آقايان 3 برابر خانم ها سرطان دهان مي گيرند.

سرطان دهان؛ علل و راه حل

سرطان دهان چهارمين سرطان شايع آقايان و ششمين سرطان شايع در ميان خانم هاست. اين سرطان در هندوستان عامل 50 درصد از سرطان هاي مرگبار است اما در دنياي غرب، اين آمار تنها 4 درصد را شامل مي شود. نسبت ابتلاي مردان به سرطان دهان، سه برابر زنان است و بيشتر پس از 40 سالگي رخ مي دهد.
شايع ترين محل سرطان دهان ابتدا لب و سپس زبان و کف دهان است. سرطان دهان گرچه بسيار نادر است ولي مي تواند نيمي از صورت را از بين ببرد و گاهي براي نجات جان بيماران لازم است فک پايين از بدن جدا شود. براي اينکه از سرطان دهان پيشگيري کنيد، کافي است نکات ساده اي را رعايت کنيد.

بيشتر ميوه بخوريد تا کمتر سرطان بگيريد.

مصرف مقدار فراوان ميوه، خطر سرطان دهان را در افراد کاهش مي دهد. محققان با درج مقاله اي در نشريه پزشکي اپيدميولوژي اعلام کردند مصرف مقدار فراوان ميوه به ويژه ميوه هاي ترش و همچنين آب مرکبات، خطر تشکيل ضايعات پيش سرطاني دهان را در مردان کاهش مي دهد. بررسي هاي چند ساله محققان مرکز سلامت جامعه دانشگاه هاروارد در باره بيش از 42 هزار مرد نشان مي دهد، وجود مقدار کافي ميوه و سبزي هاي سرشار از ويتامين C مانند مرکبات در برنامه غذايي، احتمال ابتلاي مردان به ضايعات پيش سرطاني دهان را حدود 30 تا 40 درصد کاهش مي دهد. تا کنون تاثير مصرف مرتب ميوه و سبزي در پيشگيري از بسياري از انواع سرطان مانند سرطان هاي دستگاه گوارش به اثبات رسيده است.

آووکادو عليه سرطان دهان

محققان آمريکايي مواد مغذي خاصي را در آووکادو يافته اند که به مهار سلول هاي سرطاني دهان کمک مي کند. به گزارش ساينس ديلي، تحقيقات نشان داده اند اين مواد مغذي موجب مرگ برخي سلول هاي سرطاني و جلوگيري از تبديل شدن سلول هاي پيش سرطاني به سرطان واقعي مي شود. به گفته محققان دانشگاه اوهايو اين اولين مطالعه اي است که در زمينه تاثير ضد سرطاني آووکادو انجام شده است. گرچه اين مطالعه بر سرطان دهان متمرکز بوده اما شايد در مورد انواع ديگر اين بيماري نيز مشاهده شود. مواد شيميايي گياهي استخراج شده از آووکادور راه هاي سيگنال دهنده چندگانه را مورد هدف قرار داده و ميزان اکسيژن واکنش گر داخل سلول ها را افزايش داده و به اين ترتيب به مرگ لايه هاي سلولي پيش سرطاني منجر مي شوند، در حالي که به سلول هاي سالم آسيبي نمي رسانند. آووکادو سرشار از آنتي اکسيدان ها و مواد مغذي گياهي مفيد شامل ويتامين C، فولات، ويتامين E ، فيبر و چربي هاي غير اشباع است.

سيگار و خطر سرطان دهان

بر اساس جديدترين تحقيقات به عمل آمده، سيگار با از بين بردن مولکول هاي محافظ موجود در بزاق دهان و تبديل آن به ترکيبي خطرناک از مواد شيميايي، خطر ابتلا به سرطان دهان را افزايش مي دهد. به گزارش خبرگزاري رويترز، دود سيگار نه تنها به خودي خود مضر است؛ بلکه سبب مي شود بدن عليه خودش فعاليت کند. دکتر رافي ناگلر از محققان موسسه تکنولوژي حيفا مي گويد: « بزاق دهان حاوي آنتي اکسيدان است؛ مولکول هايي که به طور طبيعي بدن را در مقابل سرطان محافظت مي کند اما تحقيقات نشان داد دود سيگار اين مولکول ها را از بين مي برد و بزاق را به ترکيبات خطرناک تبديل مي کند.» وي افزود: «تحقيق ما نشان مي دهد بزاق سالم به هنگام قرار گرفتن در معرض دود سيگار نه تنها خواص مفيد خود را از دست مي دهد بلکه برعکس عمل کرده و در واقع به تخريب سلول هاي دهان و حفره دهاني کمک مي کند.» در اين تحقيق که در نشريه «بريتيش ژورنال اوکنسر» به چاپ رسيده است ناگلر و همکارانش در آزمايشگاه تاثير سيگار را بر بزاق دهان مطالعه و بررسي کردند. سيگار و مشروبات الکلي علت عمده بروز سرطان هاي سر، گردن يا سرطان هاي دهاني است که شامل سرطان لب، دهان، زبان، لثه، حنجره و حلق مي شود. هر ساله تقريبا 400 هزار مورد جديد از اين بيماري ها در سراسر جهان شناسايي مي شود که اکثر اين موارد در کشورهاي در حال توسعه است. کمتر از 50 درصد بيماران تا 5 سال پس از تشخيص بيماري زنده مي مانند. به اعتقاد ناگلر، اين تحقيق چشم انداز جديدي براي ارايه درمان هاي بهتر به منظور پيشگيري از سرطان دهان فراهم مي آورد. محققان خاطرنشان ساختند اين يافته ها در خصوص چگونگي بروز سرطان دهان دلايل بيشتري براي ترک عادت سيگار کشيدن در افراد سيگاري ارايه مي دهد.

الفباي سرطان دهان

سرطان دهان رشد سلول هاي بدخيم در دهان يا زبان است. اين نوع سرطان نادر ولي در عين حال خطرناک است. سرطان دهان ممکن است لب ها، کام، زبان، غشاهاي دروني لب يا گونه، يا ناحيه لوزه ها را درگير سازد. اين سرطان در بزرگسالان بالاي 40 سال شايع تر است ولي شيوع آن در بين جواناني که از تنباکوي جويدني استفاده مي کنند در حال افزايش است. يک برآمدگي رنگ پريده و معمولا بدون درد با حاشيه سخت که در جلوي دهان يا زبان ممکن است ظاهر شود.
اين ضايعه بزرگ شده، زخمي مي شود و به آساني خون ريزي مي کند. وجود اين ضايعه ممکن است مانع جا افتادن مناسب دندان هاي مصنوعي شود اين ضايعه ممکن است باعث سفت شدن زبان و اشکال در کنترل آن شود و از اين طريق، تکلم و بلع را دچار اختلال سازد.

ريشه هاي اين سرطان

استعمال دخانيات (توتون، سيگار، پيپ، ناس، تنباکو)، نوشيدن مشروبات الکلي، کمبود آهن و ويتامين ها، سيفليس، عفونت قارچي دهان، ويروس، روکش دندان، دندان هاي مصنوعي، بريج هاي دنداني و علل ناشناخته ديگر از جمله دلايل ايجاد سرطان دهان هستند. در برخي از نقاط دنيا و حتي در کشور خودمان مردم عادت دارند تنباکو را بجوند و يا سيگار را برعکس دود کنند. همه اين موارد احتمال سرطان دهان را افزايش مي دهند.

چه بايد کرد؟

بررسي هاي تشخيصي ممکن است شامل آزمايش هاي خون، نمونه برداري (برداشت مقدار کمي از بافت يا مايع براي بررسي آزمايشگاهي) از توده و راديوگرافي سر باشد. همچنين سي تي اسکن يا ام. آر. آي به بررسي گسترش بدخيمي کمک مي کند. هر چه توده در زمان تشخيص بزرگ تر باشد، احتمال گسترش آن به ساير نواحي بيشتر است. درمان بسته به محل سرطان (لب، زبان، کام يا...) متفاوت است. جراحي براي برداشت ناحيه سرطاني در صورتي که قابل عمل باشد، انجام مي شود. پس از جراحي، دهان را 3 تا 4 بار در روز با محلول شستشو آب نمک (يک قاشق چاي خوري نمک در 250 سي سي آب گرم) معادل يک بطري نوشابه) شستشو دهيد. اشعه درماني و يا داروهاي ضد سرطان ممکن است تجويز شود. گفتار درماني در مواردي که جراحي باعث اختلال تکلم شده باشد، توصيه مي شود.
منبع: هفته نامه سلامت - ش242
/س