علائم سرطان خون، راه‌ های تشخیص و درمان آن

علائم لوسمی چیست؟

علائم شامل موارد زیر است:

1. تعریق بیش از حد، به خصوص در شب (به نام «عرق شب»)

2. خستگی و ضعف که با استراحت از بین نمی‌رود

3. کاهش وزن ناخواسته

4. درد استخوان و حساسیت

5. غدد لنفاوی متورم بدون درد (خصوصاً در گردن و زیر بغل)

6. بزرگ شدن کبد یا طحال

7. لکه‌های قرمز روی پوست، به نام پتشی

8. به راحتی خونریزی کرده و کبود می‌شود

9. تب یا لرز

10. عفونت‌های مکرر

لکه و کبودی از علائم لوکمیا است.

لوکمیا همچنین می‌تواند باعث ایجاد علائم در اندام‌هایی شود که تحت تاثیر سلول‌های سرطانی قرار گرفته‌اند.

به عنوان مثال، اگر سرطان در سیستم عصبی مرکزی گسترش یابد، می‌تواند باعث سردرد، حالت تهوع و استفراغ، گیجی، از دست دادن کنترل عضلات و تشنج شود.

لوکمیا می‌تواند به قسمت‌های دیگر بدن نیز گسترش یابد، از جمله:

• ریه‌ها

• دستگاه گوارش

• قلب

• کلیه‌ها

• بیضه. 1

انواع سرطان خون

سرطان های خونی به سه دسته کلی تقسیم می شوند.

این دسته ها شامل:

∞ سرطان خون لوکمی یا لوسمی (Leukemia)

∞ سرطان خون لنفومی (Lymphoma)

این نوع سرطان خون سیستم لنفاوی را که وظیفه آن دفع مایعات زیادی از بدن و همچنین تولید گلبول سفید خون است، تحت تاثیر قرار می دهد. لنفوسیت ها (Lymphocytes)، نوعی گلبول سفید هستند که وظیفه مبارزه با عفونت ها را برعهده دارند. افزایش تعداد سلول های لنفاوی باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن می شود.

∞ سرطان خون میلوما (Myeloma)

این نوع سرطان خون سلول های پلاسما را هدف قرار داده و مانع تولید آنتی بادی در بدن می شود و سیستم ایمنی بدن را در برابر عفونت ها ضعیف و حساس می کند.

سرطان خون لوسمی (Leukemia)

این سرطان یکی از انواع سرطان های درون مغز استخوان بوده، واژه لوسمی به معنی خون سفید است و شامل تولید غیرطبیعی سلول های خونی سفید می شود. لوسمی یکی از چهار سرطان شایع در میان کودکان است. تعدا بالای سلول های سفید باعث اختلال توانایی این سلول ها در مبارزه با عفونت ها شده و همچنین باعث نقص توانایی مغز استخوان برای ساختن سلول های قرمز و پلاکت خون می شود.

این نوع سرطان می تواند به دو شکل حاد و یا مزمن خود را نشان دهد. سرطان لوسمی مزمن آرام تر از نوع حاد آن پیشرفت می کند و نوع حاد آن نیاز به درمان سریعتری دارد. همچنین لوسمی به دو دسته دیگر به نام های لوسمی لنفوسیتی (lymphocytic) و لوسمی میلوئیدی (myelogenous) نیز تقسیم می گردد. منظور از لوسمی لنفوسیتی رشد غیرطبیعی در سلول های مغز استخوان که به لنفوسیت تبدیل می شوند بوده و نوع میلوئیدی نوعی از سلول های مغز استخوان را که تبدیل به سلول های خونی از جمله سلول های قرمز، سفید و پلاکت می شود، تحت تاثیر قرار می دهد.

چهار دسته بندی اصلی سرطان خون لوسمی شامل:

∞ لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)

∞ لوسمی میلوئیدی حاد (AML)

∞ لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)

∞ لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)

سرطان خون لوسمی در هردو بزرگسالان و کودکان رخ می دهد، با اینحال نوع 1 و 2 آن بیشتر در بین کودکان معمول بوده و نوع 1 و 4 آن بیشتر در میان بزرگسالان شایع است. 2

تشخیص سرطان خون

اگر این عوامل خطرزا یا علائم نگران‌کننده را دارید، احتمالا به سرطان خون مبتلا شده‌اید. پزشک شما ابتدا سابقه‌ی کامل خانوادگی و پرونده‌ی بیماری‌های قبلی‌تان را بررسی می‌کند؛ اما سرطان خون را نمی‌توان با آزمایش‌های فیزیکی کاملا تشخیص داد. در عوض، پزشکان آزمایش خون، بافت‌برداری و سی‌تی‌اسکن را به‌کار می‌برند.

آزمایش‌ ها

چندین آزمایش وجود دارد که می‌توان از آنها در تشخیص سرطان خون استفاده کرد. با یک نمونه‌برداری کامل خون، می‌توان تعداد گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها را تشخیص داد. با قرار دادن نمونه‌ی خون در زیر میکروسکوپ می‌توان تشخیص داد که آیا سلول‌ها یا همان گلبول‌ها ظاهر غیر‌عادی دارند یا نه.

در بافت‌ برداری، مغز استخوان یا غدد لنفاوی برداشته می‌شود تا شواهدی از سرطان خون در آنها پیدا شود. این نمونه‌های کوچک می‌توانند نوع سرطان خون و میزان رشد آن را تشخیص دهند. بافت‌برداری سایر اندام‌ها نظیر کبد و طحال می‌تواند به پزشکان بگوید که آیا سرطان گسترش پیدا کرده است یا نه.

درمان سرطان خون

سرطان خون معمولا با کمک یک هماتولوژیست-انکولوژیست درمان می‌شود. تخصص این پزشکان در حیطه‌ی اختلالات و سرطان خون است.

درمان سرطان خون به نوع و مرحله‌ی آن بستگی دارد. برخی از انواع سرطان‌های خون آهسته رشد می‌کنند و نیازی به درمان فوری ندارند.

درمان سرطان خون معمولا دربردارنده‌ی یک یا چند مورد زیر است:

در شیمی‌درمانی از داروها برای کشتن سلول‌های سرطانی خون استفاده می‌شود. بسته به نوع لوسمی، یک یا ترکیبی از چند دارو مصرف می‌شود.

در پرتودرمانی از تابش انرژی بالا برای آسیب رساندن به سلول‌های لوسمی و متوقف کردن رشد آنها استفاده می‌شود. تابش پرتو را می‌توان در منطقه‌ی خاصی از بدن یا سراسر آن اعمال کرد.

با کاشت سلول‌های بنیادی می‌توان مغز استخوان آسیب‌دیده را با مغز استخوان سالم تعویض کرد؛ این مغز استخوان یا از بدن خودتان می‌آید یا از بدن فرد اهداکننده.

در درمان ایمنی یا بیولوژیکی از داروهایی استفاده می‌شود که به سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کند تا مجددا سازمان‌دهی شود و به سلول‌های سرطانی حمله کند.

در درمان هدف‌گیر از داروهایی استفاده می‌شود که از آسیب‌ پذیر بودن سلول‌ های سرطانی استفاده می‌کنند.

برای مثال، ایماتینیب (Gleevec) دارویی هدف‌گیر است که عمدتا از آن بر ضد لوسمی میلوئیدی مزمن استفاده می‌شود. 3

پی نوشت:
1.www.darmankade.com
2.www.beytoote.com
3.www.chetor.com