پولیپ بینی یک بیماری نسبتا شایع است که در صورت عدم درمان به موقع ممکن است عوارضی خطرناک را به دنبال داشته باشد.

پولیپ بینی یک بیماری نسبتا شایع تنفسی است که اغلب بیماران تا مدت زیادی از وجود آن بی‌اطلاع هستند و تنها از علائم آن رنج می‌برند.

پولیپ بینی چیست؟

پولیپ بینی به توده‌هایی به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد یا صورتی اطلاق می‌گردد که شبیه قطرات اشک یا خوشه انگور آویزان بوده و در اثر التهاب مزمن ناشی از عفونت‌ها (سینوزیت‌های مزمن که عفونت‌های قارچی یا باکتریایی عامل آن‌ها هستند.) و یا آلرژی (حساسیت) ایجاد می‌شوند. این توده‌ها نرم، غیرقابل لمس، بدون درد و غیر سرطانی هستند. توده‌های ایجاد شده باعث انسداد نسبی یا کامل حفرات بینی و سینوس‌ها می‌شوند که در این حالت تنفس از بینی برای بیمار سخت یا غیر ممکن می‌شود و در نتیجه بیمار به اجبار از دهان خود برای تنفس استفاده می‌کند که همین موضوع خود عاملی برای ورود میکروب‌ها به دستگاه تنفسی است.

پولیپ بینی معمولا در هر دو سوراخ بینی ایجاد می‌شود ولی گاهی ممکن است فقط یک سوراخ را درگیر کرده و به صورت دسته‌ای رشد کنند.

نکات کلیدی که باید در مورد پولیپ بینی بدانید:
* پولیپ های بینی نرم, متورم و کیسه مانند هستند.
* آن ها در داخل بینی یا سینوس ها قرار می گیرند.
* آن ها نوعی بیماری مزمن هستند.
* این التهاب حفره بینی و سینوس ها است.
* پولیپ بینی واقعی، سرطانی نیست.
* برخی از بیماری های خاص در افراد مبتلا به پولیپ بینی شایع تر است. اینها شامل آسم و حساسیت به آسپیرین هستند.
* داروها و دوری از آلرژی ممکن است به کاهش علائم شما کمک کنند.
* همچنین ممکن است جراحی برای برداشتن پولیپ لازم باشد.
* پولیپ بینی گاهی اوقات مشکلاتی نادر و جدی مانند مننژیت ایجاد می کند.

علائم شایع پولیپ بینی چیست؟

همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم این افراد در مجاری بینی و سینوس‌ها، دچار التهاب مزمن می‌گردند و اگر این التهاب گسترده باشد یا پولیپ‌های دسته‌ای به صورت گسترده در مسیر رشد کرده باشند، مجاری بینی بیمار و سینوس‌ها مسدود شده و علائمی مانند آبریزش بینی، کاهش حس بویایی و خرناس کشیدن حین خواب برای بیمار ایجاد می‌گردد البته لازم به ذکر است که پولیپ های کوچک در بینی معمولا تا مدت ها هیچ نشانه و علائمی از خود نشان نمی‌دهند.

برخی از شایع ترین علائم پولیپ بینی عبارت اند از:

آبریزش بینی، احساس درد در دندان های بالایی، عفونت‌های مکرر، خرناس کشیدن حین خواب، گرفتگی مکرر و مداوم بینی، کاهش و یا از دست دادن کامل حس بویایی، درد صورت و سردرد، خارش اطراف چشم‌ها، از دست دادن حس چشایی، ابریزش از قسمت عقب بینی به داخل حلق

چه عواملی سبب ایجاد پولیپ بینی می‌شوند؟

محققان هنوز علت دقیق و مشخصی به عنوان عامل ایجاد کننده پولیپ بینی یافت نکرده‌اند و صرفا می‌دانند که به وجود آمدن التهاب در غشا‌ی مخاطی بینی و سینوس‌ها سبب ایجاد پولیپ می‌گردد البته برخی شواهد نشان داده که افرادی که مبتلا به پولیپ بینی هستند پاسخ‌های ایمنی متفاوت و مواد شیمیایی مختلفی در غشا‌ی مخاطی بینی نسبت به افراد بدون پولیپ بینی دارند.

شایع‌ترین محل ایجاد پولیپ بینی

پولیپ‌های بینی ممکن است هر کدام از سینوس‌ها و هر جایی از سینوس‌ها و یا هر یک از راه‌های هوایی را درگیر کنند اما اغلب آن‌ها را در اطراف چشم‌ها، بینی و استخوان‌های چانه می‌توان یافت کرد.

چه زمانی برای پولیپ بینی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائم شما بیش از سه روز طول کشید به پزشک مراجعه کنید.علائم سینوزیت مزمن و پولیپ بینی مشابه بسیاری از شرایط دیگر از جمله سرماخوردگی است.

اگر این اتفاق های عنوان شده در بخش سلامت نمناک برایتان پیش آمد به اورژانس زنگ بزنید:

_مشکل جدی در تنفسی
_وخامت و بدتر شدن ناگهانی علائمتان
_دید دوتایی، کاهش دید یا توانایی محدود برای حرکت دادن چشم ها
_ورم شدید در اطراف چشم ها
_سردرد شدید همراه با تب بالا و یا ناتوانی در خم کردن سر به جلو

عوارض و مشکلات پولیپ بینی

مشکلات بالقوه ای را ایجاد می کنند، که عبارتند از:

گرفتگی آپنه خواب:
در این شرایط به طور بالقوه جدی، کم نفس می کشید.

آسم:
رینوسینوزیت مزمن می توانند آسم را بدتر کنند.

عفونت سینوزیت:
پلیپ های بینی می توانند بیشتر مستعد ابتلا به سینوزیت باشند.

چگونه از ایجاد پولیپ بینی جلوگیری کنیم؟

آلرژی و آسم خود را کنترل کنیم: از هر چیزی که آسم شما را تحریک می‌کند و یا سبب عود آلرژی در شما می‌شود باید خودداری کنید این مواد شامل گرد و غبار، دود سیگار، مواد شیمیایی و… هستند.

بهداشت فردی را رعایت نمایید: به این ترتیب از التهاب جلوگیری کنید.

از شوینده‌های بینی استفاده کنید: به این ترتیب از سوار شدن عفونت در دستگاه تنفسی و تشدید وضعیت پولیپ جلوگیری کنید.

از دستگاه بخور استفاده کنید: به این ترتیب راه های تنفسی شما مرطوب شده و جریان مخاط در سینوس ها به خوبی برقرار می‌شود و از بروز التهاب و در نهایت ایجاد شدن پولیپ جلوگیری می‌شود.

از اسپری های ضد عفونی کننده استفاده کنید: به این منظور می‌توانید از اسپری سالین(محلول اب و نمک)استفاده کرده و آن را داخل مجاری تنفسی خود اسپری کنید. با این کار جریان مخاط تسهیل گردیده و محلول آب نمک می‌تواند آلرژن ها (مواد تحریک‌کننده آلرژی) و سایر مواد زاید را از راه‌های تنفسی خارج کند.

چه عواملی در بیماران دارای پولیپ بینی خطر‌ناک می‌باشد؟

آسم به خودی خود سبب التهاب راه‌های هوایی می‌شود و انقباض موقتی که در راه‌های هوایی ایجاد می‌شود؛ شرایط پولیپ را تشدید می‌کند.

فیبروز کیستیک که نوعی اختلال ژنتیکی است و در اثر آن سفتی مخاط در بیمار ایجاد می‌شود و این یکی از نشانه‌های این بیماری است که با پولیپ بینی مرتبط است. در اثر این بیماری مخاط فرد ضخیم و چسبنده شده و وضعیت پولیپ را حادتر می‌نماید.

آلرژی به برخی داروها مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و … و یا نسبت به گرده‌ها و قارچ‌های موجود در هوا به دلیل انسداد بیشتر راه‌های هوایی و بعضا سوار شدن عفونت، وضعیت پولیپ را حادتر می‌گرداند.

سندروم چرگ اشتراوس باعث التهاب عروق خونی می‌شود. درواقع این بیماری یک بیماری خودایمنی است که عروق کوچک و متوسط را درگیر می‌کند که در مراحل ابتدایی، بیماری خود را با علایمی مشابه آسم و رینیت آلرژیک نشان می‌دهد در نتیجه اگر فرد مبتلا به پولیپ باشد و یا زمینه آن را داشته باشد در صورت بروز این بیماری وضعیت تشدید می‌گردد.

پولیپ بینی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

معمولا پزشک با استفاده از یک چراغ قوه و یک رینوسکوپ می‌تواند از طریق سوراخ بینی در اغلب مواقع پولیپ‌ها را تشخیص دهد اما گاهی پولیپ‌ها در عمق سینوس‌ها قرار گرفته‌اند به همین دلیل پزشک برای دیدن آن‌ها به ناچار از اندوسکوپی استفاده می‌کند. اندوسکوپی ممکن است اندکی برای بیمار آزاردهنده باشد. در این روش پزشک یک لوله‌ی نازک و انعطاف‌پذیر را از طریق سوراخ‌های بینی وارد مجاری تنفسی می‌کند. سر این دوربین مجهز به دوربین و یک چراغ است بنابراین پزشک آن را به راحتی در مسیر موردنظر هدایت می‌نماید.

ممکن است در موارد شدیدتر پزشک از MRI و CT scan استفاده کند تا بتواند سایز و محل دقیق پولیپ را مشخص کند. با این روش پزشک می‌تواند سایر ناهنجاری‌های احتمالی موجود در دستگاه تنفسی را نیز شناسایی کند.

-تست های آلرژی:
پزشک شما ممکن است برای تعیین اینکه آلرژی به التهاب مزمن کمک می کند یا خیر، تست های پوستی را پیشنهاد کند.با یک تست خارش پوست، قطرات ریز عوامل مسبب آلرژی (آلرژن) در پوست دست و یا پشتتان ریخته می شود و می گذارند 15 دقیقه بماند.

اگر آزمایش پوستی انجام نشود، پزشک ممکن است آزمایش خون را تجویز کند که برای آنتی بادی مخصوص به آلرژن های مختلف از صفحه نمایش داده می شود.

_تست هایی برای فیبروز کیستی:
اگر یک کودک مبتلا به پلیلپ بینی دارید، ممکن است تست درمان فیبروز کیستی را تجویز کند، یک بیماری ارثی که بر غدد خلطی، اشکی، عرق، بزاق و گوارش تاثیر می گذارند. یک تست تشخیصی استاندارد برای فیبروز کیستی، یک تست عرق غیر تهاجمی است که مشخص می کند آیا عرق کودک سرد است یا خیر.

درمان پولیپ بینی چگونه است؟

درمان‌های دارویی مرحله اول درمان پولیپ هستند. در این روش‌های درمانی پزشک سعی می‌کند که در درجه اول اندازه پولیپ را کوچک کند و در صورت وجود انسداد، گرفتگی، التهاب و عفونت آن‌ها را برطرف نماید سپس به حذف کامل پولیپ اقدام کند.

درمان‌های دارویی شامل انواع اسپری‌های بینی (کورتیکواستروئیدها)، کورتیکواستروئیدهای خوراکی و تزریقی و داروهای دیگر نظیر انواع آنتی‌هیستامین‌ها برای کنترل آلرژی و آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل عفونت و برخی داروهای دیگر می‌شوند.

اگر داروها در درمان پولیپ موثر واقع نشوند و نتوانند پولیپ‌ها را کوچک کنند یا از بین ببرند؛ ممکن راه دیگری به جز جراحی برای پزشک باقی نماند. این جراحی به وسیله اندوسکوپی اغلب انجام می‌شود و با استفاده از یک جسم کوچک پولیپ‌ها تراشیده می شوند. البته این جراحی چندان دشوار نیست و اغلب به عنوان یک جراحی سرپایی از آن یاد می‌شود. بعد از انجام عمل، معمولا پزشک برایتان انواع کورتیکواستروئیدها را تجویز می‌کند و از شما می‌خواهد که از محلول آب نمک برای شست و شوی محل استفاده کنید؛ همه‌ی این اقدامات به این دلیل است که از بازگشت پولیپ‌ها جلوگیری شود.

پولیپ بینی اغلب در چه افرادی مشاهده می‌شود؟

به طور کلی خانم‌ها بیشتر از آقایان به پولیپ بینی دچار می‌شوند. همچنین پولیپ بینی از نظر سنی بیشتر در افراد میانسال که بیش از ۴۰ سال سن دارند؛ دیده می‌شود. این بیماری در کودکانی که مبتلا به بیماری‌هایی نظیر آسم، فیبروز کیستیک، زکام، و سینوزیت مزمن هستند بیش از سایرین مشاهده می‌شود.

پلیپ بینی در کودکان:

التهاب بینی، شایع ترین پلیپ بینی است که در کودکان دیده می شوند. به نظر می رسد که پلیپ بینی در بین کودکان به عنوان واکنش های التهابی به عفونت های باکتریایی اتفاق می افتد.

در 33 درصد بیماران با پلیپ که ما مطالعه کردیم، پولیپ انتخابی آنترال اشاره شده است و در 20 % بیماران یک جانبه است. در 18 درصد از بیماران، پلیپ دو جانبه هستند و در 29 درصد دیگر به صورت دو جانبه در ارتباط با فیبروز کیستی اتفاق می افتد.

60 % بیماران مبتلا به پولیپ بینی و سیستیک فیبروزیس به اندازه کافی با یک بینی داخل بینی مدیریت می شوند.

مشکلات احتمالی و خطرات ایجاد شده به دلیل وجود پولیپ بینی چیست؟

گاهی اوقات پولیپ بینی مشکلاتی ایجاد می کند. سینوزیت یک مشکل شایع است. عفونت ممکن است اغلب برگردد و طولانی مدت شود. اگر عفونت باکتریایی داشته باشید, ممکن است به درمان با آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید.

معمولاً پولیپ های بینی از عفونت های خطرناکی چون:
_عفونت بافت اطراف مغز و نخاع (مننژیت)
_عفونت در اطراف چشم ها
_عفونت استخوان سینوس

ارائه دهنده خدمات درمانی شما علائم را با دقت نگاه و بررسی می کند، تا مطمئن شوید که این مشکلات را ندارید. اگر یکی از این مشکلات را دارید, ممکن است به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. در موارد بسیار نادر, ممکن است به جراحی نیز نیاز داشته باشید.

پولیپ های بینی بسیار بزرگ نیز گاهی اوقات می توانند مجاری بینی را در طول خواب مسدود کنند. این آپنه انسدادی خواب نامیده می شود.ممکن است روز بعد احساس خستگی و خواب آلودگی بکنید.

درمان طبیعی و خانگی پولیپ بینی :

موارد زیادی هست که شما میتوانید با رعایت کردن آنها از پولیپ بینی پیشگیری کرده و یا در صورت ابتلا علائم آن را بهبود ببخشید. این موارد میتواند مانند تغییر سبک زندگی ، تغذیه سالم و ورزش کردن باشد.

به اندازه کافی آب بنوشید : کم آبی بدن میتواند باعث غلظت خون و ترشحات بدن گردد.

ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید : با این کار میتوانید سوخت و ساز بدن خود را بالا نگه دارید و به تقویت سیستم ایمنی خود بپردازید.

مصرف پوسته ی گیاه مگنولیا : این گیاه اثر خلط آوری دارد و باعث محدود کردن غشای مخاطی بینی شده و پولیپ را کوچک کند.

مصرف روغن کرچک : این روغن با تقویت سیستم ایمنی میتواند درمان خوبی برای مقابله با حساسیت ها و عفونت ها باشد.

مصرف موضعی روغن درخت چای : این روغن میتواند تورم ناشی از پولیپ بینی را کاهش دهد.

از مصرف مواد غذایی حساسیت زا خودداری کنید : مواد آلرژی زای غذایی مانند غذاهای پرنمک و پرادویه و تند مثل مواد غذایی فرآوری شده میتواند ابتلا به واکنش های آلرژیک را افزایش دهد.

ویتامین A ، روی و امگا۳ مصرف کنید : این مکمل های غذایی با تقویت سیستم ایمنی میتوانند در درمان عفونت ، قارچ و واکنش های آلرژیک موثر باشند.
سیر و پیاز خواص آنتی اکسیدانی داشته و در کنترل و پیشگیری از بیماری های عفونی بسیار موثرند. جایگیری این مواد در رژیم غذایی خانواده میتواند موثر باشد.

رعایت بهداشت فردی نکته ی مهمی برای پیشگیری از تمام بیماری های عفونی و قارچی می باشد.

زردچوبه نیز یکی از آنتی اکسیدان های قوی بوده که در درمان پولیپ بیی شناخته شده است.

پولیپ بینی و بوی بد دهان

از آنجایی که پولیپ بینی با مسدود شدن جاری تنفسی و التهاب سینوسی همراه است، این التهابات میتواند منجر به عفونت و یا رشد باکتری های بینی و دهان گردد که باعث بوی بد دهان و بینی می شود. رعایت بهداشت دهان و دندان علاوه بر اهمیتی که در پیشگیری از پولیپ دارد میتواند برای کنترل این بیماری هم موثر باشد.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت نمناک
سایت پذیرش24