علت خالی کردن زانو و ناپایداری مفصل آن

خالی شدن زانو چیست؟

خالی شدن زانو به معنای احساس پیچش یا جا به جا شدن زانو به طرفین هنگام انجام فعالیت‌های مختلف است. علل مختلفی باعث به وجود آمدن این عارضه در بدن می‌شوند که از رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به آسیب دیدگی رباط اشاره کرد.

یک متخصص ارتوپد می‌تواند بدون نیاز به عمل جراحی و از طریق روش‌هایی مانند فیزیوتراپی یا مصرف داروهای مختلف، مشکل خالی شدن زانو را درمان کند.

در صورتی که برای درمان این مشکل به عمل جراحی نیاز داشته باشید، امروزه روش‌های پیشرفته با کمترین میزان تهاجمی بودن برای این کار وجود دارد.

در صورتی که احساس خالی شدن را در زانوی خود دارید، می‌توانید برای معاینه زانو و لگن به پزشک متخصص مراجعه کرده و پس از مطلع شدن از میزان تاثیر آن در عملکرد بدنتان، روش‌های درمانی موجود را در پیش بگیرید.

خالی شدن زانو و ناپایداری زانو می‌تواند از نوع اولیه یا ثانویه باشد.

ناپایداری اولیه

در این وضعیت مفصل عملاً خالی کرده یا در می‌رود. دلیل این امر وجود نقص در یکی از رباط‌ها است، مانند پارگی رباط صلیبی قدامی. عموماً خود احساس خالی کردن دردناک نیست و زانو بعداً دچار درد می‌شود و حتی ممکن است ورم کند. ورم به وجود آمده حاصل خونریزی داخلی زانو است که خود ناشی از آسیب‌دیدگی یکی از ساختارهای داخلی می‌باشد. خالی کردن مکرر، مینیسک‌ها و سطوح غضروفی مفصل زانو را تخریب کرده و منجر به بروز آرتریت می‌شود.

از آنجا که این عارضه یک مشکل مکانیکی است تقریباً در تمام موارد برای رفع آن به عمل جراحی نیاز است. این عمل در قالب بازسازی و درمان پارگی باط صلیبی قدامی انجام می‌شود؛ البته خالی کردن و ناپایداری زانو می‌تواند ناشی از آسیب رباط صلیبی خلفی، آسیب رباط جانبی، ناپایداری پاتلوفمورال یا آسیب ناحیه پوسترولترال نیز باشد.

ناپایداری ثانویه

این حالت زمانی رخ می‌دهد که چیزی در درون زانو باعث ایجاد درد می‌شود، که در نتیجه بدون اینکه فرد بخواهد، عضلات چهار سر ران برای کاهش نیروی فشاری وارده بر مفصل دردناک شل می‌شوند. این باعث می‌شود که پا خم شده و احساس خالی کردن زانو به فرد دست دهد. در این حالت، خالی شدن زانو دلیل ساختاری ندارد و اگر دلیل درد رفع شود زانو دیگر خالی نخواهد کرد. بروز درد می‌تواند به علت پارگی مینیسک، وجود جسم آزاد در زانو، آرتریت یا سینوویت باشد.

گاهی اوقات خارج شدن کشکک زانو از جای خود به شکل خالی کردن زانو احساس می‌شود، که این در حقیقت ناپایداری مفصل پاتلوفمورال است. هر چند که مهمترین ساختارهای نگهدارنده کشکک زانو استخوان‌ها هستند، اما عضلات ران نیز نقش مهمی در نگهداشتن آن در جای خود ایفا می‌کنند.

کسب تاریخچه پزشکی و معاینه دقیق بیمار به تشخیص اولیه یا ثانویه بودن نوع ناپایداری و در نتیجه انجام درمان مناسب برای خالی کردن و ناپایداری زانو کمک می‌کند.

نشانه‌های خالی کردن و قفل کردن زانو

در صورتی که هر یک از علائم زیر را در بدن خود مشاهده کردید، برای انجام معاینه و بررسی دقیق به پزشک ارتوپد مراجعه نمایید:

* علائم مکانیکی مانند قفل کردن، گرفتگی یا صدا دادن زانو هنگام حرکت یا خم شدن آن
* پیچش بی مقدمه و سریع زانو
* درد مداوم و ناتوانی در راست کردن پای خود

در صورت داشتن هریک از این علائم، پزشک ارتوپد می‌تواند در بهبود آن به شما کمک کند. در ابتدا باید برای تشخیص دقیق، مورد معاینه قرار بگیرید؛ سپس نسبت به شرایط به وجود آمده، روش درمانی مناسب برای شما تجویز خواهد شد.

علت‌های شایع خالی کردن زانو

آسیب دیدگی یا شرایطی که باعث آسیب دیدگی زانو می‌شوند می‌توانند در نهایت به این عارضه منجر شوند. در ادامه، به علل رایج به وجود آورنده این مشکل اشاره خواهیم کرد:

صدمه دیدن رباط‌های زانو:

* پارگی رباط صلیبی قدامی، که ممکن است در طول انجام فعالیت‌های ورزشی اتفاق بیفتد.
* آسیب دیدگی رباط صلیبی خلفی (پشتی) که معمولا در تصادفات رانندگی (با برخورد زانو به داشبورد و قسمت جلوی ماشین) اتفاق می‌افتد.

آسیب دیدگی رباط طرفی داخلی

آرتروز زانو: در عارضه آرتروز زانو، غضروف زانوی بیمار به تدریج از بین رفته و باعث ایجاد درد، تورم و کاهش قدرت حرکت زانو می‌گردد. خالی شدن زانو در اثر آرتروز معمولا در سنین بالا مشاهده می‌شود.

جا به جا شدن کشکک: ناپایداری و جا به جایی کشکک زانو، یکی دیگر از علل خالی شدن زانو بوده که می‌تواند به دررفتگی کاسه زانو ختم شود.

شایع ترین سوالات مرتبط با آرتروز زانو که به شرح زیر است:

۱. آرتروز زانو چیست؟
۲. آرتروز زانو چه علائمی دارد؟
۳. آیا آرتروز زانو قابل درمان است؟
۴. چه زمانی آرتروز زانو به جراحی نیاز دارد؟
۵. آیا راهکار خانگی برای درمان آرتروز زانو وجود دارد؟
۶. چطور می‌توان از آرتروز زانو جلوگیری کرد؟
۷. چه موقع مراجعه به پزشک نیاز است؟
۸. آیا صداهای زانو به دلیل آرتروز زانو است؟

تشخیص خالی کردن زانو

در صورتی که احساس ضعف در مفصل زانو یا رباط‌های آن دیده شود، احتمال خالی شدن زانو وجود دارد. در قدم بعدی، باید بررسی شود که آیا آسیب دیدگی خاص یا شرایط زانوی دیگر باعث ایجاد این عارضه شده است یا خیر.

هنگام مراجعه، پزشک شما ممکن است کارهای زیر را انجام دهد:
* معاینه فیزیکی برای بررسی وضعیت حرکت زانو و در صورت وجود صدا، بررسی صداهای ایجاد شده در آن ناحیه.
* صحبت کردن در مورد تاریخچه وضعیت سلامتتان، از جمله آسیب دیدگی‌هایی که در گذشته برای شما اتفاق افتاده است.
* تجویز تصویربرداری با اشعه ایکس یا MRI در صورت مشکوک بودن به وجود شکستگی یا آسیب دیدگی رباط یا غضروف.

درمان خالی کردن زانو

در صورتی که آسیب دیدگی رباط در بیمار شدید باشد ممکن است پزشک برای درمان، انجام عمل جراحی را تجویز کند.

متخصصان در زمینه درمان خالی شدن زانو، بسته به علت آن به روش‌هایی دست پیدا کرده‌اند که در ادامه به دو مورد از آن‌ها اشاره می‌شود:

آرتروز زانو: آرتروز زانو معمولا با استفاده از روش‌های مدیریت درد قابل درمان خواهد بود.

جا به جا شدن کشکک: در صورت جا به جا شدن کشکک زانو، می‌توان آن را با اعمال فشار به موقعیت قبلی خود بازگردانده و درمان کرد. این کار معمولا توسط زانو بند یا فیزیوتراپی قابل انجام خواهد بود.

برای درمان ناپایداری زانو می توان هم روش‌های جراحی و هم از روش‌های غیر جراحی استفاده کرد:

درمان‌های غیر جراحی که در کلینیک تخصصی پیشگام ارائه می‌شود، شامل درمان فیزیکی برای تقویت ماهیچه‌های اطراف مفصل زانو و استفاده از زانوبند و بریس زانو برای کمک به افزایش قدرت تحمل وزن زانو می‌باشد.

درمان‌های مبتنی بر جراحی معمولاً از طریق ترمیم و بازسازی رباط آسیب دیده به منظور بازیابی ساختار طبیعی مفص زانو می‌باشد. شایع ترین نوع جراحی ترمیم رباط، مربوط به رباط صلیبی قدامی می‌باشد.

پی ار پی زانو برای خالی کردن زانو
اگر علت خالی کردن زانو پارگی ناکامل رباط صلیبی یا در رفتگی مکرر کشکک باشد ، یکی از بهترین درمان های خالی کردن زانو پی ار پی زانو می باشد.

ازن درمانی یا اوزون تراپی
تزریق اوزون در زانو درد را تسکین می‌دهد و کیفیت زندگی بیماران دچار مشکل خالی کردن زانو را بهبود می‌بخشد.

اوزون گازی طبیعی متشکل از سه اتم اکسیژن است که لایه اوزون را تشکیل می‌دهد؛ لایه اوزون از انسان در برابر تابش ماورا بنفش نور خورشید محافظت می‌کند. گاز اوزون بی‌رنگ و داری بویی تند و ناخوشایند است.

شیوه تاثیرگذاری اوزون درمانی در درمان درد زاتو
اوزون درمانی با توجه به سازوکارهای عملکردی خود دارای دامنه کاربردی درمانی گسترده‌ای است و معمولاً برای ترمیم بافت، حفظ پایداری زانو و به دلیل دارا بودن خاصیت‌های آنتی اکسیدانی و ضد پیری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایا ازن درمانی زانو
از مزایای اوزون درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

* تقویت ترمیم بافت با افزایش میزان آزاد شدن عامل‌های رشد
* تنظیم رباینده‌های رادیکال‌های آزاد مانند گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز
* تقویت و تعدیل سیستم ایمنی
* افزایش اکسیژن رسانی از طریق تحریک متابولیسم اکسیژن
* کاهش التهاب مزمن
* فعال کردن سیستم‌های محافظت از اعصاب
* کاهش زانو درد ناشی از خالی کردن زانو

در صورتی که علت خالی کردن زانو ،آرتروز زانو باشد اوزون تراپی با درمان ارتروز،پایداری کشکک زانو را دوباره تامین می کند.

تعداد جلسه‌های درمانی لازم برای روش های پرولوتراپی
تعداد جلسه‌های درمان و وقفه بین آنها تابعی از شدت عارضه، سن و شرایط سلامت کلی بیمار است. تعداد جلسه‌های درمان معمولاً 4 جلسه و یا بیشتر است و فاصله بین هر دو جلسه می‌تواند به صورت هفتگی یا ماهانه و چند بار در سال باشد. دکتر سپهریان این موارد را با بیمار مطرح می‌کنند و مناسب‌ترین تعداد جلسات و فاصله زمانی بهینه را تعیین می‌کنند.

تمریناتی برای درمان خالی کردن زانو: ورزش‌های تقویت زانو
* به پشت بخوابید و عضلات ران پا را محکم بکشید تا پشت زانوها با کف زمین تماس پیدا کند. چند ثانیه به همین حالت نگه دارید. می‌توانید یک حوله را لوله کنید و در زیر زانوی خود قرار دهید.

* به پشت بخوابید و عضلات باسن خود را محکم بگیرید. چند ثانیه به همین حالت نگه دارید و سپس استراحت کنید.

* به پشت بخوابید و زانوها را مستقیم بکشید و بر روی زمین قرار دهید. انگشتان پا را به سمت بدن خود بکشید تا ککش را در عضلات ساق پا احساس کنید.

* به پشت بخوابید و یک بالش در زیر زانو‌های خود بگذارید. پای خود را بالا بیاورید تا نیروی کشش را در حالی که زانو بر روی بالش قرار دارد، در زانو احساس کنید. این حالت را چند ثانیه نگه دارید و سپس استراحت کنید.

* به روی شکم بخوابید. زانوها را خم کنید و پاشنه پا را به باسن نزدیک کنید. کمی نگه دارید و دوباره زانو را صاف کنید.

* روی یک صندلی بنشینید و پاشنه پاها را روی زمین قرار دهید. پا را بالا بیاورید و زانوی خود را صاف کنید. کمی به این حالت نگه دارید و دوباره پا را پایین بیاورید. با تکرار این حرکت می توانید به تدریج چند وزنه را هم در اطراف قوزک پا ببندید.

* بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه‌ها باز کنید. دستان خود را از جلو بر روی یک صندلی بگذارید و کمر خود را صاف نگه دارید. زانوهای خود را شبیه به حالتی که می‌خواهید بنشینید، به آرامی اندکی خم کنید. دقت کنید که زانوها نباید آن قدر خم شوند که از خط انگشتان پا جلوتر بروند. کمی نگه دارید و سپس به حالت ایستاده برگردید و استراحت کنید.

چه کسانی در معرض ابتلا به عارضه خالی شدن زانو هستند؟

خالی شدن زانو معمولا در افرادی اتفاق می‌افتد که فعالیت زیادی داشته و حین فعالیت‌، روی زانوهایشان فشار زیادی وارد می‌کنند؛ افرادی از جمله
* رقاص‌ها
* ورزشکاران
*کارگران

منبع: سایت دکتردکتر
سایت پروفسور فروغ
سایت دکترسپهریان