بیماری MS چیست؟
بیماری مولتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis) یک بیماری پیشرونده و خود ایمنی محسوب می‌شود. به این معنا که سیستم ایمنی بدن که برای محافظت از سلامتی شما طراحی شده است، به اشتباه به قسمت‌هایی از بدن خودتان که برای عملکرد روزمره حیاتی است حمله می‌کند. پوشش محافظتی سلول‌های عصبی (غلاف میلین) آسیب می‌بیند و این اتفاق منجر به کاهش عملکرد مغز و نخاع می‌شود.1تاثیر ژنتیک و شیوع بیشتر ام اس در زنان
ابتلای افراد عادی به بیماری MS چیزی حدود 1 در هزار نفر است اما اگر یکی از اعضای درجه یک مبتلا به این بیماری باشند، این درصد به 2ونیم تا 5 درصد خواهد رسید که آمار نسبتا بالایی برای یک بیماری خطرناک است. شیوع بیشتر در زنان نیز به این معناست که زنان ممکن است حتی تا 3 برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا شوند. بنابراین لازم است که خانم‌ها اطلاعات بیشتری نسبت به این بیماری داشته باشند و با مشاهده کوچکترین علائم، به پزشک متخصص مراجعه کنند.1علائم ام اس در زنان چیست؟
علائمی که به‌واسطه ام اس فقط در زنان به‌وجود می‌آید، بیشتر ناشی از تغییر سطح هورمون‌های زنانه است. برخی از دانشمندان معتقد هستند که کاهش سطح تستسترون، نقش مهمی در این میان ایفا می‌کند. برخی دیگر هم فکر می‌کنند که نوسانات هورمونی باعث بروز مشکلات می‌شود.در هر حال، برای رسیدن به نتیجه‌گیری درباره وقوع علائم ام اس در زنان، نیاز به پژوهش‌های بیشتری وجود دارد. علائم اصلی که فقط زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، شامل مشکلات قاعدگی، علائم مرتبط با بارداری و مشکلات یائسگی است.
مشکلات مرتبط با قاعدگی
تحقیقات نشان می‌دهد، برخی از زنان در دروان قاعدگی دچار علائم شدیدتری از ام اس می‌شوند. علت احتمالی، کاهش سطح استروژن در دروان قاعدگی است. از نشانه‌های ام اس که در دوران قاعدگی زنان شدیدتر می‌شود، باید به ضعف، عدم تعادل، افسردگی و خستگی اشاره کرد.2علائم عضلانی از علائم ام اس در زنان
در ام اس سلول‌های ایمنی به سیستم عصبی حمله می‌کنند. این حمله می‌تواند در مغز، نخاع یا اعصاب بینایی رخ دهد. در نتیجه علائمی مثل:_ اسپاسم و انقباض عضلانی
_ بی حسی و کرختی
_ مشکلات تعادل و عدم هماهنگی عضلات
_ دشواری در تکان دادن بازوها و پاها
_ مشکل در راه رفتن و حرکت ناپایدار و متزلزل
_ مشکلات چشمی مثل؛ از دست دادن بینایی جزئی یا کلی، حرکت چشم همراه با درد، دید دوگانه، تاری دید، حرکت غیر ارادی چشم
علت این مشکلات بینایی بیشتر بخاطر آسیب دیدن مغز است که توانایی کنترل و هماهنگی بینایی آن آسیب می‌بیند.1
مشکلات مرتبط با بارداری
خبر خوبی برای زنان مبتلا به ام اس وجود دارد: پژوهش‌ها حاکی از آن است که ام اس باعث ناباروری نمی‌شود. یعنی با ابتلا به ام اس، مانعی برای بارداری و زایمان یک نوزاد سالم وجود ندارد. خبر بهتر این است که در دوران بارداری به‌ویژه در سه ماهه دوم و سوم، زنان مبتلا به ام اس، علائم کمتری از این بیماری را احساس می‌کنند. به‌عبارت دیگر، نشانه‌های ام اس بهبود پیدا می‌کند یا به درجه مطلوبی از ثبات می‌رسند. البته بعد از زایمان، اوضاع به شکل سابق باز می‌گردد.2درد و بی حسی از علائم ام اس در زنان
احساس بی حسی، کرختی، سوزن سوزن شدن بدن و درد در بیش از نیمی از بیماران MS و تقریبا در تمام بدن تجربه می‌شود. درحالی که برخی از دردها نیز به طور مستقیم به MS مرتبط هستند و از محصولات این بیماری است. مثلا عدم تعادل ناشی از راه رفتن، می‌تواند باعث درد و فشار روی مفاصل بشود.1مشکلات جنسی از علائم ام اس در زنان
این مشکل نیز در هر دو جنس ممکن است اتفاق بیفتد. مشکلاتی مثل:_ کمبود میل جنسی در زنان و مردان
_ کاهش احساس در اندام تناسلی و دیر ارضا شدن
_ ارگاسم کم یا نرسیدن به ارگاسم
در زنان اما ممکن است کاهش روانی واژن اتفاق بیافتد. یعنی ترشحات روان کننده واژن کاهش پیدا می‌کند و باعث درد هنگام مقاربت می‌شود.1
مشکلات مرتبط با یائسگی
بسیاری از مطالعات و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که بعد از یائسگی، علائم ام اس در زنان وخیم‌تر می‌شود. علت این مشکل، کاهش سطح استروژن در دوران بعد از یائسگی است. برخی از مطالعات خبر از اثرگذاری درمان جایگزینی هورمون (HRT) برای زنان یائسه دارد.البته این درمان در افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های دیگری مانند سرطان سینه، بیماری قلبی و سکته مغزی نقش دارد. برای بررسی اثرگذاری درمان جایگزینی هورمون برای کاهش علائم ام اس بعد از یائسگی باید با پزشک مشورت شود.2
چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار دارند؟
به طور کلی علاوه بر افراد عصبی و پراسترس بیشتر دو گروه اشخاص با رفتارهای غلط خود را در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار می دهند که شامل:1- افراد حساس و زودرنج به ام اس مبتلا می شوند
این نوع افراد عموما اشخاصی هستند فوق العاده حساس, زودرنج و عصبی و با کمترین ناملایمات از حالت عادی خارج شده و تعادل خود را از دست می دهند و ساعت ها فکر خود را مشغول کرده و به خود و دیگران پیله می کنند.2- افراد با طبع سردی به ام اس مبتلا می شوند
افرادی هستند که از نظر ژنتیک دارای طبع سردی بوده و مدام از غذاهای سردی بخش (غذاهائی با pH اسیدی) به حد وفور استفاده می کنند و علاقه زیادی به خوردن ترشی, سرکه, تمبر هندی, ماست, قره قورت و امثالهم دارند.3کنترل و درمان علائم ام اس در زنان
تفاوت در علائم بیماری ام اس در زنان و مردان به تفاوت در سطح هورمون‌های آن‌ها بر می‌گردد. در هر صورت ام اس در زنان و مردان قابل کنترل بوده و می‌توان علائم آن را کاهش داد. برای مثال رعایت تغذیه مناسب، ترک دخانیات، ورزش کردن مداوم و پایبند بودن به مصرف داروهای درمانی در بلند مدت از اصول اولیه در کنترل بیماری است. برای رسیدن به کیفیت زندگی بهتر و افزایش سلامت روان این بیماران بهره‌مندی از مشاوره تلفنی فردی می‌تواند راهگشا و کمک کننده باشد.افراد مبتلا که برای درمان اقدام نمی‌کنند مشکلات حرکتی را بیشتر از دیگران تجربه می‌کنند. فرآیند درمان به تناسب نیازهای بیمار و شدت بیماری ممکن است با انواع داورها نظیر اینترفرونی، گلاتیرامراستات، ناتالیزوماب، میتوکسانترون، فومارات دی متیل و... صورت بگیرد. در طب سنتی برای درمان این بیماری از خوراکی‌هایی نظیر زعفران، گیاه جنسینگ، گیاه گزنه، گیاه خرفه، گیاه شاهدانه استفاده می‌شود.
همچنین استفاده از روش سلول‌های بنیادی و روش اوزون و اکسیژن تراپی از انواع درمان‌های موجود برای این بیماری است. در این حین توجه به وضعیت روانی بیمار، کمک به او برای کاهش استرس و رفتار و نحوه صحیح برخورد با بیماران ام اس از اهمیت بیشتری برخوردار است.3
پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.chetor.com
3.www.namnak.com
