استاد مطهری در روشنگری برای اقشار مختلف به ویژه قشر فرهنگی جامعه قدم‌های اساسی برداشته بود و آثار عمیق شهید در احیای فکر دینی اصیل و بی‌پیرایه و منطبق با نیاز روز جامعه در حال گذار ما بسیار مؤثر بوده است.
نقش کلیدی معلمان به عنوان مجریان آموزش عمومی و الگوهای اولیه دانش‌آموزان بسیار مهم جلوه می‌کند. چرا که معلمان جامعه، انسان‌سازان نسل بعدی‌اند، لذا نقش آنان به گفته حضرت امام خمینی (ره) همچون نقش انبیا است برای مردم.
از همین رو خبرنگار راسخون با دکتر حمیدرضا حاجی بابایی وزیر آموزش و پرورش در دولت دهم و نماینده مجلس شورای اسلامی در خصوص روز معلم و مشکلات این روزهای معلمین گفتگویی را انجام داده است.
راسخون: با توجه به اینکه شما در کسوت معلمی فعالیت داشته و در دوره‌ای هم وزیر آموزش و پرورش بوده‌اید اندکی از سختی‌های کار معلمی بفرمایید و در ادامه بفرمائید اصلی‌ترین مشکلات فرهنگیان چیست؟
در ابتدا روز معلم و هفته معلم را خدمت فرهنگیان، اساتید دانشگاه‌ها و هر کسی که به‌نوعی معلم است به ویژه معلمان و اساتید بازنشسته کشوری تبریک عرض می‌کنم.مسئله مهم این است که اگر در کشوری آموزش و پرورش در جایگاه اصلی خود قرار بگیرد و بنشیند و معلم در جایگاه اصلی خود بایستد رشد و پیشرفت و توسعه آن کشور تضمین شده است.
فرهنگیان و آموزش و پرورش در جایگاه اصلی خود قرار ندارند
باید به شکلی در جامعه حرکت شود که معلم و آموزش و پرورش جایگاه اصلی خود را پیدا کند. مهم‌ترین مشکلی که امروز می‌توان در خصوص آموزش و پرورش و معلمان بیان کرد این است که آموزش و پرورش در جایگاه اصلی خود نیست و یا به اعتباری مسئله اول کشور نیست. چون مسئله اول کشور نیست به عنوان مسئله دسته دوم و سوم به آن نگاه می‌کنند. لذا در تمام زمینه‌ها دارای مشکلات آموزشی، تربیتی و پرورشی هستیم.این مسئله برای این دولت و یا آن دولت و یا مجلس نیست، بنده کلان مسئله را عرض می‌کنم. باید در ایران آموزش و پرورش در جایگاه اصلی خود بنشیند همان‌طوری که بارها مقام معظم رهبری تاکید کرده‌اند که آموزش و پرورش از همه بالاتر است.
افزایش تعلیم و تربیت با ارتقا جایگاه معلمین
این بالاتر بودن را باید در عمل پیاده کنیم. برای معلمین در جامعه فقط بحث حقوق نیست بلکه جایگاه و شأن اجتماعی هم مهم است. وقتی جایگاه و شأن اجتماعی در جامعه برای معلمان و اساتید دانشگاهی ایجاد شود و ارتقا و افزایش پیدا کند، در ادامه هم بحث معلم، دانش‌آموز، تعلیم و تربیت جایگاه خود را پیدا می‌کند. برای تحقق این موضوع باید دولت و مجلس و همه به معلمان سراسر کشور کمک کنند.ما از معلمان می‌خواهیم تا دانش‌آموزان را قله نشین کنند و آن‌ها را رشد دهند. البته اول باید تلاش کنیم تا خود معلمین در قله قرار بگیرند. تا معلمی خود در قله قرار نگیرد نمی‌تواند دانش‌آموزی را در قله قرار دهد.
اکثر مشکلات و آسیب‌های اجتماعی امروز جامعه و ناهنجاری‌هایی که وجود دارد همه به این موضوع مربوط می‌شود که آموزش و پرورش امروز در اولویت قرار ندارد. نباید آموزش و پرورش را یک جایگاه هزینه‌ای و یک نهاد هزینه‌ای تلقی کنیم.
رهبر معظم انقلاب فرمودند بزرگ‌ترین نهاد اجتماعی و مولد سرمایه اجتماعی، آموزش و پرورش است. موضوع مولد سرمایه اجتماعی بودند یعنی اینکه آموزش و پرورش یک نهاد تولیدی است؛ تولید فکر، تولید اندیشه، تولید نرم‌افزار و... .
حل مشکلات تولید کشور باتربیت نیروی انسانی دانش‌محور
امروز در کشور ما حرف اول را اشتغال و تولید نرم‌افزار و تولید دانش و علم می زند. اگر در کشور تولید علم و دانش و تولید نیروی انسانی دانش‌محور شود قطعاً مشکل کشور از نظر تولید، جهش تولید و مسائل گوناگون حل خواهد شد.بنابراین امیدواریم مسئولین کشور، دولت و مجلس به صورت یکپارچه آموزش و پرورش را به عنوان اولویت اول کشور قرار دهند و بر اساس آن آموزش و پرورش و در ادامه تعلیم و تربیت ارتقا پیدا کند.
آموزش و پرورش را از ریل خارج کرده‌اند
راسخون: به بحث قله نشینی معلم‌ها اشاره کردید. آیا از نظر شما امروز معلمان در سطح مناسبی از دانش و تعلیم و تربیت قرار دارند؟
آموزش و پرورش را از ریل خارج کرده‌اند. باید شرایطی فراهم شود که معلم‌ها از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه رجایی جذب و وارد سیستم شوند و در این دانشگاه‌ها آموزش‌های لازم را ببینند. در واقع استانداردهای معلم شدن را در آنجا ایجاد کنیم که با این موضوع بسیاری از شائبه‌ها از بین خواهد رفت.همه از معلمین توقع دارند اما باید گفت برای معلمین چه کرده‌ایم که از او توقع داریم. باید شرایط خاص و مناسب برای حضور در دانشگاه فرهنگیان قرار دهیم تا افرادی که معدل بالایی دارند ترغیب به حضور در این دانشگاه‌ها شوند. وقتی دانشگاه فرهنگیان را متزلزل می‌کنیم رقابت کمتر می‌شود و افراد با معدل‌های پایین در دانشگاه فرهنگیان حاضر می‌شوند.
شرایط حضور نخبگان در دانشگاه فرهنگیان هم مهیا شود
این مسئله خیلی دقیق و شفاف مشخص است. باید اقداماتی انجام شود تا نخبگان هم جذب آموزش و پرورش شوند. این شرایط باید مهیا شود. وقتی این شرایط مهیا نشده است نباید در همه حال از معلم توقع داشته باشیم.راسخون: آیا آموزش و پرورش در این چند سال اخیر توانسته به درستی در مسیر محقق سازی ارزش‌های انقلابی و اسلامی حرکت کند.
سمت و سوی همه معلمین کشور نظام و ارزش‌های انقلابی است. امروز وقتی آموزش و پرورش دچار ضعف می‌شود هجمه مسائل غیر ارزشی در جامعه باعث می‌شود که ما بسیاری از مشکلات را از چشم آموزش و پرورش ببینیم.آموزش و پرورش باید امکانات لازم و کافی را در اختیار داشته باشد تا معلمان و کسانی که در آموزش و پرورش فعالیت می‌کنند بتوانند تولید محتوا کنند، بتوانند تربیت را شکل دهند و بتوانند در جامعه تأثیرگذار باشند.
مشکلاتی که امروز در جامعه وجود دارد نتیجه نبود آموزش و پرورش در اولویت اول نظام است، نتیجه حرکت به سمت خصوصی‌سازی و کاهش ارزش و جایگاه معلم است.
