهم تغییر نگرش نسبت به خانواده روند رو به رشد فرزندآوری در خارج از چارچوب خانواده است. در سال 1960 تولدهای خارج از ازدواج عملا ناشناخته بودند و تا حد امکان مخفی نگه داشته می شدند. پنجاه سال پیش از مردم انتظار می رفت که ابتدا ازدواج کنند و سپس خانواده تشکیل بدهند. اما زمانه تغییرکرده، امروزه در بسیاری از کشورهای غربی فرزندآوری خارج از چارچوب خانواده به روال عادی تبدیل شده است.

کدام کودکان نامشروع نامیده می شوند؟

فرزند نامشروع یا با کمی اغماض «فرزند خانواده تک والدی» فرزندی است که یا والد او مشخص نیست و یا از طریق رابطه جنسی نامشروع موجودیت یافته است. این نسل از کودکان در ابتدا مورد توجه قرار نگرفتند، با گذشت زمان و افزایش تعداد آنها در نسل های بعد کشورهای اروپایی دچار شوک اخلاقی شدند. در گذشته فرزندان نامشروع از حقوق برابر برخوردار نبودند اما با گذشت زمان و افزایش این پدیده قانون هایی در این مورد وضع شده است که حقوقی برابر با سایر کودکان برای آنها در نظر گرفته است.

در بسیاری از کشورهای غربی کودکان حاصل از روابط آزاد و ناپایدار معمولا توسط یکی از والدین و با حمایت دولت سرپرستی می شوند. در صورتی که هیچ یک از والدین به هر دلیل تمایل به نگهداری از کودک نداشته باشند این بچه¬ها به مراکز مخصوص نگهداری کودکان سپرده می شوند.

علت تولد کودکان نامشروع

شیوع خانواده های تک والدی در قرن بیستم نشان از تغییر ماهیت خانواده در جوامع غربی دارد. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم خانواده هسته اصلی تشکیل جامعه به حساب می آمد . در دهه 70 میلادی تغییرات ساختار اقتصادی و عدم توانایی در حمایت پیامدهای قابل توجهی در حفظ بنیان خانواده داشت. زنان و مردان بیشتر وقت خود را صرف کسب درآمد کرده و ازدواج را به تاخیر می¬انداختند. تحصیلات در میان زنان و دست یابی به موقعیت اقتصادی آنها از حمایت مرد در نتیجه ازدواج بی¬نیاز می‌کند. تا سال 1997 حدود 40 درصد زایمان‌های زنان آمریکایی مربوط به زنان مجرد بوده است.

از مهم ترین دلایل افزایش تولد کودکان نامشروع می توان از بین رفتن هنجارهای جنسی و عادی سازی روابط بین زن و مرد اشاره کرد. همچنین مشکلات اقتصادی، افراد جامعه را به سمت هم زیستی های بدون ازدواج سوق می دهد که عموما ناپایدار هستند. حاصل این روابط کودکانی است که خارج از چارچوب معمول پا به دنیا می گذارند و متحمل آسیب‌های روحی و روانی زیادی در طول زندگی شده و اجتماع را با چالش های جدی مواجه می کنند.

کودکان نامشروع و آسیب‌های روحی

رشد و سلامت روانی کودکان نیاز به حضور پدر و مادر همزمان به صورت پیوسته و مداوم در خانواده دارد. طبیعی است فقدان ساختار کامل خانواده شامل پدر و مادر، در کودکان نامشروع که معمولا با یک والد و در اکثر موارد مادر زندگی می کنند مشکلات زیادی ایجاد می نماید. عدم حضور پدر در خانواده اثرات متفاوتی را بر روی فرزندان دخترو پسر دارد هنگامی که پدر در خانه نیست پسر تمایل بیشتری دارد که قوانین جامعه را نقض کند. همچنین عدم حضور پدر پایداری احساسی دختران را به چالش میکشد و آنها را در معرض ناهنجاریهای احساسی و افسردگی قرار میدهد. عدم حضور پدر باعث ایجاد مشکلات اقتصادی شده و پیامد‌های منفی بر کودکان ازجمله زندگی در فقر به جای خواهد گذاشت.تحقیقات نشان میدهد آمار بروز بیماریهای روانی یا اقدام به خودکشی و آسیب های روانی در کودکان نامشروع بیشتر از کودکانی است که در خانواده به دنیا آمده و زندگی میکنند.

به طور کلی میتوان گفت فقدان والدین باعث ایجاد مشکلات عاطفی و رفتاری در کودکی می‌شود که ممکن است تا بزرگسالی ادامه داشته باشد.کودکان تک والد از مشکلات عاطفی و رفتاری رنج می برند . این کودکان بیشتر از دیگران در معرض مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر قرار میگیرند. پرخاشگر هستند در مدرسه عملکرد ضعیف دارند که در اغلب موارد منجر به اخراج آنها میشود. قادر به کنترل احساسات خود نیستند. به دلیل شرایط ناپایدار زندگی این کودکان معمولا از نظر اقتصادی و عاطفی دچار اضطراب شدید هستند که امنیت جسمی و روانی آنها را تهدید میکند.در صورتیکه نه پدر و نه مادر مسئولیت کودک را نپذیرند معمولا این کودکان به پرورشگاه سپرده می شوند و سپس به خانواده های جدید معرفی خواهند شد که این امر فشار روانی شدیدی بر آنها وارد کرده و اعتماد به نفس ایشان را به شدت کاهش میدهد.

آسیب حضور کودکان نامشروع در جامعه

علاوه بر آسیب های روحی که کودکان نامشروع دچار آن هستند، می¬توانند برای جامعه نیز مشکل ایجاد نمایند به عنوان مثال میزان حمل اسلحه و اعتیاد به مواد مخدر در بین نوجوانان حاصل از ازدواج خارج از چهارچوب بیش از سه برابر سایر نوجوانان است.میزان بیکاری در این جوانان بیشتر از سایرین است. زیرا به دلیل مشکلات رفتاری قادر به تعامل سازنده با افراد نیستند و نمیتوانند برای مدت طولاتی در جایی مشغول به کار باشند. تمایل به ازدواج خارج از چارچوب در سنین پایین در دخترانی که در خانواده‌های تک والد به خصوص مادر سرپرست زندگی می کنند زیاد است همین موضوع باعث تولد کودکان نامشروع بیشتر و مشکلات عدیده اجتماعی میشود.

علی رغم باور عمومی مبنی بر اینکه بزهکاری با نژاد انسانها در ارتباط است. اما باید گفت عامل اصلی جرم و جنایت تولد خارج از ازدواج یا نامشروع بودن است . تولد کودکان خارج از ازدواج و عدم شکل-گیری و حفظ خانواده باعث بالا رفتن آمار جرم و جنایت در جامعه شده است. بررسی جامعه شناختی از دانشگاه ویسکانسیس نشان می دهد که نوجوانان خانواده‌های تک والدی بسیار بیشتر از نوجوانانی که در خانواده‌های عادی زندگی می کنند بزهکار میشوند.والدین مجرد نسبت به والدینی که که هردو با هم مسئولیت خانواده را برعهده دارند فرصت کمتری برای رسیدگی به کودکان خود دارند بنابراین نمی توانند نظارت کافی بر روی آنها داشته باشند درنتیجه آمار ارتکاب جرم در این کودکان بیشتر از کودکان عادی است.

باتوجه به مطالب ذکر شده می توان گفت خانواده هسته اصلی تشکیل جامعه و یک محیط امن و سالم برای پرورش فرزندان است. با تعامل سازنده میان زن و مرد نیازهای اقتصادی و عاطفی کودکان به خوبی رفع شده و نیازی به حمایت بیرونی وجود ندارد. کودکان با خیالی آسوده به تحصیل و تفریح می پردازند در حالی که تکیه‌گاه محکمی به نام پدر و مادر را در کنار خود دارند.

منبع: lumenlearning.com