موارد استفاده و عوارض کتوکونازول

کتوکونازول برای درمان برخی از عفونت های جدی قارچی در بدن استفاده می شود. کتوکونازول متعلق به گروهی از داروهای ضد قارچی است. این دارو با متوقف کردن رشد قارچ عمل میکند.

کتوکونازول به علت خطر عوارض جانبی جدی و تداخلات دارویی نباید برای درمان عفونت های قارچی بر روی پوست و ناخن ها استفاده شود. در مورد داروهای دیگر برای درمان این نوع عفونت ها با پزشک خود صحبت کنید.

موارد مصرف کتوکونازول

کتوکونازول نباید با بعضی از داروهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد زیرا ممکن است تداخل دارویی جدی و احتمالا کشنده ایجاد کند. کتوکونازول با داروهایی مانند سیزاپراید، دیزوپرامید، دوفتیلید، دروندارون، متادون، پیموزاید، کینیدین، رانولازین و غیره تداخل دارد. این تداخلات ممکن است خطر یک وضعیت خاص که بر ریتم قلب (طولانی شدن فاصله QT) اثر میگذارد را افزایش دهند.

طولانی شدن فاصله QT به ندرت می تواند ضربان قلب سریع / نامنظم (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) که نیاز فوری به مراقبت پزشکی دارند، ایجاد کند. قبل از شروع درمان با کتوکونازول، پزشک و داروساز خود را در مورد تمام داروها و محصولاتی که ممکن است مصرف کنید، مطلع نمایید. همچنین به بخش موارد احتیاط همین مقاله مراجعه کنید.

نحوه مصرف کتوکونازول

قبل از شروع مصرف کتوکونازول و هر بار مصرف مجدد، راهنمای دارویی ارائه شده توسط داروساز خود را مطالعه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.

این دارو را به صورت خوراکی طبق دستور پزشک خود، معمولا یکبار در روز مصرف کنید. این دارو میتواند همراه با غذا یا بدون غذا مصرف شود، اما مصرف آن با غذا باعث کاهش ناراحتی معده می شود.

در صورت مصرف آنتی اسیدها، کتوکونازول را حداقل ۲ ساعت قبل یا ۱ ساعت پس از مصرف آنتی اسیدها مصرف کنید، در غیر این صورت کتوکونازول ممکن است در بدن شما به خوبی جذب نشود. برای اطلاعات بیشتر به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید.

دوز و طول درمان بر اساس وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید تعیین می گردد. حتما پزشک و داروساز خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع نمایید. در کودکان نیز دوز بر اساس وزن تعیین میشود. ممکن است چندین روز تا چند ماه طول بکشد تا درمان کامل شود.

این دارو زمانیکه مقدار دارو در بدن شما در سطح ثابت حفظ می شود، بهترین عملکرد را دارد. بنابراین، این دارو را در فواصل زمانی یکسان مصرف کنید. به منظور کمک برای یادآوری، هر روز آن را در یک زمان مصرف نمایید.

مصرف دارو را تا زمانی که مقدار تجویز شده تمام نشده است ادامه دهید، حتی اگر بعد از چند روز علائم ناپدید شوند. توقف زود هنگام دارو ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود.

اگر وضعیت شما همچنان ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی

کتوکونازول می تواند باعث ایجاد اختلالات (احتمالا کشنده) و تداخلات دارویی جدی شود. بنابراین، فقط باید زمانی که دیگر درمان ها اثر گذار نباشند یا در دسترس نباشند، و یا شما نتوانید داروی دیگری مصرف کنید، از این دارو استفاده کنید. با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای این دارو، همچنین درمان های دیگر و درمان های بی خطرتر برای عفونت های قارچی صحبت کنید.

کتوکونازول به ندرت باعث مشکلات بسیار جدی (احتمالا کشنده) کبدی می شود. در صورت بروز علائم مشکلات کبدی، از جمله تهوع / استفراغ، درد معده یا شکم، ادرار تیره، زردی چشم / پوست، از دست دادن اشتها یا مدفوع رنگی، فورا به پزشک مراجعه کنید. برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات مربوط به کبد، پزشک شما هر هفته در صورت استفاده از این دارو، آزمایشات عملکرد کبد انجام میدهد.

در دوره مصرف کتوکونازول از مصرف نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید، زیرا الکل خطر ابتلا به مشکلات جدی کبدی را افزایش می دهد. همچنین به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید.

با مصرف این دارو تهوع و استفراغ ممکن است رخ دهد. اگر هر کدام از این موارد ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را بدین دلیل برای شما تجویز کرده است که نفع آن را بیشتر از خطر عوارض جانبی آن در نظر گرفته است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند، عوارض جانبی جدی ندارند.

در صورت وجود اختلالات جدی، از جمله: سردرد، تغییرات بینایی، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند افسردگی، افکار خودکشی)، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

اگرچه بعید است اما زمانی که کتوکونازول در دوزهای بالا استفاده می شود، ممکن است موجب مشکل در غده فوق کلیوی (نارسایی آدرنال)، کاهش میزان تستوسترون و کاهش تولید اسپرم شود. کتوکونازول همچنین می تواند مشکلات عملکرد غده آدرنال را بدتر کند (به بخش موارد احتیاط نیز مراجعه شود).

مشکل در غده فوق کلیه ممکن است واکنش بدن به استرس فیزیکی را دشوارتر سازد. بنابراین، قبل از عمل جراحی یا درمان اورژانسی، یا ابتلا به بیماری / آسیب جدی، به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از این دارو استفاده می کنید. پزشک ممکن است دستور دهد آزمایش خونی برای نظارت بر عملکرد غده فوق کلیه در هنگام مصرف کتوکونازول انجام دهید.

این عوراض معمولا پس از درمان با کتوکونازول متوقف می شوند. در صورت بروز عوارض جدی، از جمله: خستگی غیرمعمول، ضعف، سرگیجه در هنگام ایستادن، اسهال، کاهش وزن، تغییرات دوره قاعدگی، کاهش میل یا توانایی جنسی، بزرگ شدن سینه ها یا حساس شدن آنها در مردان قرار، فورا به پزشک مراجعه کنید.

در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی از جمله ضربان قلب سریع/ نامنظم، سرگیجه شدید، غش کردن، فورا به پزشک مراجعه کنید.

واکنش آلرژیک جدی به این دارو نادر است. با این حال، اگر متوجه بروز علائم واکنش آلرژیک، از جمله: بثورات، خارش / تورم (به ویژه در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، شدید فورا باید تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف کتوکونازول، اگر به این دارو یا سایر داروهای ضد قارچ آزول (مانند فلوکونازول، ایتراکونازول) حساسیت دارید؛ یا اگر آلرژی دیگری دارید با پزشک خود مطرح کنید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می توانند واکنش های آلرژیک و مشکلات دیگر ایجاد کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

قبل از استفاده از این دارو، در مورد سابقه پزشکی خود با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید، به خصوص سوابقی نظیر: مشکلات کبدی، تستوسترون پایین، مشکلات کاهش عملکرد غده آدرنال (مانند کورتیزول پایین، بیماری آدیسون، نارسایی آدرنال)، تولید اندک یا عدم تولید اسید معده (achlorhydria).

کتوکونازول ممکن است باعث ایجاد یک عارضه شود که بر ریتم قلب (طولانی شدنQT) تاثیرگذار است. طولانی شدن فاصله QT به ندرت می تواند ضربان قلب سریع / نامنظم (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) ایجاد کند که مستلزم توجه فوری پزشک هستند.

خطر ابتلا به طولانی شدن فاصله QT در صورتی که شرایط خاص پزشکی داشته باشید یا دیگر داروهایی که می توانند فاصله QT را افزایش دهند مصرف کنید، بیشتر میشود. قبل از مصرف کتوکونازول، پزشک یا داروساز خود را در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید مطلع نمایید و اگر یکی از شرایط زیر را دارید با پزشک خود مطرح کنید: برخی مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب آرام، QT طولانی در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (QT طولانی در EKG، مرگ ناگهانی قلب).

سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر ابتلا به QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیکها / قرصهای آب) یا در صورت داشتن شرایطی از قبیل عرق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. با پزشک خود در مورد استفاده بی خطر از کتوکونازول صحبت کنید.

قبل از انجام عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع نمایید.

ضمن درمان با این دارو، از مصرف نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید زیرا الکل خطر مشکلات جدی کبدی را افزایش میدهد. اجتناب از مصرف نوشیدنی های الکلی خطر واکنش نادر با کتوکونازول را که ممکن است منجر به سردرد، تهوع و بیهوشی شود را کاهش میدهد.

سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه طولانی شدن فاصلهQT حساس تر باشند (بالا را ببینید).

در دوران بارداری، این دارو باید تنها در صورت نیاز شدید مورد استفاده قرار گیرد. مصرف این دارو طی ۳ ماه اول بارداری، ممکن است سبب آسیب رسیدن به جنین شود. در مورد خطرات و مزایا با پزشک خود صحبت کنید.

این دارو به شیر مادر منتقل می شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهند یا خطر ابتلا به عوارض جدی را افزایش دهند.

فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی / بدون نسخه و محصولات گیاهی) تهیه و آن را به پزشک و داروساز خود ارائه دهید. بدون تایید پزشک مصرف هیچ دارویی را شروع یا متوقف نکنید و دوز داروها را تغییر ندهید.

کتوکونازول با بسیاری از داروهای تجویزی و بدون نسخه تداخل ایجاد می کند. ضمن درمان با کتوکونازول، بسیار مهم است که پزشک یا داروساز را در جریان هر گونه تغییر در داروهای خود قرار دهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل ایجاد کنند عبارتند از: داروهای دیگری که می توانند باعث مشکلات کبدی شوند (مانند استامینوفن).

سایر داروها می توانند بر حذف کتوکونازول از بدن شما تاثیرگذار باشند، که ممکن است عملکرد کتوکونازول را نیز تغییر دهند. نمونه هایی از جمله ایزونیازید، نویراپین، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین، ریفامپین)، گل راعی و غیره می باشد.

این دارو می تواند روند حذف بسیاری از داروهای دیگر را از بدن شما کند سازد که این مسئله ممکن است بر عملکرد آنها نیز تاثیر گذار باشد. نمونه چنین داروهایی شامل برخی از بنزودیازپین ها (مانند آلپرازولام، میدازولام، تریازولام)، دومپریدون، التریپتان، اپلرنون، داروهای ارگوت مانند ارگوتامین، نیسولدیپین، داروهای مورد استفاده برای درمان اختلال نعوظ– ED یا فشار ریوی (مانند سیلدنافیل، تادالافیل) بعضی از داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج (مانند فنی توئین)، بعضی از داروهای استاتین (مانند آتورواستاتین، لوواستاتین، سیمواستاتین) و غیره می باشد.

کتوکونازول در معده به اسید معده نیاز دارد تا به خوبی جذب شود. بنابراین اگر داروهایی مصرف می کنید که میزان اسید معده کاهش می دهند از جمله آنتی اسید ها، داروهای سوزش سر دل / زخم (مسدود کننده های H2 مانند سایمتیدین، فاموتیدین، رانیتیدین)، سوکرالفیت یا در صورت مصرف داروهایی که سرعت حرکت روده را کاهش می دهند (داروهای ضد سرطان مانند دی سیکلومین، پروپانتلین)، کتوکونازول را حداقل ۲ ساعت قبل از هر کدام از این داروها مصرف کنید.

اگر از داروهای مهار کننده پروتئین پمپ (PPI مانند لانزوپرازول، آمپرازول) استفاده میکنید، با پزشک یا داروساز خود در مورد چگونگی کاهش یا اجتناب از این گونه تداخلات مشورت کنید.

مصرف دوز بالا یا اوردوز

در صورتی که دوز بالایی مصرف گردد با مرکز مسمومیت یا اورژانس تماس گیرید. در تهران می توان با مرکز مسمومیت با شماره تلفن ۱۴۹۰ تماس بگیرید. ساکنان دیگر شهر ها می توانند با مرکز کنترل مسمومیت استانی یا اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند.

نکته های مهم

کتوکونازول را به بقیه افراد جهت مصرف ندهید. این برخلاف قانون است. تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی ممکن است به صورت دوره ای برای نشان دادن پیشرفت شما و یا کنترل عوارض جانبی انجام شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

منبع: سایت راستینه