زندگی، نیازمند امکاناتی است که باید تأمین شوند و همراه با مشکلاتی است که باید تحمل گردند و چاره‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته شود. این در حالی است که انسان، توان لازم برای چنین هجمی از مسائل را ندارد. از این رو، نیازمند یاری است و به همین جهت کسب یاری، نقش مهمی در رضامندی خواهد داشت. مسئله مهم این است که از چه منبعی باید کمک طلبید و اساسا آیا یاوری وجود دارد یا نه؟ برخی افراد در انتخاب منبع یاری، اشتباه می‌کنند و برخی دچار توهم بی یاوری می‌شوند و تصور می‌کنند که هیچ کس یاور آنان نیست. باید دید که این مسائل تا چه اندازه، منطقی و درست اند. گاه ممکن است که فرد برای تأمین نیازهای خود، به منبع‌های غیرخدایی روی آورد و رفع حاجت خود را از آن‌ها بخواهد. از آن جا که این منبع‌ها، توان تأمین خواسته‌های فرد را ندارند، موجب ناکامی و ناامیدی فرد می‌شوند و در نهایت، نارضایتی را برای فرد به وجود می‌آورند. گاه انسان در برابر انبوهی از نیازمندی‌ها، احساس ناتوانی می‌کند و تصور وی این گونه است که برای درخواست‌هایش، پاسخ دهنده‌ای وجود ندارد. این احساس، از اموری است که انسان را در تنگنای شدید قرار می‌دهد. لذا می‌تواند بر سطح رضامندی تأثیر منفی بگذارد و موجبات نارضایتی را فراهم سازد.
بر اساس واقعیت توحیدی که اختیار همه عالم، دست خداوند است و خیر و شر انسان، در اختیار اوست، انسان باید برای رفع مشکلات و برآورده شدن نیازهای خود، از خداوند متعال طلب کمک کند. چیزی که در این موقعیت کارایی دارد، دعا و استمداد از خداوند متعال است. تنها منبع یاری دهنده، خداوند متعال است. لذا در همه امور باید دعا کرد و از خداوند متعال یاری جست. دعا یکی از راه‌های برطرف کردن اندوه است. امام علی (علیه السلام) خطاب به فرزندش امام حسن (علیه السلام) چنین می‌نویسد: « بدان به تحقیق، کسی که گنجینه های آسمآن‌ها و زمین به دست اوست، به تو اجازه دعا داده و باب بازگشت به سوی خداوند و طلب رضایت او را باز کرده. پس هر گاه او را صدا بزنی، صدای تو را می شنود و هر گاه با او نجوا کنی، نجوایت را می‌داند. پس نیازت را به او ابراز می کنی و راز درونت را برایش می گشایی و با او درد دل می کنی و از او می‌خواهی که غم و اندوهت را برطرف سازد.» از سوی دیگر، خداوند متعال، بی تردید پاسخ هر دعاکننده‌ای را می‌دهد.اساسا می‌توان از صفات خداوند متعال، «مستعان» و «مجیب» را برشمرد. با توجه به آنچه گذشت، معلوم می‌گردد که خداوند متعال، بهترین منبع برای یاری خواهی است و خداوند، بهترین منبعی است که مورد یاری خواهی واقع شده است. بر این اساس، انسان باید برای از بین رفتن گرفتاری‌ها، به قدرتی رو کند که توان چنین کاری را داشته باشد و این، جز خداوند متعال نیست. پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) تصریح می‌کند: «هر کس هر صبح و شام، هفت بار بگوید خدا مرا بس است، هیچ خدایی جز او نیست، بر او توکل می کنم و او ارباب عرش عظیم استه، خداوند، امور مهم دنیا و آخرت او را کفایت خواهد کرد.»
امام کاظم (علیه السلام) دعای پنج شنبه خود در تمامی امور به خداوند توکل می‌کند و این گونه می‌فرماید: صبح خود را آغاز می کنم در حالی که به روی گرامی خدا و نام بزرگ خدا و کلمه تام او پناه می برم از گزند جانوران سمی کشنده و غیر کشنده، و از چشم بد و از گزند آنچه آفریده و پدید آورده و ایجاد کرده است، و از گزند هر جنبده‌ای که پیشانی آن در دست پروردگار من است که به راستی پروردگار من بر راه راست است. بار خدایا! از همه آفریدگانت به تو پناه می آورم. پس پناهم ده و در همه کارهایم بر تو توکل می کنم، پس مرا از پیش رو و پشت سر و از بالای سر و از زیر پایم محافظت فرما و در حاجت‌هایم مرا به بنده‌ای از بندگانت حواله مده که دستم را نمی‌گیرد. تویی سرور و آقای من! پس مرا از رحمتت نومید مساز. بار خدایا از زوال نعمتت و گرفتن عافیتت از من، به تو پناه می برم. به جای نیرو و توان خلق خدا، از نیرو و توان او کمک می گیرم و از گزند آنچه آفریده است، به پروردگار سپیده دم پناه می برم. خدا مرا بس است و نیکو کارگزاری است.
در باره نقش دعا در برطرف کردن گرفتاری‌ها، روایات فراوانی وجود دارند که امکان طرح همه آن‌ها در این جا نیست اما فی الجمله، این که بر اساس آیات و روایات، دعا سلاح انبیا، اولیا و اهل ایمان است و جزئی از تقدیر خدا به شمار می‌رود. لذا قضای الهی را بر می‌گردانده و بلا را دفع می‌کند و هر دردی را درمان می‌سازد. همچنین انسان‌ها از ترک دعا پرهیز داده شده‌اند و خستگی از دعا و ناتوانی در دعا کردن، مورد سرزنش قرار گرفته است.
منبع: الگوی اسلامی شادکامی، دکتر عباس پسندیده، صص215-211، مؤسسه علمی فرهنگی دار‌الحدیث، قم، چاپ دوم، 1394
