ارگونومي کامپيوتر و پيشگيري از ضرر و زيانهاي استفاده از کامپيوتر
ارگونوميک ( Ergonomics ) شاخه اي از علم مهندسي است که به طراحي ابزار و لوازمي براي حفظ سلامت فيزيکي بدن در هنگام کار مي پردازد .
طي چند سال اخير به اين دانش در زمينه ي توليد وسايل مختلف کامپيوتر توجه زيادي شده است . توليد کنندگان و طراحان ابزارها و وسايل سعي دارند تا با رعايت اصول ارگونومي ، ميزان تاثيرات سوء وسايل بر بدن انسان را کاهش دهند .توليد کنندگان تجهيزات وسايل کامپيوتر (مانند صفحه کليد ، موس ، ميز و صندلي و ساير وسايل کامپيوتر اکنون سعي مي کنند تا محصولات را مطابق با اصول ارگونومي طراحي و توليد کنند . رعايت اصول ارگونومي سبب کاهش ضايعات چشم ، سردرد و کمر درد اپراتورهاي کامپيوتر خواهد شد .
درد غالباً در اثر حفظ مداوم يک حالت نادرست قرارگيري بدن ايجاد مي شود . مثالهاي رايج آن شامل : تايپ همزمان با صحبت تلفني با نگه داشتن گوشي تلفن در گودي گردن ، چرخاندن مداوم سر از چپ به راست هنگام تايپ از روي يک متن و نگاه کردن به صفحه کامپيوتر و يا فقط با نشستن به مدت طولاني هستند .
هنگامي که بدن بيش از حد به جلو خم شده باشد ، شانه و عضلات گردن قادر به نگه داشتن وزن سر نيستند . به ياد داشته باشيد که بيشتر دردهاي ناحيه گردن و پشت که هنگام کار با کامپيوتر عارض مي شوند ، به دليل قرارگيري نادرست بدن روي صندلي و پشت ميز است . اين مساله يک مشکل عمومي بين کودکان مدرسه اي و بزرگسالان کارمند است .
هنگام کار پشت خود را تا حد امکان صاف نگه داريد . از خم شدن روي صفحه کليد بپرهيزيد و سعي کنيد صفحه کليد را تا حد امکان بالا بياوريد تا مجبور نباشيد ساعات طولاني به پايين نگاه کنيد . مدام صاف نشستن را به خود يادآوري کنيد . حتي مي توانيد يک يادداشت روي صفحه نمايشگر ( مانيتور ) کامپيوتر خود نصب کنيد و هر بار با ديدن آن طرز نشستن خود را تنظيم کنيد . در طي زمان بالاخره به صاف نشستن عادت خواهيد کرد .
اگر شما هنگام کار در ساعات طولاني ، به درد جدي در ناحيه ي گردن مبتلا مي شويد ، شايد به جا به جا کردن صفحه نمايشگر نياز باشد . پزشکان اعتقاد دارند که ساختار و استخوان بندي طبيعي گردن بعضي افراد طوري است که نگاه کردن به چپ يا راست در مدت زمان طولاني ، موجب دردهاي شديد گردن مي شود . اين افراد مي توانند به سادگي و با جا به جا کردن صفحه نمايشگر روي ميز خود از بروز اين مشکل جلوگيري کنند . شايد شما تبليغاتي را با اين مضمون ديده باشيد که کار کردن با کامپيوترهاي قابل حمل ( laptop) و يا با قرار دادن صفحه کليد بر روي پا ، چقدر آسان است . اما اين طور نگاه کردن به پايين مي تواند خسارات جبران ناپذيري بر گردن و ستون مهره ها وارد کند . اگر دچار مشکلي چون گرفتگي و خشکي گردن داريد ، از اين حالت قرار دادن کامپيوتر بپرهيزيد .
استراحت و انجام حرکات کششي بهترين راه مقابله با دردهاي اين چنين است .
مدام به خود يادآوري کنيد که در بين کار به خود استراحت بدهيد . بايستيد ، چند حرکت کششي انجام دهيد و پشت خود را صاف کنيد . اگر بتوانيد هر 15 دقيقه حتي کشش کوتاهي هم به عضلات خود بدهيد ايده آل است .
در غير اين صورت سعي کنيد هر 45 دقيقه از جاي خود بلند شويد ، چند قدم راه رفته و کششي به عضلات خود بدهيد . به اين کار که کلاً حدود 3 تا 5 دقيقه طول مي کشد ، به چشم يک نوع وقت تلف کردن نگاه نکنيد ، در طول زمان متوجه خواهيد شد که ارزشش را دارد و بازده کاري شما هم بيشتر شده است .
در نهايت ، دلايل متعددي براي بروز درد پشت و يا گردن وجود دارند و خودتان بهتر از هرکس مي توانيد آن را بيابيد . فقط نکته در اين است که اين درد بيش از هر چيز ريشه اي فيزيکي دارد ، بيش از حد به امکانات رواني بروز چنين دردهايي نيانديشيد . چون تنشهاي عصبي ، نارضايتي شغلي ، فشارهاي عصبي ، کمبود خواب و ... ممکن است گاهي موجب درد شوند اما گردن درد ، گردن درد است و هنگامي که مي توانيد با اجراي نکات ساده آن را بر طرف کنيد ، چرا زندگي را به کام خود تلخ مي کنيد ؟
درد ، ناتواني و لرزش و بي حسي ساعد و دست نخستين نشانه هاي فشار بيش از حد به تاندون ها و عصب ها به دنبال حرکت هاي نادرست هنگام کار با موس رايانه است .
بنابراين گزارش ، به گفته ي متخصصان مجمع متخصصان اعصاب آلمان ، کليک هاي دائم با موس و وضعيت غير طبيعي و نادرست دست هنگام کار با آن ابتدا باعث آسيب ديدگي بافت ها مي شود که در طولاني مدت منجر به التهابات رشته هاي عصبي مي شود .
متخصصان تاکيد کردند هنگام آغاز عوارض و ناراحتي هاي دست اين امکان وجود دارد که در مغز ارتباطي بين دردها و کار با موس و کليک کردن با موس رايانه دردها آغاز خواهد شد و صدمات آن مي تواند تا ساعد و بازو نيزادامه پيدا کند . متخصصان تاکيد کردند با استفاده از روش هاي کاري ارگونوميک مي توان با بروز اين عارضه مقابله کرد . بسياري از برنامه هاي عملکردي موس را مي توان به کمک صفحه کليد انجام داد ، برنامه دابل کليک موس ا مي توان به حلقه گردان وسط موس منتقل کرد و بهتر است اندازه موس متناسب با اندازه ي دست کاربر انتخاب شود .
سطوح سرد محل قرارگيري دست بر روي پد ماوس نيز زمينه را براي التهابات مساعد مي کند .
بر اساس اين گزارش ،تمرينات چرخشي مچ دست و حرکت دادن دست و بازوها و استراحت هاي کوتاه حين کار مي تواند به رفع خستگي و تشنج زدايي عضلات دست کمک کند .
به گفته ي متخصصان در صورت بروز دست درد ، کاربران بايد به متخصص اعصاب مراجعه کنند .
منبع:ماهنامه ي بين المللي هنر پارسي ،شماره17
/س
طي چند سال اخير به اين دانش در زمينه ي توليد وسايل مختلف کامپيوتر توجه زيادي شده است . توليد کنندگان و طراحان ابزارها و وسايل سعي دارند تا با رعايت اصول ارگونومي ، ميزان تاثيرات سوء وسايل بر بدن انسان را کاهش دهند .توليد کنندگان تجهيزات وسايل کامپيوتر (مانند صفحه کليد ، موس ، ميز و صندلي و ساير وسايل کامپيوتر اکنون سعي مي کنند تا محصولات را مطابق با اصول ارگونومي طراحي و توليد کنند . رعايت اصول ارگونومي سبب کاهش ضايعات چشم ، سردرد و کمر درد اپراتورهاي کامپيوتر خواهد شد .
درد غالباً در اثر حفظ مداوم يک حالت نادرست قرارگيري بدن ايجاد مي شود . مثالهاي رايج آن شامل : تايپ همزمان با صحبت تلفني با نگه داشتن گوشي تلفن در گودي گردن ، چرخاندن مداوم سر از چپ به راست هنگام تايپ از روي يک متن و نگاه کردن به صفحه کامپيوتر و يا فقط با نشستن به مدت طولاني هستند .
راهکارهاي عمومي :
هنگامي که بدن بيش از حد به جلو خم شده باشد ، شانه و عضلات گردن قادر به نگه داشتن وزن سر نيستند . به ياد داشته باشيد که بيشتر دردهاي ناحيه گردن و پشت که هنگام کار با کامپيوتر عارض مي شوند ، به دليل قرارگيري نادرست بدن روي صندلي و پشت ميز است . اين مساله يک مشکل عمومي بين کودکان مدرسه اي و بزرگسالان کارمند است .
هنگام کار پشت خود را تا حد امکان صاف نگه داريد . از خم شدن روي صفحه کليد بپرهيزيد و سعي کنيد صفحه کليد را تا حد امکان بالا بياوريد تا مجبور نباشيد ساعات طولاني به پايين نگاه کنيد . مدام صاف نشستن را به خود يادآوري کنيد . حتي مي توانيد يک يادداشت روي صفحه نمايشگر ( مانيتور ) کامپيوتر خود نصب کنيد و هر بار با ديدن آن طرز نشستن خود را تنظيم کنيد . در طي زمان بالاخره به صاف نشستن عادت خواهيد کرد .
اگر شما هنگام کار در ساعات طولاني ، به درد جدي در ناحيه ي گردن مبتلا مي شويد ، شايد به جا به جا کردن صفحه نمايشگر نياز باشد . پزشکان اعتقاد دارند که ساختار و استخوان بندي طبيعي گردن بعضي افراد طوري است که نگاه کردن به چپ يا راست در مدت زمان طولاني ، موجب دردهاي شديد گردن مي شود . اين افراد مي توانند به سادگي و با جا به جا کردن صفحه نمايشگر روي ميز خود از بروز اين مشکل جلوگيري کنند . شايد شما تبليغاتي را با اين مضمون ديده باشيد که کار کردن با کامپيوترهاي قابل حمل ( laptop) و يا با قرار دادن صفحه کليد بر روي پا ، چقدر آسان است . اما اين طور نگاه کردن به پايين مي تواند خسارات جبران ناپذيري بر گردن و ستون مهره ها وارد کند . اگر دچار مشکلي چون گرفتگي و خشکي گردن داريد ، از اين حالت قرار دادن کامپيوتر بپرهيزيد .
استراحت و انجام حرکات کششي بهترين راه مقابله با دردهاي اين چنين است .
مدام به خود يادآوري کنيد که در بين کار به خود استراحت بدهيد . بايستيد ، چند حرکت کششي انجام دهيد و پشت خود را صاف کنيد . اگر بتوانيد هر 15 دقيقه حتي کشش کوتاهي هم به عضلات خود بدهيد ايده آل است .
در غير اين صورت سعي کنيد هر 45 دقيقه از جاي خود بلند شويد ، چند قدم راه رفته و کششي به عضلات خود بدهيد . به اين کار که کلاً حدود 3 تا 5 دقيقه طول مي کشد ، به چشم يک نوع وقت تلف کردن نگاه نکنيد ، در طول زمان متوجه خواهيد شد که ارزشش را دارد و بازده کاري شما هم بيشتر شده است .
وضعيت نشستن و استفاده از کامپيوتر :
در نهايت ، دلايل متعددي براي بروز درد پشت و يا گردن وجود دارند و خودتان بهتر از هرکس مي توانيد آن را بيابيد . فقط نکته در اين است که اين درد بيش از هر چيز ريشه اي فيزيکي دارد ، بيش از حد به امکانات رواني بروز چنين دردهايي نيانديشيد . چون تنشهاي عصبي ، نارضايتي شغلي ، فشارهاي عصبي ، کمبود خواب و ... ممکن است گاهي موجب درد شوند اما گردن درد ، گردن درد است و هنگامي که مي توانيد با اجراي نکات ساده آن را بر طرف کنيد ، چرا زندگي را به کام خود تلخ مي کنيد ؟
مضرات استفاده نادرست از موس
درد ، ناتواني و لرزش و بي حسي ساعد و دست نخستين نشانه هاي فشار بيش از حد به تاندون ها و عصب ها به دنبال حرکت هاي نادرست هنگام کار با موس رايانه است .
بنابراين گزارش ، به گفته ي متخصصان مجمع متخصصان اعصاب آلمان ، کليک هاي دائم با موس و وضعيت غير طبيعي و نادرست دست هنگام کار با آن ابتدا باعث آسيب ديدگي بافت ها مي شود که در طولاني مدت منجر به التهابات رشته هاي عصبي مي شود .
متخصصان تاکيد کردند هنگام آغاز عوارض و ناراحتي هاي دست اين امکان وجود دارد که در مغز ارتباطي بين دردها و کار با موس و کليک کردن با موس رايانه دردها آغاز خواهد شد و صدمات آن مي تواند تا ساعد و بازو نيزادامه پيدا کند . متخصصان تاکيد کردند با استفاده از روش هاي کاري ارگونوميک مي توان با بروز اين عارضه مقابله کرد . بسياري از برنامه هاي عملکردي موس را مي توان به کمک صفحه کليد انجام داد ، برنامه دابل کليک موس ا مي توان به حلقه گردان وسط موس منتقل کرد و بهتر است اندازه موس متناسب با اندازه ي دست کاربر انتخاب شود .
سطوح سرد محل قرارگيري دست بر روي پد ماوس نيز زمينه را براي التهابات مساعد مي کند .
بر اساس اين گزارش ،تمرينات چرخشي مچ دست و حرکت دادن دست و بازوها و استراحت هاي کوتاه حين کار مي تواند به رفع خستگي و تشنج زدايي عضلات دست کمک کند .
به گفته ي متخصصان در صورت بروز دست درد ، کاربران بايد به متخصص اعصاب مراجعه کنند .
منبع:ماهنامه ي بين المللي هنر پارسي ،شماره17
/س
