علائم سوء هاضمه
نفخباد معده و آروغ زدن
حالت تهوع و استفراغ
احساس‌کردن طعم اسیدی در دهان
احساس سیری غیرطبیعی در هنگام صرف غذا یا پس از آن
قاروقور معده
احساس سوزش در معده یا قسمت‌های بالایی شکم
شکم‌درد
معمولا این علائم در هنگام استرس بدتر می‌شوند. اگر در هنگام غذاخوردن مقدار زیادی هوا وارد بدن‌تان بشود، باد معده یا آروغ‌زدن‌تان تشدید می‌شود. معمولا مبتلایان به سوء هاضمه از سوزش سر دل نیز رنج می‌برند. سوزش سر دل موجب احساس سوزش در قفسهٔ سینه می‌شود و معمولا زمانی بروز می‌کند که اسید معده به سمت مری بیاید.1
علل سوء هاضمه
سوء هاضمه اغلب در اثر شیوه نادرست زندگی بروز می کند و می تواند با خوردن غذا، نوشیدن مایعات یا مصرف داروها شروع شود.علل شایع سوء هاضمه عبارتند از:
پرخوری و یا تند خوردن غذا
مصرف غذاهای چرب، روغنی و پر ادویه
نوشیدن زیاد قهوه، چای و نوشابه های گازدار و نوشیدنی کاکائویی
کشیدن سیگار
اضطراب و نگرانی
برخی آنتی بیوتیک ها، داروهای مسکن و قرص آهن
گاهی اوقات سوء هاضمه در اثر یک بیماری گوارشی بروز می کند، مانند:
گاستریت یا التهاب معده
زخم پپتیک (زخم معده و دوازدهه)
بیماری سلیاک
سنگ کیسه صفرا
یبوست
التهاب لوزالمعده (پانکراتیت)
سرطان معده
انسداد روده ای
کاهش جریان خون در روده ها (کم خونی روده ای)
چه موقع نزد پزشک برویم؟
سوء هاضمه خفیف معمولا جای نگرانی ندارد.اگر مشکل سوء هاضمه در شما بیش از دو هفته طول کشید، نزد پزشک متخصص گوارش بروید.
اگر درد شکم شما شدید است و یا همراه با علائم زیر است، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
کاهش وزن غیرعمدی و یا کاهش اشتها
استفراغ مکرر و یا استفراغ خونی
مدفوع سیاه و تیره
قورت دادن غذا به سختی که هر روز بدتر می شود
احساس ضعف و خستگی که ممکن است از علائم کم خونی باشد
اگر علائم زیر را داشتید، باید فوراً تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید:
کوتاهی تنفس (نفس نفس زدن)، عرق کردن یا درد قفسه سینه که به سمت فک و گردن و بازوها می رود
درد قفسه سینه هنگام تقلا یا هنگام فشار آن2
چگونه می‌توان از بروز سوء هاضمه پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از سوء هاضمه دوری از غذاها یا کارهایی است که موجب بروز آن می‌شود. به‌عنوان مثال می‌توانید در دفترچه‌ای تمام غذاهایی را که می‌خورید یادداشت کنید تا بفهمید چه غذاهایی موجب تشدید سوء هاضمه‌تان می‌شوند. سایر اقدامات برای پیشگیری از بروز سوء هاضمه عبارت‌اند از:خوردن وعده‌های غذایی کوچک تا معده مجبور نشود برای مدت طولانی یا به‌شدت کار بکند
آهسته غذا بخورید
از خوردن غذاهای اسیدی مانند مرکبات و گوجه‌فرنگی خودداری بکنید
کاهش یا قطع مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای محتوی کافئین
اگر استرس محرک‌تان است، با روش‌های مدیریت استرس مانند پس‌خوراند زیستی یا مدیتیشن آن را کنترل بکنید
اگر سیگاری هستید، سیگار را ترک بکنید یا حداقل از سیگارکشیدن دقیقا قبل و بعد از غذا خودداری بکنید. زیرا سیگار موجب تحریک معده می‌شود
از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید. زیرا ممکن است آنها به معده‌تان فشار بیاورند. این امر می‌تواند موجب برگشت غذای مصرفی‌تان به‌سمت مری بشود
با معدهٔ پُر ورزش نکنید. این کار را قبل از وعدهٔ غذایی یا حداقل یک ساعت پس از غذاخوردن انجام بدهید
بلافاصله پس از غذاخوردن دراز نکشید
آخرین وعدهٔ غذایی‌تان را حداقل ۳ ساعت قبل از رفتن به رختخواب میل بکنید
تخت‌خواب‌تان را طوری درست بکنید که قسمت سر و قفسهٔ سینه‌تان ۱۵ سانتی‌متر از پای‌تان بالاتر باشد. برای این کار از بالش استفاده نکنید. زیرا با این کار زاویه‌ای ایجاد می‌شود که موجب افزایش فشار بر سرتان شده و سوء هاضمه و سوزش سر دل تشدید می‌شود.1
درمان خانگی برای سوء هاضمه
درمانی‌های طبیعی
برخی ادویه‌جات مانند فلفل قرمز، زردچوبه، زنجبیل و خوراکی‌هایی مانند عسل و موز می توانند به مقابله با سوءهاضمه کمک کنند.زنجبیل که به خواص ضد التهابی شناخته می‌شود می‌تواند در بهبود سوءهاضمه موثر واقع شود و نوشیدن چای زنجبیل قبل از مصرف غذا به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند.
زردچوبه نیز ادویه‌ای شگفت انگیز است که برای بیماری‌های بسیاری به عنوان درمان خانگی مورد استفاد قرار گرفته و کورکومین موجود در آن به طور موثر در مقابله با مشکلات دستگاه گوارش عمل می‌کند.
فلفل قرمز در کمال تعجب می تواند به مقابله با مشکلات سوءهاضمه و علائمی چون تهوع، درد و نفخ کمک کند. کاپسایسین موجود در فلفل قرمز به بی‌حسی عصب‌های تولید درد منجر می‌شود. دانه‌های رازیانه نیز در از بین بردن نفخ و گرفتگی‌های دستگاه گوارش موثر است.
همچنین عسل می تواند به مقابله با عفونت‌های باکتریایی که باکتری هلیکوباکتر ایجاد می کند، کمک کند. موز نیز باعث افزایش پوشش موکوس معده و در نتیجه محافظت از آن می‌شود.
سبک زندگی سالم
تمرین عادات زندگی سالم مانند ورزش منظم و خوردن غذاهای سالم می‌تواند به جلوگیری از سوء هاضمه کمک کند. سیگار کشیدن از عادات ناسالمی است که می تواند باعث رفلاکس اسید و ناراحتی معده شود.همچنین وزن مناسب می‌تواند به جلوگیری از سوء هاضمه کمک کند چرا که اضافه وزن باعث افزایش فشار وارد بر معده و سوزش سر دل می‌شود. ورزش منظم و خوردن غذاهای کم کالری در کاهش وزن موثر است. اگر به طور مکرر از مشکلات سوءهاضمه رنج می‌برید به هنگام خواب از چند بالش اضافه کمک گرفته تا سر و شانه خود را در سطح بالا نگه دارید. این اقدام باعث می‌شود از ورود اسید معده به مری در طول خواب جلوگیری شود.
تمرینات تنفسی و یوگا
یکی از علل سوء هاضمه استرس است. تمرینات تنفسی در کاهش استرس و آرام کردن شما بسیار نقش مهمی دارد. تنفس راحت و آساناهای یوگا (تمرینات و وضعیت‌های اصلی یوگا) به از بین بردن استرس و در نتیجه سوءهاضمه ناشی از آن کمک می کند.
تغذیه هوشمندانه
یکی از موثرترین راه‌های جلوگیری از سوء هاضمه نحوه تغذیه هوشمندانه است. به جای خوردن سه وعده غذایی بزرگ در روز باید وعده‌های غذایی کوچکتر اما به دفعات بیشتر داشته باشید. همچنین به آرامی غذا خورده و لقمه‌های خود را به درستی بجویید. از خوردن غذاهای چرب، سرخ شده و مضر اجتناب کنید. همچنین نوشیدنی‌های کافیئن‌دار مانند چای و قهوه می‌تواند علائم سوءهاضمه را تشدید کند. اگر از سوءهاضمه به طور مرتب رنج می برید سه تا چهار ساعت پیش از رفتن به رختخواب از خوردن اجتناب کنید.3پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.asriran.com
3.www.isna.ir
