30 آذر 1388 / 4 محرم 1431 / 21 دسامبر 2009 |
1) 30آذرماه سال1230هجري شمسي: مدرسه« دارالفنون» اولين مدرسه عالي پلي تكنيك به سبك مدارس اروپايي تأسيس شد. اين مدرسه به كوشش اميركبيرصدراعظم لايق دوره ناصرالدين شاه دايرشد. دارالفنون نخستين تجربه ايرانيان درتأسيس مدارسي به سبك جديد و درقالبي منظم بود. اين مدرسه ابتدا با شش استاد اتريشي دررشتههاي مهندسي، توپخانه، سواره نظام، معدن شناسي، طب، جراحي تشريح، علوم طبيعي و داروسازي آغازبه كاركرد. اولين محصلان اين مدرسه 105تن بودند و مدت تحصيل هم شش تا هفت سال بود. شكل و محتواي فرهنگي مدرسه دارالفنون عناصر آگاه كشوررا برآن داشت تا در مورد تغييرنظام آموزشي بيانديشند. گفتني است كه تحصيل دراين مدرسه رايگان بود و ازهمان ايام به تدريج بخشي ازبودجه كشور آموزش و تأسيس مدارس عالي علمي اختصاص داده شد. |
2) سرنگوني سلسله ساساني با قتل يزدگرد سوم (21 ش) به دنبال شكست يزدگرد سوم آخرين پادشاه سلسله ساساني از سپاه اسلام در نهاوند، اين سلسله پس از 416 سال حكومت، منقرض شد و مسلمانان، ايران را فتح كردند. سپاه اسلام با آن كه نفرات و تجهيزات بسيار كمتري از ارتش ايران داشت، اما به خاطر روحيه بالا و ايمان محكم، در نبردهاي پياپي كه چند سال طول كشيد، ارتش ساساني را شكست داد كه آخرين آنها، جنگ نهاوند بود. با سقوط سلسله ساسانيان، ايرانيان كه از ظلم و فساد پادشاهان ناراضي بودند، به خاطر ارزشها و اصول متعالي اسلام همچون يگانهپرستي، عدالت و برابري، به اين دين گراييدند و به تدريج، خود، در گسترش آن كوشيدند. |
3) ارسال پيمان سه جانبه بين ايران و شوروي و انگلستان به مجلس شوراي ملي (1320 ش) مهمترين اقدام كابينه محمد علي فروغي پس از روي كار آمدن محمدرضا پهلوي و درگير و دار جنگ جهاني دوم و حضور متفقين در ايران، امضاي پيمان بين دولت ايران و دولتهاي اتحاد جماهير شوروي و انگلستان بود كه متن آن طي ماده واحدهاي در 30 آذر 1320 تقديم مجلس شد. در اين پيمان احترام به حاكميت ايران از طرف دولتهاي روس و انگليس، قراردادن تسهيلات لازم در اختيار شوروي و بريتانيا در دوران جنگ از طرف ايران و نگاهداري نيروهاي نظامي متفقين در ايراني تا هر زمان و... عنوان شده بود. اين پيمان هر چند به ظاهر ضرري به حال ايران نداشت ولي حضور طولاني مدت اين نيروها در ايران و نيز ضربات ناشي از جنگ و تحميل هزينههاي طاقتفرسا، بر مردم كشور بسيار گران آمد و فقر و فلاكت بيشتري نصيب مردم محروم نمود. بعد از جنگ، نيروهاي شوروي علي رغم تعهد جهت خروج فوري، در اين كار، بسيار تعلُّل كردند كه پس از شكايت دولت ايران به سازمانهاي بينالمللي، اين نيروها، حاضر به تخليه ايران شدند. |
4) توافق شوروي براي ارسال تسليحات پيشرفته به عراق در جريان جنگ تحميلي (1364ش) گسترش مناسبات همه جانبه عراق و شوروي سابق در جريان جنگ تحميلي، اين امكان را فراهم ساخت تا روسها اهداف جديد سياست خارجي خود را در منطقه و در برابر ايران پيگيري كرده و در مقابل، عراقيها نيز با برخورداري از حمايت سياسي - نظامي شوروي، تجهيزات نظامي و كمكهاي مستشاري دريافت كنند. بر اين اساس بود كه روسها علاوه بر ارسال سلاح به عراق، با ارزيابي از ضعفهاي ساختاري ارتش آن كشور در وضعيت دفاع و حمله، در توسعه نيروهاي مسلح عراق و طرح ريزي استراتژي تهاجمي عراق نيز نقش فعال و محوري داشتند. كمكهاي شوروي سابق به عراق در اين مرحله در مقايسه با كمك ساير كشورها بسيار برجستهتر و نمايانتر بود و تا اندازهاي، تاثيرات سرنوشتسازي بر روند تحولات جنگ داشت. اين كمكها تا اندازهاي بود كه شوروي در حدود شصت درصد از تجهيزات نظامي عراق را تامين ميكرد. |
5) شب يلدا، طولانيترين شبِ سال |
6) 4محرم الحرام سال61هجري قمري: حضرت امام حسين (علیه السّلام) سيد و سالارشهيدان به اتفاق جمعي ازيارانشان پس ازورود به كربلا درآنجا مستقرشدند. دربين راه سپاه حرّ ضمن ممانعت ازحركت امام هرازگاهي نيزاهل بيت رسول اكرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) را همراهي ميكرد. سرانجام آن حضرت پس ازگذراندن رودهاي سخت و پرمشقّت به دشت كربلا رسيدند. درپي ورود امام، سپاه كفرنيزبه فرماندهي عمربن سعد ابن ابي وقّاص به قصد جلوگيري ازادامه حركت كاروان سرورشهيدان وارد كربلا شد. او كه درانديشه دستيابي به قدرت و حكومت بود ازهيچ جنايتي براي نيل به اهداف پليد خود فروگذارنكرد. ازاين رو درصدد برآمد تا امام را واداربه تسليم و مصالحه كند و درصورتيكه امام حسين (علیه السّلام) تسليم نشود آن حضرت را شهيد كند. شايان توجه است كه شمارافراد سپاه عمربن سعد ابتدا بيش از4000تن بود اما بتدريج برعده آنان افزوده شد بطوريكه بعد ازاستقرارسپاه عمرسعد دركربلا عدّه سربازان به 5000تن رسيد. |
7) 4محرم الحرام سال1264هجري قمري: ابوعبدالله فاسي مشهوربه ابن ادريس وزير، كاتب و شاعرگرانقدردرمكناسه وفات يافت. تحصيلات وي با حفظ كلام خدا آغازشد و با آموختن نحو و ادبيات ادامه يافت. ابن ادريس با مكتب داري و نسخه برداري ازكتب، زندگي شغلي خود را شروع كرد و مدتي درخدمت ابوالقاسم زيّاني مورخ برجسته به كارمشغول شد. او در28سالگي كاتب اول فاس شد و مدتي بعد به واسطه لياقت و كارداني خود به حكومت مغرب منصوب گرديد. ابن ادريس مدتي بعد براثرسخن چيني دشمنانش به زندان افتاد. اين شاعرو كاتب عرب دربديهه سرايي شهرت فراوان داشت و بيشتراشعارش درمدح پيامبراكرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) و وصف طبيعت است كه ازظرافت و زيبايي خاصي برخوردارند. |
8) 4محرم الحرام سال1387هجري قمري: سيد ابوصالح بن سيد سليمان حسيني اديب و شاعرعرب درحِلّه درگذشت. او افزون برشعرو ادب درفقه نيزدانشي درخورتوجه كسب كرده بود. ازجمله تأليفات سيد سليمان حسيني مختارات را ميتوان نام برد كه شامل اشعارخود شاعرو برخي ازديگرشاعران عرب زبان است. |
9) - درگذشت "ابن ناقيا" شاعر و اديب بغدادي (485 ق) ابوالقاسم عبداللَّه بن محمد بن حسن بن ناقيا بغدادي مشهور به ابن ناقيا، شاعر، كاتب و اديب معروفِ اهل بغداد بود. او به خاطر طبع رواني كه داشت، شاعري چيره دست شد و صاحب نظران، شعر او را به زيبايى و شيوايي ستودهاند. ابن ناقيا در ديوان شعرِ خود به نام "مقامات"، مفاسد اجتماعي را در قالب حكايت و طنز بيان كرده است. ديوان رسائل، مختصَر اغاني و مِلحُ المَمالِح از ديگر آثار اوست. ابن ناقيا به هنگام مرگ 75 سال داشت و در مقبرهي بابُ الشام در بغداد مدفون گشت. |
10) شهادت قیس بن مسهر فرستاده امام حسین (علیه السّلام) |
11) وفات "ابن ادريس" كاتب و شاعر مسلمان مراكشي (1264 ق) ابوعبداللَّه محمد عمراوي فاسي معروف به ابن ادريس، كاتب و شاعر مسلمان مراكشي، تحصيلاتش را با حفظ قرآن آغاز كرد و سپس به آموختن نحو و ادب پرداخت. ابن ادريس پس از آن شغل مكتبداري پيشه كرد و به نسخهنويسي از كتابها همّت گماشت. او در حين اين فعاليتها بر اطلاعات تاريخي خود افزود و به تدريج كاتب مشهوري شد. ابن ادريس به مناسبت تجاوز فرانسويان به خاك الجزاير، قصيدهاي سرود و طي آن، مسلمانان را به جهاد دعوت كرد. پس از مدتي در اثر توطئههاي مخالفانش توسط سلطان مراكش به زندان افتاد و تحت شكنجه قرار گرفت. ابن ادريس پس از آزادي از زندان، انزوا گُزيد و به سرودن شعر پرداخت. او به بديههسرايي شهرت داشت و بيشتر اشعارش را در مدح پيامبر و وصف طبيعت سروده است. |
12) 21دسامبرسال1801ميلادي: سرزمين دومينيكن براثرقيام توسن لووِرتور رهبرسياهپوست هائيتي از زيرسلطه فرانسويان خارج شد و به هائيتي پيوست. درسال1802ميلادي توسن لوورتوربه رياست جمهوري دائم اين سرزمين انتخاب شد. يك سال بعد ناپلئون نيروهاي خود را براي مقابله با او به هائيتي فرستاد و اين امرموجب شكست ناگهاني اونشد. بااين كاراسپانيائيها مجدداً بردومينيكن سلطه يافتند اما با قيام مردمي پس ازچندي نيروهاي بيگانه ازاين سرزمين خارج شدند و درسال1844ميلادي جمهوري دومينيكن تأسيس شد. |
13) 21دسامبرسال1964ميلادي: سازمان آزاديبخش فلسطين به كوشش كشورهاي عضو اتحاديه عرب بنيان گذاشته شد. يك سال بعد ازتأسيس، سازمان چريكي جنبش آزاديبخش ملي فلسطين بنام اَلفتح با اجراي چند عمليات نظامي درمناطق اشغالي اعلام موجوديت كرد. سپس درمقام ناظردرسازمان ملل متحد پذيرفته شد. درسال1982ميلادي درپي حمله ارتش رژيم اشغالگر قدس به لبنان و كشتار دهها هزارفلسطيني مقرسازمان آزاديبخش فلسطين به تونس انتقال يافت. هم اكنون نيز درنتيجه سازشهاي بين المللي و توطئههاي اِمريكاي جهانخوار انگلستان استعمارگر و صهيونيسم بين المللي، رهبري سازمان آزاديبخش فلسطين ازاصول اوليه خود كه دفاع ازحق حاكميت مردم مظلوم فلسطين است منحرف شده و در دام سياست بازيهاي جهاني قرارگرفته است. |
14) تولد "ژوزف استالين" ديكتاتور سفاك شوروي سابق (1879م) (ر.ك: 5 مارس) |
15) استقلال اوليه "بلغارستان" از امپراتوري عثماني (1908م) در اواخر قرن دهم ميلادي بلغارستان به امپراتوري بيزانس پيوست و با افول قدرت اين امپراتوري، بلغارستان به يك پادشاهي مستقل تبديل گرديد. ولي استقلال اين كشور دوامي نيافت و با تصرف اين كشور در سال 1396م توسط تركان عثماني، بلغارستان قريب پنج قرن تحت سلطه عثمانيها باقي ماند. در اواخر قرن نوزدهمْ بلغارها به تحريك روسيه، برضد تركها سر به شورش برداشتند تا اينكه كشور بلغارستان براساس پيمان سن استفانو در سال 1878م از دولت عثماني مستقل شد و با رژيم پادشاهي خودمختاري يافت. بلغارستان سرانجام در 21 دسامبر 1908 به طور كامل مستقل اعلام گرديد. (ر.ك: 3 مارس) |
16) افتتاح نمايشگاه مينياتور ايران در موزه ملل شرق مسكو (1963م) |
17) تأسيس "سازمان آزادي بخش فلسطين" توسط مبارزان فلسطيني (1964م) در 21 دسامبر 1964م سازمان آزاديبخش فلسطين موسوم به ساف متشكل از هشت گروه چريكي وتعداد زيادي نهادهاي آموزشي، اجتماعي، پزشكي، فرهنگي و مالي، با هدف مبارزه با رژيم صهيونيستي و آزادي سرزمينهاي اشغالي فلسطين اعلام موجوديت كرد. يك سال بعد، شاخه نظامي سازمان آزاديبخش فلسطين به نام فتح با حدود ده هزار عضو، فعاليت خود را آغاز نمود. در سال 1974م اين سازمان به عنوان عضو ناظر در سازمان ملل پذيرفته شد و تا سال 1982م با بيش از صد كشور، رابطه رسمي پيدا كرد. در اين سال، چريكهاي سازمان آزادي بخش فلسطين به دليل حمله ارتش رژيم صهيونيستي به لبنان مجبور به عقبنشيني از اين كشور شدند. از آن زمان به بعد، اين سازمان، به تدريج، شيوه مبارزه مسلحانه را كنار گذارد، به طوري كه در سپتامبر 1993م، ياسر عرفات، رئيس اين سازمان، با امضاي معاهده اُسلو در نروژ، رژيم صهيونيستي را به رسميت شناخت. در مقابل، رژيم صهيونيستي نيز متعهد به دادن خودمختاري به فلسطينيها در مناطق اشغالي كرانه باختري و نوار غزه شد. اما رژيم صهيونيستي به معاهده اسلو نظير ساير تعهدات خود پايبند نمانْد و تاكنون به مفاد آن عمل نكرده است. در اين حال، دادن امتيازهاي متعددي به اين رژيم توسط رهبري سازمان، همواره با اعتراض بسياري از مردم و سازمانهاي مبارز فلسطيني روبرو بوده است. |
18) گروگانگيري وزيران نفت اوپك در جريان نشست اين سازمان در ويِن (1975م) بعد از وقوع جنگ اكتبر 1973م بين اعراب و اسرائيل، كشورهاي صادركننده نفت تصميم به افزايش قيمت نفت گرفتند. در نتيجه شوك نفتي، وحشت زيادي در ميان كشورهاي مصرف كننده نفت ايجاد نمود. چندي بعد از اين وضعيت، در اواخر سال 1975م، كنفرانس وزراي نفت اوپك در ويِن برگزار گرديد. در 21 دسامبر همين سال، يك گروه تروريستي كه در رأس آنها، كارلوسْ، تروريست معروف اهل ونزوئلا قرار داشت به مقر اين سازمان حمله نموده و ضمن كشتن 3 نفر و زخمي كردن 6 نفر ديگر، ساير حضار را به گروگان گرفتند. در ميان 81 گروگان، 11 وزير از كشورهاي عضو اوپك حضور داشتند. مهاجمان سپس به همراه گروگانها با يك هواپيماي جت مسافربري از اتريش به مقصد الجزاير پرواز كردند و پس از مذاكراتي كه تا روزهاي پاياني سال 1975م به طول انجاميد، موافقت كردند كه در ازايِ آزادي گروگانها، پناهندگي سياسي به دست آورند. با پايان اين حادثه كه وقايع تا چندين روز و اخبار جهان را تحتالشعاع خود قرار داده بود، مسائل پشت پرده افشا نگرديد. وجود ابهاماتي پيرامون دريافت چند ميليون دلار باج و اينكه آيا اين اقدام در راستاي حمايت از فلسطين بود يا اين كه آنگونه كه بعضي معتقدند، دسيسهاي بود تا ميان اعضاي اوپك اختلاف ايجاد كنند و اين غول اقتصادي شكسته شود، حادثه دسامبر 1975م را به سياسيترين حوادث مربوط به سازمان اقتصادي اوپك تبديل نمود. |
19) سقوط هواپيماي مسافربري امريكا بر فراز "لاكربي" در اسكاتلند (1988م) در روز 21 دسامبر 1988م يك فروند هواپيماي مسافربري امريكا بر فراز لاكربي در اسكاتلند منفجر شد و 259 مسافر و خدمه آن كشته شدند و بر اثر سقوط آن، يازده نفر نيز بر روي زمين جان باختند. امريكا و انگليس پس از اين حادثه، دو تبعه ليبي را متهم به بمبگذاري در هواپيماي مسافربري كردند و بر اثر فشار اين دو كشور، شوراي امنيت، در سال 1992م، ليبي را به دليل پناه دادن به اين دو تن، تحت تحريم نظامي، نفتي و هوايي قرار داد. با اين حال موضوع سقوط هواپيماي مسافربري در بنبست باقي ماند، تاآن كه امريكا و انگليس موافقت كردند متهمان، در كشور ديگري به جز اين دو كشور محاكمه شوند. در پي آن، دو متهم در سال 1999م تحويل دادگاهي در هلند شدند و تحريمهاي ليبي معلق گرديد. |