بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون یکی از انواع بیماری‌های التهابی روده (IBD) است. این بیماری باعث التهاب دستگاه گوارش می‌شود که ممکن است هر قسمتی از آن را درگیر کند؛ اما اغلب روده‌ی کوچک و کولون (قسمتی از روده‌ی بزرگ) را درگیر می‌کند و می‌تواند منجر به درد شکم، اسهال شدید یا گاهی اسهال خونی، خستگی، از دست دادن وزن و سوء تغذیه شود. التهاب ناشی از بیماری کرون در افراد مختلف می‌تواند نواحی مختلفی از دستگاه گوارش را درگیر کند، این التهاب اغلب به لایه‌های عمقی بافت روده گسترش می‌یابد.در نظر داشته باشید که براساس محل درگیری، شش شکل از درگیری بافت‌ها در بیماری کرون وجود دارد:
معدوی دئودنالی: بیماری کرون معدی-دئودنالی که عمدتا معده و دئودنوم را در گیر می‌کند. دئودنوم اولین بخش از روده کوچک است. تقریبا ۵ درصد افرادی که دچار بیماری کرون می‌شوند، دچار این شکل از درگیری هستند.
ژوژنوایلئیت: این شکل در بخش دوم روده کوچک که ژژنوم نامیده می‌شود دیده می‌شود. این شکل درگیری نادر است.
ایلئیت: التهاب در آخرین بخش روده‌ی کوچک یا ایلئوم است. تقریبا ۳۰ درصد از بیماران کرون در این ناحیه دچار مشکل می‌شوند.
ایلئوکولیت: که ایلئوم و کولون را تحت تاثیر قرار می‌دهد، شایعترین نوع بیماری کرون است و ۵۰ درصد از بیماران به این شکل از درگیری دستگاه گوارش دچار هستند.
کولیتی: تقریبا ۲۰ درصد بیماران کرون دچار کرون کولیتی که تنها کولون را درگیر می‌کند، می‌شوند.
پری آنال: درگیری پری آنال (اطراف مقعد) تقریبا ۳۰ درصد از بیماران کرون را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این شکل از بیماری اغلب شامل فیستول یا ارتباطات غیرطبیعی بین بافت‌ها، عفونت بافت‌های عمقی، همراه با زخم روی بخش خارجی پوست اطراف مقعد می‌شود.
علائم و نشانه‌های بیماری کرون
بیماری کرون هم دردناک و هم ناتوان کننده است و گاهی ممکن است منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود. با اینکه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، روش‌هایی برای کاهش قابل توجه علائم و نشانه‌های آن و حتی بهبود در طولانی مدت وجود دارد. با استفاده از درمان‌های موجود، بسیاری از بیماران توانایی عملکرد مناسب را به دست می‌آورند. علائم و نشانه‌های بیماری کرون می‌توانند از خفیف تا شدید متفاوت باشند، آنها اغلب به تدریج پیشرفت می‌کنند، اما گاهی ناگهانی ظاهر می‌شوند. در برخی افراد ممکن است دوره‌هایی از بهبود، که علائم یا نشانه‌ای دیده نمی‌شود، وجود داشته باشد.علائم و نشانه‌های بیماری فعال شامل:
اسهال
تب
خستگی
کرامپ و درد شکمی
وجود خون در مدفوع
زخم در دهان
کاهش اشتها و از دست دادن وزن
درد یا خروج ترشحات ناشی از التهاب در نزدیکی یا اطراف مقعد از طریق فیستول (مجرایی که از درون پوست می‌گذرد)
افرادی که دچار بیماری کرون شدید هستند ممکن است:
التهاب پوست
التهاب چشم‌ها و مفاصل
التهاب کبد یا مجاری صفراوی
در کودکان نیز تاخیر در رشد یا تکامل جنسی را ممکن است تجربه کنند.1
عوامل خطر در بیماری کرون
بیماری کرون در میان اعضای خانواده شایع است. اگر یکی از وابستگان نزدیک به ابن بیماری مبتلا باشد، فرد در معرض خطر ابتلای بیش‌تری قرار دارد. تحقیقات نشان داده که بین ۵ تا ۲۰ درصد افراد مبتلا به بیماری التهاب روده، یکی از وابستگان نزدیکشان مانند پدر، مادر، فرزند، خواهر یا برادر به این بیماری مبتلا است. عوامل ژنتیکی در ابتلای افراد به بیماری کرون به نسبت بیماری کولیت زخمی نقش پر رنگ‌تری دارند.
دیگر عوامل خطر ژنتیکی
اگر هم پدر و هم مادر به بیماری التهابی روده مبتلا باشند، خطر ابتلای فرزندشان به بیماری کرون یا کولیت زخمی بیشتر خواهد شد.این بیماری بیشتر در میان مردمان اروپای شرقی به خصوص یهودیانی با اجداد اروپایی رواج دارد.
بر اساس گزارش‌ها در سال‌های اخیر جمعیت افراد آمریکایی – آفریقایی مبتلا به این بیماری افزایش داشته است.
عوامل محیطی
جایی که فرد زندگی می‌کند در ابتلای فرد به بیماری کرون نقش دارد.مکان‌هایی که این بیماری در آنها شایع‌تر است، عبارتند از:
کشورهای پیشرفته و توسعه یافته بیشتر از کشورهای توسعه نیافته
جوامع شهری و شهرک‌ها بیشتر از مناطق روستایی
مناطق شمالی بیشتر از مناطق جنوبی2
این بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟
وقتی بیماری با علایم خاصی به پزشک مراجعه می کند، معمولا پزشک بیماری های مختلفی را در نظر می گیرد و سپس با انجام آزمایشات لازم نظر قطعی خود را اعلام می کند.بهتر است بدانید آزمایش خاصی برای تشخیص بیماری کرون روده وجود ندارد و پزشک با انجام آزمایشات و رد بیماری های دیگر این بیماری را تشخیص می دهد.
آزمایش خون عفونت موجود در خون را نشان می دهد و همین امر به پزشک در تشخیص بیماری کمک می کند. همچین انجام رادیولوژی و کولونوسکوپی از کارهایی است که پزشک برای تشخیص بیماری به آنها نیاز دارد.
بیماری کرون روده چگونه درمان می شود؟
داروهایی که از سوی پزشک برای درمان این بیماری تجویز می شوند تا حد بسیار زیادی اثر بخش هستند. اگر بیمار مصرف این داروها را جدی بگیرد و در کنار آن به رژیم غذایی خود اهمیت دهد و از محیط های پرتنش و استرس زا دوری کند به زودی بهبود می یابد.برای درمان بیماری کرون روده معمولا داروی آمینوسالیسیلات تجویز می گردد. همچنین برای درمان این بیماری از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود تا عفونت را از بین ببرد.
داروهای کورتونی گزینه های دیگری هستند که برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار می گیرند. اگر شرایط بیمار بسیار حاد باشد، مثلا زخم روده داشته باشد و یا انسداد روده رخ داده باشد پزشک عمل جراحی را پیشنهاد می دهد.3
پیشگیری از بیماری کرون
برخی تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی می‌توانند برای کنترل علائم و افزایش زمان بین عود بیماری مفید باشند.
رژیم غذایی
برخی غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند علائم را مخصوصا حین عود تشدید کنند. محصولات لبنی را محدود کنید، غذاهای دارای چربی کم مصرف کنید زیرا ممکن است بدن شما قادر به هضم و جذب مناسب چربی‌ها نباشد، اگر غذاهای خام و سبزیجات علائم شما را بدتر می‌کند، مصرف آنها را محدود کنید یا آنها را به نحوی بپزید و از سایر غذاهایی که می‌توانند علائم را بدتر کنند نظیر غذاهای تند و کافئین اجتناب کنید. تعداد وعده‌های غذایی را بیشتر کنید و در هر وعده حجم کمتری مصرف کنید. مایعات فراوان بنوشید، بهترین مایع آب است. برای انتخاب بهترین رژیم غذایی به متخصص تغذیه مراجعه کنید.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن خطر بروز بیماری کرون را افزایش می‌دهد و همچنین در بیماری که دچار کرون است علائم را بدتر می‌کند و احتمال عود را افزایش می‌دهد.
استرس
با اینکه استرس باعث ایجاد بیماری کرون نمی‌شود اما علائم را بدتر می‌کند و عود را افزایش می‌دهد. برای مدیریت استرس می‌توان از ورزش که حتی میزان کمی از آن می‌تواند باعث کاهش استرس، بهبود افسردگی و نرمال شدن عملکرد روده شود، تکنیک بیوفیدبک که به کاهش تنش عضلانی و کاهش ضربان قلب کمک می‌کند و تمرین‌های ریلکس کردن و تنفس عمیق و آرام، استفاده کرد.1پی نوشت:
1.www.doctoreto.com
2.www.drdr.ir
3.www.darookhaneonline.com
