پردنیزولون (به انگلیسی: Prednisolone و با نام تجاری: دلتا کورتریل) از داروهای کورتیکو استروئید یا کورتون متعلق به خانواده بزرگ استروئیدها است که با کاهش پاسخ سیستم ایمنی بدن به بیماری های مختلف به تسکین علائمی همچون درد، ورم و واکنش های حساسیتی کمک می کند.

لازم به ذکر است این دارو در واقع فرم مصنوعی یک ماده طبیعی – هورمون کورتیکو استروئید – که توسط غده فوق کلیوی تولید می شود می باشد.

موارد مصرف پردنیزولون

پردنیزولون ممکن است برای درمان بیماری ها و مشکلات سلامتی زیر تجویز شود:

آرتریت

مشکلات خون یا مغز استخوان

اختلالات سیستم ایمنی بدن

مشکلات پوستی مانند پسوریازیس

بیماری های چشم

آسم و سایر مشکلات تنفسی

سرطان

آلرژی های شدید

کولیت اولستراتیو (یک بیماری مزمن و التهابی روده)

اختلالات غدد (درون ریز)

مشکلات کلیوی

لوپوس (نوعی بیماری خود ایمنی شناخته شده با التهاب و علائم متعدد)

مشکلات غدد فوق کلیوی یا آدرنال

در حال حاضر محققان ایرانی روی تاثیر ترکیب سه داروی پردنیزولون، آزیترومایسین و ناپروکسن برای کاهش علائم کرونا تحقیق می کنند.

نکته مهم: داروی پردنیزولون ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در این مطلب تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.

نحوه مصرف پردنیزولون

برای جلوگیری از ناراحتی معده بعد از مصرف پردنیزولون، آن را دقیقا مطابق دستور پزشک به صورت خوراکی همراه با غذا یا شیر میل کنید.

هنگام مصرف پردنیزولون یک لیوان کامل آب بنوشید مگر آن که پزشک توصیه دیگری داشته باشد.

دوز و طول مدت درمان به شرایط پزشکی و واکنش بدن به درمان بستگی دارد.

بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید، قطع ناگهانی پردنیزولون ممکن است علائم برخی بیماری ها را تشدید کند، پزشک برای قطع دارو معمولا به مرور دوز را کاهش می دهد.

در صورت تداوم یا تشدید وضعیت به پزشک اطلاع دهید.

شروع اثر پردنیزولون

شروع اثر این دارو 2 تا 4 روز بعد از شروع درمان می باشد.

عوارض جانبی پردنیزون

قرص خوراکی پردنیزون خواب آلودگی ایجاد نمی کند؛ اما می تواند منجر به عوارض جانبی دیگری شود.

عوارض جانبی شایع تری که می تواند با پردنیزون رخ دهد، شامل موارد زیر است

گیجی

بی قراری

سردرد

حالت تهوع

استفراغ

نازک شدن پوست

آکنه

مشکل خواب

افزایش وزن

در شرایطی که این اثرات خفیف باشند، ممکن است طی چند روز یا چند هفته از بین بروند؛ اما در موارد شدیدتر، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی جدی پردنیزون

در صورت بروز عوارض جانبی جدی، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

واکنش های شدید آلرژیک

تغییر در احساسات یا خلق و خوی، مانند افسردگی

تغییرات بینایی

چشم درد 2

موارد احتیاطی مصرف پردنیزولون

قبل از مصرف پردنیزولون در صورت حساسیت به این دارو یا پردنیزون یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.

قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:

بیماری های چشمی مانند آب مروارید، گلوکوم

مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی، حمله اخیر قلبی

فشار خون بالا

بیماری کبدی

بیماری کلیوی

اختلالات تیروئید

دیابت

مشکلات معده و روده مانند دیورتیکولیت، زخم

شکننده شدن استخوان ها (پوکی استخوان)

عفونت های فعلی یا قبلی مانند سل، تست مثبت سل، تبخال

عفونت قارچی

مشکلات خونریزی و لخته شدن خون

مشکلات روحی و روانی مانند روان پریشی، اضطراب، افسردگی

وضعیت های مربوط به سطح پایین نمک در خون مانند کمبود پتاسیم یا کلسیم

تشنج

مالاریا

عفونت تبخال چشم

میاستنی گراویس

این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود تا زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و هر کاری که نیاز به هوشیاری کامل دارد اجتناب کنید.

قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید. گاهی لازم است مدتی قبل از عمل جراحی مصرف این دارو قطع شود.

استفاده طولانی مدت از داروهای کورتون برای مدت طولانی ممکن است واکنش بدن به فشارهای فیزیکی را دشوارتر کند، قبل از عمل جراحی یا درمان های اضطراری، ابتلا به بیماری یا جراحت یا عفونت جدید به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از این دارو استفاده می کنید یا طی یک سال گذشته از آن استفاده کرده اید.

مصرف پردنیزولون ممکن است باعث تغییر قند خون در دیابتی ها شود، این افراد لازم است در دوره درمان حتما قند خون را کنترل کنند.

اگر در دوره درمان دچار خستگی بیش از حد یا غیر طبیعی یا کاهش وزن غیر طبیعی شده اید به پزشک اطلاع دهید.

بهتر است کارت مخصوص مصرف داروهای خاص از جمله پردنیزولون را همیشه همراه داشته باشید.

مصرف این دارو می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و علائم عفونت را پنهان کند که باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت شده یا عفونت های فعلی را تشدید می کند. برای جلوگیری از عفونت دست های خود را به خوبی شسته و از تماس با افرادی که به عفونت های واگیر دار – از جمله آبله مرغان، سرخک یا آنفلوآنزا – مبتلا هستند اجتناب کنید.

این دارو ممکن است باعث اختلال اثر در واکسن ها شود، در دوره مصرف بدون مشورت با پزشک واکسیناسیون انجام ندهید و از تماس با افرادی که اخیرا واکسن ویروس زنده – از جمله سرخک، اوریون، سرخچه، ب ث ژ، فلج اطفال خوراکی، روتا ویروس، آبله، حصبه، تب زد، آبله مرغان، زونا و واکسن استنشاقی آنفلوآنزا – دریافت کرده اند اجتناب کنید.

قرار گرفتن در معرض آبله مرغان یا سرخک برای افرادی که داروهای استروئیدی مصرف می کنند می تواند کشنده باشد، در این مواقع لازم است سریع با پزشک تماس بگیرید.

افراد مسن ممکن است به عوارض این دارو به خصوص پوکی استخوان، درد استخوان، خونریزی معده و روده و تغییرات روحی روانی مانند سردرگمی حساس تر باشند.

پردنیزولون ممکن است با برخی آزمایش ها تداخل داشته باشد، قبل از هر گونه آزمایش درباره مصرف این دارو به مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید.

اگر از این دارو برای مدت طولانی استفاده می کنید احتمالا نیاز به انجام آزمایش هایی همچون قند خون، کنترل سطح مواد معدنی بدن، شمارش خون، فشار خون، تست های تراکم استخوان، معاینه چشم، اندازه گیری قد یا وزن خواهید داشت، در این مورد با پزشک مشورت کنید.

پردنیزولون در بارداری

مصرف پردنیزولون در دوران بارداری تنها در مواقعی که واقعا نیاز است و زیر نظر پزشک امکان پذیر است. به گفته برخی منابع این دارو به ندرت به جنین آسیب می رساند اما برخی منابع نیز معتقدند ممکن است آسیب های احتمالی برای جنین به دنبال داشته باشد.

نوزادانی که مادر آن ها در دوران بارداری برای مدت طولانی از این دارو استفاده کرده است ممکن است دچار مشکلات هورمونی شوند، در صورت مشاهده علائمی همچون حالت تهوع یا استفراغ مداوم، اسهال شدید یا ضعف در نوزاد به پزشک اطلاع دهید.

در صورت بارداری با پزشک مشورت کنید.

پردنیزولون در شیردهی

این دارو به شیر مادر منتقل می شود و به گفته برخی منابع ممکن است به نوزاد آسیب برساند، قبل از شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید.

پردنیزولون در کودکان

از مصرف پردنیزولون در کودکان و نوزادان بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید.

مصرف استروئیدها در کودکان می تواند رشد کودکان را تحت تاثیر قرار دهد، در صورتی که در دوره مصرف این دارو کودک افزایش رشد نداشته سریع به پزشک اطلاع دهید.

در دوره مصرف لازم است پیوسته قد و رشد کودک کنترل شود. 1

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی ممکن است اثر داروهای شما را تغییر دهند و یا خطر ابتلا به عوارض جانبی آنها را افزایش دهند. این مقاله شامل همه تداخلات دارویی امکان پذیر نیست. لیستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید تهیه کنید (از جمله داروهای تجویزی / داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) و آن را به پزشک و داروساز خود نشان دهید. بدون تایید پزشک هیچ دارویی را شروع یا متوقف نکنید و دوز آن را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند، عبارتند از: aldesleukin ،mifepristone و همینطور داروهایی که می توانند موجب خونریزی یا کبودی شوند (مانند داروهای ضد پلاکتی مانند کلوپیدوگرل، رقیق کننده های خون مانند دابیگاتران / وارفارین، داروهای غیر استروئید مانند آسپرین / سلکوکسیب / ایبوپروفن).

اگر پزشک مصرف آسپرین با دوز پایین را برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی (معمولا در دوزهای ۸۱-۳۲۵ میلی گرم در روز) تجویز کرده است، باید مصرف آن را ادامه دهید مگر اینکه پزشک شما غیر از این دستور داده باشد. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

این دارو ممکن است با تست های آزمایشگاهی خاص (از جمله تست های پوستی) تداخل داشته باشد و احتمالا منجر به نتایج اشتباه می شود. قبل از انجام آزمایش پرسنل آزمایشگاه و پزشک خود را از مصرف این دارو مطلع سازید. 3

پی نوشت:
1.www.coca.ir
2.www.pezeshket.com
3.www.rastineh.com