علت لنفوم

سرطان نتیجه رشد کنترل نشده سلول می باشد. متوسط طول عمر یک سلول کوتاه است و پس از آن سلول می میرد. با این حال، در افراد مبتلا به این بیماری، سلول به جای مرگ رشد می کند و انتشار می یابد. علت اصلی لنفوم هنوز مشخص نیست اما تعدادی از عوامل می توانند خطر ابتلا به این این سرطان ها را افزایش دهند. 1

انواع لنفوم

انواع گوناگون از لنفوم‌ها وجود دارند. اما به طور کلی لنفوم‌ها بر حسب مشخصات خاص سلول‌های سرطانی به دو دسته‌ لنفوم‌های هوچکینی و لنفوم‌های غیرهوچکینی تقسیم می‌کنند.

لنفوم هوچکینی در دو گروه سنی متفاوت شایع‌تر است: در جوانان (در سنین ۱۵ تا ۳۵ سال) و در سنین بالا (بالاتر از ۵۰ سال).

به خاطر پیشرفت‌هایی که در درمان لنفوم هوچکینی به وجود امده است، سرطان اغلب افرادی که تشخیص این بیماری در آنها داده می‌شود، با درمان فروکش می‌کند و این بیماران برای سال‌های طولانی زنده می‌مانند.

برخی از ویروس‌ها مانند ویروس مونونوکلئوز عفونی (ویروس اپشتین-بار) و وجود سابقه خانوادگی ابتلا به لنفوم با افزایش خطر دچار شدن به لنفوم هوچکینی همراهی دارند. 2

عوامل خطر لنفوم غیر هوچکین

نقص سیستم ایمنی بدن

این نقص می تواند به دلیل وجود سیستم ایمنی ضعیف ناشی از ویروس نقص ایمنی بدن (HIV) یا ایدز یا مصرف داروی مهار کننده سیستم ایمنی بدن بعد از پیوند عضو باشد.

بیماری خودایمنی

افراد مبتلا به بیماری خود ایمنی خاص، مانند آرتریت روماتوئید و سلیاک، خطر این بیماری را افزایش می دهند.

سن

لنفوم در افراد بالای 60 سال شایع است. با این وجود انواع دیگر آن ممکن است در کودکان و نوزادان بیشتر دیده شود.

جنسیت

ابتلا زنان و یا مردان به انواع خاصی از لنفوم ها بیشتر است.

عفونت

افرادی که به عفونت هایی نظیر لوسمی سلول T انسانی، ویروس لنفوتروپیک انسانی (HTLV-1)، هپاتیت C یا ویروس (EBV) مبتلا شده اند در معرض خطر ابتلا به لنفوم قرار دارند.

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و تابش

کسانی که در معرض مواد شیمیایی موجود در سموم دفع آفات، کودها و علف کش ها قرار دارند نیز در معرض خطر این بیماری قرار دارند.

تابش هسته ای همچنین می تواند خطرات ناشی از ایجاد لنفوم غیر هوچکین را افزایش دهد.

چاقی

چاقی به عنوان یک عامل خطر احتمالی برای این بیماری محسوب می شود.

عوامل خطر لنفوم هوچکین

سن

لنفوم هوچکین بیشتر در افراد بین 20 تا 30 سال و در افراد بالای 55 سال دیده می شود.

جنسیت

مردان نسبت به زنان بیشتر به لنفوم هوچکین مبتلا می شوند.

سابقه خانوادگی

اگر فرد یک خواهر و یا برادر مبتلا به این نوع سرطان داشته باشد، خطر ابتلا فرد به بیماری بیشتر خواهد شد.

مونونوکلئوز عفونی

یک عفونت EBV می تواند خطر ابتلا به لنفوم را افزایش دهد.

وضعیت اقتصادی

افرادی که از وضعیت اقتصادی بالایی دارند، خطر بروز این نوع سرطان بیشتر است.

نقص ایمنی

افراد مبتلا به HIV در معرض ابتلا بیشتر لنفوم قرار دارند. 2

علائم لنفوم

این بیماری ممکن است همیشه در مراحل اولیه خود علائم ایجاد نکند. درعوض، در طول معاینه فیزیکی غدد لنفاوی بزرگ بیماری تشخیص داده شود در این صورت ممکن است گره های کوچک و نرم زیر پوست بیمار و یا در قسمت های مختلف بدن از جمله مناطق زیر مشاهده شوند:

گردن

زیر بغل

شکم

کشاله ران

قسمت بالای قفسه سینه

بسیاری از علائم اولیه آن زیاد جدی گرفته نمی شوند، برخی از این علائم عبارتند از:

تب

دل درد

خستگی

عرق شب

تنگی نفس

درد استخوان

سرفه کردن

خارش پوست

بثورات پوستی

بثورات خارش دار

طحال بزرگ شده

کاهش وزن غیر قابل توضیح

از آنجا که علائم این بیماری اغلب به راحتی نادیده گرفته می شود، تشخیص در مراحل اولیه دشوار است. 1

تشخیص لنفوم

پزشک علائم فرد را پرسیده و ممکن است تست های زیر را برای وی درخواست کند:

◊ بیوپسی ازغدد لنفاوی

پزشک یک قسمت و یا همه ی غده ی لنفاوی متورم را خارج کرده و آن را از نظر داشتن سلول های سرطانی در زیر میکروسکوپ بررسی می کند.

◊ بیوپسی از مغز استخوان

پزشک یک نمونه ی کوچک از مغز استخوان فرد را که یک بافت اسفنجی در داخل استخوان می باشد، خارج می کند سپس این نمونه در زیر میکروسکوپ از نظر داشتن سلول های سرطانی بررسی می گردد.

◊ بیوپسی های دیگر

پزشک ممکن است نمونه های کوچکی از بافت های غیر طبیعی نقاط دیگر بدن نیز تهیه و در زیر میکروسکوپ چک کند.

◊ CT اسکن

PET اسکن یا تصاویر تشخیصی دیگر، این تست ها تصاویری از ارگان های داخل بدن را نشان داده و می توانند هرگونه بافت غیر طبیعی را نمایان کنند. 3

درمان لنفوم

ممکن است پزشکان بسته به نوع و شدت لنفوم گزینه های مختلفی را برای درمان این بیماری پیشنهاد دهند ولی باید توجه داشت که برخی از انواع لنفوم به روش های درمانی به خوبی پاسخ می دهند و برخی نیازمند به کارگیری چند باره و یا ترکیبی از آن ها هستند.

برخی از روش های درمانی شامل:

شیمی درمانی

در این روش دوزهای دارویی بسیار قوی برای نابودی سلول های ایمنی بدون عملکرد تجویز می شود که می توانند سلول های ایمنی مفید را نیز از بین ببرند.

پرتو درمانی

برخی از پرتوها با طول موج های متغییر ممکن است برای از بین بردن این سلول ها استفاده شوند.

پیوند مغز استخوان

بعد از استفاده از دو روش شیمی درمانی و پرتو درمانی برای جایگزینی سلول های ایمنی مفید از بین رفته، معمولا از پیوند مغز استخوان برای تولید بیشتر این سلول ها به کار گرفته می شود.

نکته

برخی از انواع شیمی‌درمانی می‌تواند موجب ناباروری شود:

مردان

شیمی‌درمانی می‌تواند به سلول‌های اسپرم صدمه بزند. چون این تغییرات ایجاد شده در اسپرم‌ها ممکن است دائمی باشند، عده‌ای از بیماران مرد، پیش از درمان، اسپرم خود را در آزمایشگاه منجمد و ذخیره می‌کنند.

زنان

شیمی‌درمانی می‌تواند به تخمدان‌ها آسیب بزند. زنانی که می‌خواهند در آینده باردار شوند باید با گروه مراقب خود دربارۀ روش‌های ذخیرۀ تخمک پیش از آغاز درمان مشورت بگیرند.

برخی از داروهای مورد استفاده در درمان لنفوم هوچکین می‌تواند بعدها موجب بیماری‌های قلبی یا سرطان شود.

مراقبت از خودتان

درمان لنفوم می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. برای پیدا کردن روش‌های مناسب برای کاهش علائم‌ تان، با گروه پزشکی‌تان صحبت کنید.

همچنین در مورد ورزش و تغییراتی که در رژیم غذایی به شما کمک خواهد کرد تا در طول درمان احساس بهتری داشته باشید، با پزشک ‌تان صحبت کنید.

اگر نمی‌دانید که باید چه نوع غذاهایی بخورید، برای کمک گرفتن به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.

ورزش‌هایی مانند پیاده روی یا شنا کردن می‌توانند خستگی را کاهش دهند و به شما کمک کنند در طول درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، حال بهتری داشته باشید. همچنین می‌توانید برای تسکین درد، درمان‌های جایگزین مانند مراقبه، بیوفیدبک یا تجسم هدایت‌ شده (guided imagery) را نیز تست کنید. 4

پی نوشت:
1.www.pezeshket.com
2.www.hamshahrionline.ir
3.www.beytoote.com
4.www.smhcharity.com