دنيا عليه جديدترين آنفلوآنزا

در 24 آوريل امسال بود که سازمان بهداشت جهاني براي اولين بار گزارشي مبني بر بروز يک بيماري «شبه آنفلوآنزا» منتشر کرد. از آن زمان، طي 5 ماه، آنفلوآنزاي خوکي به بزرگ‌ترين چالش بهداشتي در سال‌هاي اخير بدل شده و جهان پر از جنگ و دعواي امروز را بر عليه خود متحد کرده است. به طور کلي در موارد همه‌گيري‌ها و يا هر وضعيت ويژه‌اي، بررسي رفتار و عکس‌العمل‌هاي گروه‌هاي مختلف مي‌تواند از ارزش خاصي برخوردار باشد. در مورد آنفلوآنزاي خوکي نيز از سوي دولت‌ها و سازمان‌هاي مختلف رفتارهاي متفاوتي ديده شد که گاه بسيار به جا و منطقي مي‌نمود و گاه تنها رفتاري احساسي بود که هيچ نشانه‌اي از تعقل در آن ديده نمي‌شد. در اين نوشتار قصد داريم به صورت مختصر به بررسي واکنش‌ها و اقدامات کشورهاي مختلف در قبال مساله آنفلوآنزاي خوکي بپردازيم...

آمريکا، همسايه بدشانس

آمريکا اين توفيق اجباري را داشت که در همسايگي مکزيک آنفلوآنزا زده باشد. در واقع تشخيص قطعي ويروس آنفلوآنزاي خوکي نه در مکزيک، که در آزمايشگاه‌هاي مرکز کنترل بيماري‌هاي آمريکا اتفاق افتاد. اولين موارد بيماري در کاليفرنيا شناسايي شد و موارد خارج از اين ايالت نيز اکثرا يا مسافرت اخير به مکزيک داشتند و يا با مسافران در تماس بودند. مدرسه خصوصي سنت فرانسيس نيويورک اولين مکاني بود که براي جلوگيري از گسترش بيماري تعطيل شد. دانش‌آموزان اين مدرسه سفري آموزشي به مکزيک انجام داده بودند و پس از اين مسافرت چند مورد ابتلا به بيماري در آنها مشاهده شد. در پاسخ به اين شرايط، وضعيت اضطراري در آمريکا اعلام شد اما تاکيد شد که اعلام اين وضعيت تنها جزيي از يک پروسه بهداشتي است و مردم نبايد نگراني بيهوده داشته باشند. در جهت کاهش جو نگراني در آمريکا، مرکز کنترل بيماري‌ها انجام آزمايشات تعيين آنفلوآنزاي خوکي را جز در مورد بيماران بد حال ممنوع کرد. تعدادي از مدارس آمريکا به طور موقت تعطيل شدند اما با به روز شدن دستورالعمل مرکز کنترل بيماري‌ها، اکثر اين مراکز به فعاليت خود بازگشتند. گرچه داروي تاميفلو- دارويي که گفته مي‌شود در حال حاضر روي اين آنفلوآنزا موثر است – به تعداد کافي ذخيره شده بود اما مقامات بهداشتي تاکيد کردند که اين دارو اثر پيشگيرانه ندارد و بايد فقط در مورد بيماران با علايم شديد استفاده شود. دولت آمريکا همچنين ممنوعيتي براي ورود مسافران و بار از خارج کشور برقرار نکرد اما در فرودگاه‌ها و به ويژه در مرز مشترک اين کشور با مکزيک ايستگاه‌هاي بهداشتي براي تشخيص زودرس بيماران و قرنطينه آنها تاسيس شد. در حال حاضر گرچه هنوز واکسن آنفلوآنزاي خوکي به طور قطعي آماده نشده است اما مرکز کنترل بيماري‌هاي آمريکا توصيه‌هايي براي تزريق اين واکسن ارايه کرده است. افرادي مانند زنان باردار، پرسنل پزشکي و افرادي که دچار بيماري‌هاي خاص هستند در اولويت تزريق اين واکسن قرار دارند. همچنين اين مرکز تاکيد کرده است که از آنجا که اين واکسن در ابتدا در مقادير محدود تهيه خواهد شد، انجام توصيه‌هايي معمول بهداشتي همچنان بهترين روش پيشگيري از اين بيماري است.

مکزيک، اولين نشانه‌ها

مکزيکي‌ها شايد تا حدودي مظلوم واقع شده‌اند. آنها جزو بالاترين موارد مرگ و مير ناشي از آنفلوآنزاي خوکي هستند و در عين حال، چون بيماري از مکزيک آغاز شد جهان تا حدودي مکزيکي‌ها را مقصر مي‌داند. مکزيک مجبور شد در مورد اين بيماري شديدترين اقدامات ممکن را انجام دهد. نيروهاي پليس مکزيک که توسط دولت فراخواند شده بودند، بيش از 6 ميليون ماسک جراحي بين مردم توزيع کردند. گر چه اولين واکنش دولتمردان مکزيک يک ماه بعد از اولين مورد اين بيماري اتفاق افتاد اما واکنش مکزيک دربرابر اين بيماري بعدها مورد تشويق سازمان بهداشت جهاني و مرکز کنترل بيماري‌هاي آمريکا قرار گرفت. دولت مکزيک در اولين اقدامات خود، مدارس، موزه‌ها و کليه اماکن عمومي مکزيکوسيتي را تا روز 6 مي تعطيل اعلام کرد.
گرچه در نهايت مکزيک توانست تا حدودي گسترش آنفلوآنزاي خوکي را کنترل کند اما اين بيماري ميليارد‌ها دلار به اقتصاد اين کشور و به ويژه صنعت توريسم صدمه زد.

زياده‌روي به سبک چيني

چيني‌ها مساله آنفلوآنزاي خوکي را به قدري جدي گرفتند که باعث شد دولت مکزيک رسما به چين اعتراض کند و سياست‌هاي بهداشتي اين کشور را زير سوال ببرد. دولت چين، گرچه تا ماه مي هيچ موردي از مرگ در اثر اين بيماري را گزارش نکرده بود اما خيلي زود در فرودگاه‌ها و مبادي ورودي کشور ايستگاه‌هاي بهداشتي و همچنين دستگاه‌هاي کنترل دماي بدن را قرار داد تا در صورت لزوم افراد مشکوک را قرنطينه کند. در دوم ماه مي، دولت چين برخلاف توصيه‌هاي سازمان بهداشت جهاني، تمام پروازهاي مکزيک به شانگهاي را لغو کرد. تعدادي از مسافران مکزيکي را – بدون داشتن علايم بيماري- قرنطينه کرد و با يک پرواز اختصاصي توريست‌هاي چيني را از مکزيک به چين برگرداند. آنها حتي کشور مکزيک را که قرار بود به عنوان ميهمان افتخاري در جشنواره غذاي شانگهاي شرکت کند، از اين فستيوال حذف کردند.
در ماه سپتامبر چين اعلام کرد که بر اساس نوعي داروي خانگي، يک واکسن ويژه اين بيماري تهيه کرده است که با يک‌بار تزريق، در افراد ايجاد ايمني مي‌نمايد.

دست‌ها را بايد شست!

در اين ميان واکنش سازمان بهداشت جهاني نيز قابل بررسي است. اين سازمان به تازگي به بررسي عکس‌العمل کشورهاي مختلف پرداخته و سعي کرده است بر اساس شدت و ضعف اين عکس‌العمل‌ها توصيه‌هايي را منتشر کند تا به قول معروف نه سيخ بسوزد و نه کباب. اين سازمان به طور مثال مساله تعطيلي مدارس در زمان شيوع بيماري‌هايي چون آنفلوآنزاي خوکي را بررسي کرده است. بر اساس اين بررسي‌ها، تعطيلي مدارس تنها در زماني کارايي دارد که در ابتداي شيوع بيماري، يعني در زماني که کمتر از يک درصد از جمعيت جامعه مبتلا شده‌اند، صورت گيرد. همچنين بستن مدارس تنها در شرايطي مفيد است که اطمينان حاصل شود که در زمان‌هاي تعطيل بودن کلاس‌ها، کودکان وقت خود را در منزل خواهند گذراند و نه در ساير اماکن عمومي. در واقع بسته شدن مدارس بدون برنامه‌ريزي براي اوقات بي‌کاري کودکان، تنها محل تجمع آنها را از مدرسه به سطح کوچه و خيابان تغيير خواهد داد.
از طرفي ديگر بايد فوايد و مضرات تعطيلي مدارس کاملا سنجيده شود. اين اقدام بايد تنها بر اساس مدارک علمي – و نه خواست جامعه و اصرار والدين – اتفاق بيفتد. بايد به اين موضوع توجه شود که گرچه به نظر مي‌رسد تعطيلي مدارس مي‌تواند با کمتر کردن تماس کودکان و کاهش شيوع بيماري، باعث کاهش فشار بر شبکه درمان شود، از سوي ديگر مي‌تواند کارايي کادر پزشکي را به شکل قابل توجهي کاهش دهد زيرا اکثر اعضاي کادر پزشکي خود والدين دانش‌آموزان هستند.
در کنار اخبار پر سر و صداي آماده شدن واکسن آنفلوآنزاي خوکي در اوايل ماه اکتبر و همين‌طور وحشت از بروز موارد مقاوم به داروي تاميفلو، سازمان بهداشت جهاني سعي مي‌کند با خونسردي، اصول اوليه مراقبت در برابر چنين بيماري‌هايي را به مردم يادآوري کند و پيشگيري را مقدم بر درمان بشمرد، چنان‌که در صفحه مربوط به آنفلوآنزاي خوکي در پايگاه اينترنتي سازمان بهداشت جهاني، يکي از مهم‌ترين يافته‌ها، يک بروشور کامل در مورد نحوه صحيح شستن دست است!
منبع: http://salamatiran.com
/خ