آسم چیست؟
آسم بیماری مزمن راه های هوایی است. در فرد مبتلا به آسم، دیواره های داخلی راه های هوایی، که به نام برونش شناخته می شوند، به برخی از موادی که فرد استنشاق می کند بسیار حساس می شوند و دچار تورم و التهاب می شوند. این تورم و التهاب باعث حساس شدن راه های هوایی و افزایش حساسیت آن ها به واکنش های آلرژیک می شود.در واکنش آلرژیک، راه های هوایی متورم می شود و عضلات اطراف راه های هوایی و دستگاه تنفسی سفت می شوند و باعث محدود شدن راه های هوایی و تولید بیش از حد مخاط می شوند و ورود و خروج هوا در ریه ها را با مشکل مواجه می سازد.
در برخی از حملات آسم، تورم در راه های هوایی می تواند رسیدن هوا به ریه ها و در نتیجه ورود اکسیژن به جریان خون و اندام های حیاتی را به طور کامل متوقف کند. این نوع حمله ی آسم می تواند کشنده باشد و نیاز به بستری فوری در بیمارستان دارد. در شروع حمله ی آسم، راه های هوایی اجازه ورود هوا به اندازه ی کافی به ریه ها را می دهند اما اجازه ی خروج دی اکسید کربن با سرعت کافی را نمی دهند.
دی اکسید کربن برای بدن سمی است و اگر طی حمله ی آسم طولانی مدت از بدن خارج نشود منجر به افزایش گاز دی اکسید کربن در ریه ها و کاهش ورود اکسیژن به جریان خون می شود. در سراسر جهان حدود ۲۵۰،۰۰۰ نفر به علت آسم می میرند. حملات آسم هنگامی رخ می دهد که علائم به اوج خود برسند، به طور ناگهانی شروع می شوند و از خفیف تا شدید متغیر هستند.
افرادی که دارای علائم واضح آسم هستند باید جهت درمان و مشاوره در مورد تکنیک های مدیریت علائم و همچنین شناسایی عوامل آسم و نحوه ی اجتناب از آن ها به پزشک مراجعه کنند. اگرچه درمان کاملی برای آسم در دسترس نیست، اما مدیریت علائم می تواند به فرد مبتلا به آسم برای داشتن زندگی کامل و فعال کمک کند.1
چه کسانی به بیماری آسم مبتلا می شوند؟
آسم اغلب در خانواده هایی با سابقه مثبت فامیلی رخ می دهد. بیماری آسم می تواند در هر سنی بروز کند.آسم یک بیماری مسری نیست و چون یک مشکل طبی محسوب می شود ابتلاء به آن شرم و خجالتی برای بیمار ندارد. بسیاری از ورزشکاران المپیک و افراد مشهور مبتلا به بیماری آسم هستند افراد می توانند همزمان با ابتلاء به آسم زندگی موفقی داشته باشند.4
علل آسم
هنوز نمی توان به قطعیت گفت که چرا افراد به آسم مبتلا می شوند اما این موضوع می تواند ترکیبی از علت های محیطی و ژنتیکی باشد .قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی زا می تواند علائم آسم را در شما به وجود بیاورد که این علائم شامل موارد زیر می باشند :
مواد شیمیایی موجود در هوا مثل آلوده کننده ها، گرد و غبار، باقیمانده چوب
عفونت های تنفسی مثل سرماخوردگی های رایج
فعالیت فیزیکی
هوای سرد
داروهای خاص مثل آسپیرین ، ایبوپروفن یا ناپروکسن
آلوده کننده های هوا مثل سیگار
احساسات و استرس های شدید
نگهدارنده های ماده غذایی و خود غذا مثل میگو، میوه های خشک ، سیب زمینی فراوری شده
بیماری رفلاکس معده که در آن اسید معده به گلو بر می گردد.3
علائم و نشانههای بیماری آسم
بیماری آسم دارای سه علامت عمده تنگی نفس، سرفه و خس خس است. به علت تنگ شدن لولههای انتقال هوا به ریه، نفس کشیدن به سختی انجام میشود. ممکن است پس از سرفههای شدید در سینه شما خلط تولید شود، اما خروج این خلط برای شما دشوار است.اگر در تنفس خود صدای سوت کشیدن میشنوید و صدای نفس کشیدن شدید و خشن دارید احتمالا به تنگی نفس شدید مبتلا هستید. علائم بیماری آسم معمولا در شب، صبح زود، هنگام ورزش و فعالیتهای جسمانی شدید و یا هنگام حضور در یک محیط مرطوب مانند حمام خود را نشان میدهد.2
انواع آسم
طیف وسیعی از عوامل و بیماری ها می توانند منجر به بیماری آسم شوند. بسته به علت و سن شروع، آسم می تواند انواع مختلفی داشته باشد که شدت آن متغیر است. آسم به دسته های خفیف، متناوب، متوسط تا شدید دسته بندی می شود. در زیر انواع آسم معرفی می گردند:آسم در کودکان
کودکان با احتمال بیش تری برای ابتلا به نوع متناوب آسم که باعث حملات شدید آسم می شود، روبرو هستند. ویژگی بارز آسم در کودکان، حساسیت بالا نسبت به مواد آلرژی زا است. کودکان مبتلا به آسم که در معرض دود سیگار هستند دچار مشکلات شدیدی می شوند.کودکان نسبت به بزرگسالان به علت مشکلات آسم، بیش تر در مراکز درمانی پذیرش می شوند. آسم خفیف در دوران کودکی ممکن است بدون درمان برطرف شود با این حال، بازهم خطر ادامه یافتن بیماری به خصوص در موارد آسم شدید وجود دارد و در این صورت حتما باید به دکتر اطفال ارجاع داده شود.
آسم در بزرگسالان
آسم در هر سنی ممکن است شروع شود. آسم در بزرگسالان غالبا پایدار است و نیازمند مدیریت روزانه ی حملات ناگهانی و پیشگیری از علائم آسم است. چاقی و آلرژی فاکتورهای خطرناک برای ابتلا به آسم در بزرگسالان هستند. زنان بعد از سن ۲۰ سالگی بیش تر به آسم مبتلا می شوند. مرگ ناشی ار آسم بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال رخ می دهد.آسم شغلی
این نوع آسم به عنوان نتیجه ی مستقیم از کار یا حرفه ی فرد رخ می دهد. صنایعی که ارتباط مستقیمی با آسم شغلی دارند شامل آشپزی، کارهای آزمایشگاهی و کارخانه های تولیدی است. در این نوع آسم، محیط کاری منجر به بازگشت آسم دوران کودکی یا شروع آسم بزرگسالی می شود. دیگر نشانه های آسم شغلی ممکن است شامل آبریزش بینی و قرمزی چشم ها باشد.آسم شدید و مقاوم به درمان
این نوع آسم شامل علائم پایدار و ناتوان کننده ی آسم و مشکلات تنفسی است. تقریبا ۵ درصد از افراد مبتلا به آسم که با وجود استفاده از داروهای استاندارد درمان آسم بهبود نمی یابند دچار آسم شدید می شوند. با درمان صحیح و اجتناب موثر از محرک ها، می توان علایم این نوع آسم را تحت کنترل در آورد.آسم فصلی
این نوع آسم در پاسخ به آلرژن هایی که فقط در در زمان های خاصی از سال در محیط اطراف وجود دارند، آلرژن هایی مانند هوای سرد در زمستان و یا گرده ها در فصل بهاراتفاق می افتد. در دیگر زمان های سال در واقع فرد هنوز هم به آسم مبتلا است اما علائم آسم را تجربه نمی کند.1تشخیص آسم
تشخیص این بیماری توسط پزشک انجام می شود و نظر نهایی او به ما گزارش داده می شود . حال پزشک برای تشخیص ، علائم را به دقت بررسی می کند و همچنین ریه ما را مورد بررسی و آزمایش قرار می دهد . او در این آزمایش ها اوج توانایی ریه ما را می سنجد و بعد میزان تنگی لوله ریه را مورد بررسی قرار می دهد و سرعت انتقال تنفس را نیز چک می کند. ممکن است که برای امتحان کردن ریه ها مقدار کمی دارو به ما تجویز کند و بعد عملکرد ریه را مورد بررسی قراردهد .در این موارد ممکن است تست های اضافه تری وجود داشته باشد ، مثلا در بعضی از موارد حساسیت ما نسبت به تمام عوامل محیطی و مواد غذایی بررسی می شود و در نتیجه هرگونه ساختار غیر طبیعی در بینی و ریه های ما شناخته شده و تحت درمان قرار می گیرد و سپس از ناحیه ریه عکسبرداری می شود تا هرگونه علامت غیر طبیعی در آن بررسی شود .
از طرفی پزشک با پرسش و پاسخ ها از خود ما سعی می کند که شدت آسم ما را تشخیص دهد که این شدت در تعیین دارو نقش بسیار مهمی دارد.3
راههای پیشگیری و درمان آسم
پیشگیری از علائم، بهترین استراتژی مقابله با بیماریهای تنفسی است. اگر حملات آسم شدید، غیر قابل پیش بینی باشد و یا بیش از دو بار در هفته افزایش یابد، مشاوره با متخصص میتواند به تعیین علت آن کمک کند و درمان طولانی مدت را انجام دهد که علائم را کنترل و یا از بین میبرد.
درمان با اصلاح سبک زندگی
بعضی از افراد سالم هم هستند که علائم مربوط به بیماری آسم را فقط هنگام فعالیتهای بدنی و ورزش کردن تجربه میکنند. به این دسته از افراد حرکتهای بدنی و فعالیت در حالت ایستاده یا نشسته میتواند کمک کننده باشد.این افراد نباید به حاشیه بروند و میتوانند با مشورت پزشک متخصص، برنامههای منظمی را برای قبل، بعد و هنگام فعالیتهای ورزشی دریافت کنند. تغذیه مناسب نیز از عمدهترین راههای درمان آسم است. موز، عسل، شلغم، موسیر و زنجبیل از جمله مواد غذایی هستند که میتواند به تنفس بهتر کمک کند.
همچنین کاهش وزن در افرادی که اضافه وزن دارند و ترک استعمال سیگار و اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز از راههای درمان بیماری آسم است.
توجه داشتهباشید که احتمال ابتلا به بیماریهای تنفسی در نوزادانی که والدین سیگاری داشتهاند بسیار بیشتر از دیگران است.
درمان بیماری آسم با استفاده از کورتن
درمان اصلی تورم مجاری هوایی با استفاده از کورتن صورت میگیرد. در این نوع درمان کورتن خاصی استفاده میشود چرا که آسم نیاز به درمان طولانی مدت دارد. بنابراین باید نوعی از کورتن مورد استفاده قرار بگیرد تا اثرات موضعی بر برونشها ایجاد کند و در عین حال جذب بدن نشود.درمان آسم با استفاده از کورتن استشناقی بهترین نوع درمان آن است که کمترین عوارض را دارد. علاوه بر این پزشک ممکن است داروهای دیگر به صورت ترکیبی مانند قرصهای مونتهلوکاست، تئوفیلین و کورتن خوراکی تجویز کند.2
پینوشتها
1.www.doctoreto.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.namnak.com
4.www.beytoote.com