گیاه کبر علی رغم ظاهر کوچکش، ریشه بسیار محکم و طولانی با پوست ضخیم دارد که اغلب پس از خشک شدن از مغز چوبی آن جدا می شود. همچنین این گیاه ممکن است تا سی سال عمر کند.
محل رویش کبر
کبر گیاهی بومی مدیترانه، در آب و هوای مرطوب و گرم کشورهای قبرس، ایتالیا، یونان، آفریقای شمالی و برخی مناطق آسیا به عمل می آید.کبر در ایران همچنین در بلندی‌های بالای ۲۵۰۰ متر در استان ایلام، پارس، بوشهر، کرمانشاه، خوزستان ، کهگیلویه و بویراحمد، یزد،کرمان وجنوب استان کرمان(ارتفاعات روستای اسلام اباد شیبکوه شهرستان منوجان) می‌روید(به اسم محلی یاردون در ایلام شناخته می شود). در منطقه نوجین از بخش های شهرستان فراشبند در جنوب غرب استان فارس یکی از مرغوبترین میوه‌های گیاه کَبَر که به زبان بومی به آن لیجین یا لگجی گفته میشود به دست می‌آید و وارد بازارهای شهرستانهای همسایه به ویژه کازرون می‌گردد
گیاه کبر در شهر بدخشان افغانستان و هم در کشور های تاجکستان و ازبکستان می روید.این گیاه در استان کرمان شهرستان ارزوئیه فراوان یافت میشود و با نام دک و دهک شناخته میشود و همچنین در روستای سیمکوئیه در استان یزد از توابع شهرستان بهاباد نیز یافت می شود. در ضمن در شهرستان رامهرمز استان خوزستان به وفور یافت میشود اکثریت مردم رامهرمز به آن لگجی می گویند و بیشتر میوه رسیده کبر را بصورت خام می خورند و یه عده ای کم از مردم رامهرمز از کبر ترشی درست می کنند.1
ارزش غذایی کاپاریس
هر ۱۰۰ گرم کاپاریس، حاوی ۵ گرم کربوهیدرات، ۰.۴ گرم قند، ۳ گرم فیبر رژیمی، ۰.۹ گرم چربی، ۲ گرم پروتئین، ۴ میلی‌گرم ویتامین C، ۱۳۸ واحد بین‌المللی ویتامین A، ۲۴.۶ میلی‌گرم ویتامینK، ۰.۸۸گرم ویتامین E، ۰.۶۵۲ میلی‌گرم نیاسین، ۰.۱۳۹ میلی‌گرم ریبوفلاوین، ۱.۷ میلی‌گرم آهن، ۲۹۶۰ میلی‌گرم پتاسیم و ۹۶ کیلوژول انرژی است.در ادامه این مطلب به معرفی برخی از خواص این گیاه می پردازیم.
قدرت‌های آنتی‌اکسیدان
کاپاریس سرشار از ترکیب‌های فلاونوئید مانند روتین و کوئرستین است. هر دوی این ترکیب‌ها منابع قوی آنتی‌اکسیدان هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها از رادیکال‌های آزاد که می‌توانند باعث سرطان و بیماری‌های مربوط به پوست شود، جلوگیری‌می‌کنند.روتین به گردش روان خون کمک‌می‌کند و می‌تواند در درمان رگ‌های خونی کشیده‌شده مفید باشد.
تحقیقات اخیر نشان‌می‌دهد که کئورستین، خواص تسکین‌دهنده، ضدالتهاب، ضدباکتری و ضدسرطانی دارد.
معدن مواد معدنی
کیپر دارای مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، مس و سطح بالایی از سدیم است.کلسیم به ساخت استخوان‌ها و دندان‌های قوی کمک‌می‌کند.
مس با پروتئین‌های خاصی ترکیب‌می‌شود تا آنزیم‌هایی که به عنوان کاتالیزور عمل‌می‌کنند را تولیدکند و از این طریق به بعضی از عملکردهای بدن کمک‌کند.
آهن به ماهیچه ما کمک‌می‌کند تا اکسیژن را ذخیره و از آن استفاده‌کند.
مخزن ویتامین‌ها
این گیاه خوشمزه، مخزن ویتامین‌هایی مانند ویتامین A، ویتامین K، نیاسین و ریبوفلاوین است.ویتامین A بینایی را بهبودمی‌بخشد و به دید در شب ما کمک‌می‌کند. همچنین این ویتامین می‌تواند خطر سرطان‌های خاص را کاهش‌دهد. این ویتامین ضروری، به مبارزه با عفونت و حفظ سیستم ایمنی بدن ما کمک‌می‌کند.
ویتامین K نقشی حیاتی در سلامت استخوان دارد. این ویتامین خطر لخته‌شدن خون را کم‌می‌کند.
نیاسین، در مقابل بیماری‌های قلب‌عروقی از بدن محلفظت‌کرده و از عملکردهای ذهنی، سیستم عصبی و دستگاه گوارش پشتیبانی‌می‌کند.
ریبوفلاوین که ویتامین B۲ نیز گفته‌می‌شود، کمک‌می‌کند تا بدن غذا را به سوخت تبدیل‌کرده و ما را پرانرژی نگه‌دارد. این ویتامین به پشتیبانی از عملکرد غده فوق کلیوی معروف است. بنابراین، این ویتامین به حفظ سلامت دستگاه عصبی کمک‌می‌کند.
سرشار از فیبر
کاپاریس منبع قوی از فیبر است. فیبر یبوست را کاهش‌می‌دهد. یک قاشق غذاخوری کیپر ، ۰.۳ گرم یعنی حدود ۳ درصد حداقل مصرف مجاز روزانه شما فیبر دارد.
شکننده‌ی آنزیم‌های بد
افرادی که چربی و گوشت قرمز را در برنامه غذایی خود گنجانده‌اند باید کیپر مصرف‌کنند چراکه کاپاریس، ضایعات موجود در گوشت و غذاهای پرچرب را تخریب‌می‌کند. این ضایعات، معمولا عامل ایجاد سرطان و بیماری‌های قلبی‌عروقی هستند.
مفید برای لاغری
وقتی می‌خواهیم از دست وزن اضافی خلاص شویم، لازم است که رژیم غذایی کم کربوهیدرات و کم کالری را رعایت کنیم. همچنین باید رژیم غذایی سرشار از فیبری داشته باشیم که به سیر نگه داشتن ما برای مدتی طولانی کمک کند.کاپاریس ترکیبی از محتوای فیبر بالا و کالری پایین است. در نتیجه برای کسانی که می‌خوانند چند کیلوگرمی از وزن بدن‌شان را آب کنند واقعا خوب و کارساز است.
جلوگیری از پیری زودرس
رادیکال‌های آزاد تولید شده در نتیجه‌ی بسیاری از فرایندهای متابولیک به پوست‌مان به طرز بدی آسیب می‌رسانند و همچنین باعث اختلالات قلبی و مغزی نیز می‌شوند. آن‌ّها باعث می‌شوند ما در سنین جوانی بسیار پیر به نظر برسیم.کاپاریس آنتی اکسیدان‌های قدرتمندی دارد که با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند و از پیری زودرس پیشگیری می‌کنند. آنها همچنین علائم پیری مانند چین و چروک، خطوط اخم و لبخند و لکه‌ّهای پیری را کاهش می‌دهد. بنابراین برای جوان به نظر رسیدن به طور منظم کاپاریس مصرف کنید.2
ازبین بردن تأثیرات برخی از مواد مضر
افرادی که در رژیم غذایی خود از مقادیر بالای چربی و گوشت قرمز استفاده می‌کنند، باید بیشتر کبر مصرف کنند. زیرا در اثر مصرف این غذاها برخی مواد مضر در بدن تولید می‌شوند که کاپاریس آنها را نابود می‌کند. این مواد می‌توانند موجب بروز سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی-عروقی بشوند.
تسکین روماتیسم
در یونان باستان از کبر به‌عنوان مُسکنی برای تسکین دردهای ناشی از روماتیسم استفاده می‌شده است.
درمان نفخ
کبر در درمان نفخ و نیز درمان درد معده مؤثر است. همچنین این جوانه‌ها در بهبود اشتها مؤثرند.
مبارزه با دیابت
کبر به کنترل و درمان دیابت کمک می‌کند. کبر محتوی مواد شیمیایی‌ای است که به کنترل قند خون کمک می‌کنند. البته اگر از داروهای کاهنده‌ی قند خون استفاده می‌کنید، کاپاریس را در مقادیر بالا مصرف نکنید. زیرا ممکن است موجب کاهش بیش‌ازحد قند خون بشوند.
تسکین گرفتگی سینه
کاپاریس از گرفتگی و احتقان سینه جلوگیری می‌کند و خلط گلو را کاهش می‌دهد.
کاهش خشکی پوست
کبر برای کاهش خشکی پوست مفید است. می‌توان برای آبرسانی به پوست، از این گیاه کوچک به‌طور مستقیم روی پوست استفاده کرد.
درمان مشکلات پوستی
از کبر برای درمان برخی اختلالات پوستی مانند قرمزی پوست، درمان سوزش پوست و درمان جوش نیز استفاده میشود. به‌همین‌دلیل، کبر در برخی محصولات مربوط به سلامت پوست نیز کاربرد دارد. علاوه‌براین کاپاریس می‌تواند به‌خاطر خاصیت آنتی‌اکسیدانی‌اش روند پیری را به‌تأخیر بیندازد.
کمک به رویش مو
کبر سرشار از ویتامین B و آهن است. به‌همین‌دلیل در برخی محصولات مو از آن استفاده میشود. ویتامین B و آهن به رشد موها کمک می‌کنند. ویتامین B در گردش خون نیز تأثیر بسزایی دارد. بنابراین به سلامت عمومی مو نیز کمک می‌کند، زیرا گردش خون یکی از الزامات برای داشتن موهای شفاف و سالم است. آهن نیز به جلوگیری از ریزش مو کمک می‌کند.3پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.bazdeh.org
3.www.chetor.com
