سوء استفاده عاطفی چیست؟
سوء استفاده عاطفی می تواند شامل تکرار مداوم توهین شفاهی، تهدید، قلدری، انتقاد مداوم، و همچنین تاکتیک های ظریف تر مانند ارعاب و تحقیر باشد.سوءاستفاده عاطفی اغلب به منظور کنترل و تسلط بر شخص دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
مهمترین دلیل سوء استفاده های عاطفی این است که سوء استفاده کننده زخم ها و حقارت هایی را در دوران کودکی خود تجربه کرده است که معمولا دیگران با آن سر و کار نداشته اند. البته شاید هم نتیجه این باشد که خود آنها نیز در گذشته مورد سوء استفاده قرار گرفته اند.
سوء استفاده کنندگان زن و مرد دارای میزان بالایی از اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیتی مرزی (BPD)، اختلال شخصیتی خودشیفتگی (NPD)، اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) می باشند. گرچه سوء استفاده عاطفی همیشه به سوء استفاده فیزیکی منجر نمی شود، اما اغلب سوء استفاده های فیزیکی با سوء استفاده عاطفی همراه بوده است.
قربانی سوء استفاده، غالبا بدرفتاری ها را به عنوان سوء استفاده نگاه نمی کند. آنها مکانیسم های مقابله مانند انکار و کوچک شمردن را به کار می گیرند تا با استرس مقابله کنند. اما اثرات سوء استفاده طولانی مدت عاطفی می تواند موجب آسیب شدید عاطفی در قربانی از جمله افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از ضربه روانی (PTSD) شود. 1
انواع سوء استفاده عاطفی
سوء استفاده عاطفی اشکال مختلفی دارد. سه الگوی عام رفتار سوء استفاده گرایانه عبارتند از: پرخاشگری، انکار و ناچیز شماری.پرخاشگری
- بد زبانی، متهم سازی، سرزنش، تهدید و دستور دادن، شکل های پرخاشگرانه سوء استفاده می باشند. رفتارهای پرخاشگرانه معمولا مستقیم و آشکار هستند.مقام بلامنازعی که سوء استفاده کننده از طریق بی اعتبار ساختن سوء استفاده شونده به دست آورد تعادل و خود مختاری حاکم بر روابط سالم بزرگسالی را از بین می برد. این الگوی ارتباطی والد - کودک (که شایعترین شکل سوء استفاده کلامی است) زمانی به آشکارترین وجه، خود را نشان می دهد که سوء استفاده کننده وضع و حالت پرخاشگرانه به خود می‌گیرد.
- سوء استفاده پرخاشگرانه گاه می تواند شکل غیر مستقیم به خود بگیرد و حتی با رفتار "یاری کردن" خلط شود.
انتقاد، نصیحت، ارائه راه حل ها، موشکافی، استنطاق و پرسش از یک شخص دیگر می تواند تلاش های صادقانه برای کمک تلقی شود ولی در برخی موارد این رفتارها تلاشی در جهت تحقیر و کنترل یا خوار سازی است نه کمک.
سوء استفاده کننده وقتی می گوید " من این را بهتر از همه می دانم " در لحن او قضاوت پنهانی است که برای آن موقعیت نامناسب است و در روابط هم سطح، نابرابری ایجاد می کند.
.jpg "نشانه های سوء استفاده عاطفی چیست و درمقابل آن چه باید کرد؟")
انکار
- سوء استفاده کننده به منظور تحریف یا تکذیب دریافت های سوء استفاده شونده از جهان بی اعتبار سازی را به کار می بندد.بی اعتبار سازی وقتی رخ می دهد که سوءاستفاده کننده از قبول واقعیت امتناع می ورزد و آن را نمی پذیرد.
برای مثال اگر سوء استفاده شونده اظهار دارد که سوء استفاده کننده به او توهین کرده است سوء استفاده کننده مصرانه می گوید "من هرگز این کا را نکردم"، "من نمی دانم تو درباره چه صحبت می‌کنی" و...
- مضایقه کردن یک شکل دیگر انکار کردن است و شامل امتناع از شنیدن، امتناع از رابطه برقرار کردن و قهر کردن می شود. این شیوه انکار، گاه " اصلاح از طریق سکوت " خوانده می شود.
- مقابله کردن زمانی اتفاق می افتد که سوء استفاده کننده شخص تحت سوء استفاده را بخشی از خود تلقی می کند و هر نظر یا احساسی را که بین آنها تفاوت ایجاد می کند انکار می کند.
ناچیز شماری
- ناچیز شمردن شکل افراطی انکار است. در این شیوه سوء استفاده کننده حادثه ای را که اتفاق افتاده انکار نمی کند ولی تجربه یا واکنش عاطفی سوء استفاده شونده را در قبال آن حادثه زیر سؤال می برد. عباراتی چون " تو بیش از حد حساس هستی "، " تو خیلی اغراق می کنی " یا " تو از کاه کوه می سازی " همگی بیان‌کننده این نکته هستند که عواطف و دریافت های سوء استفاده شونده معیوبند و نباید به آنها اعتماد کرد.- ناچیز شماری زمانی رخ می دهد که سوء استفاده کننده می گوید آنچه شما انجام داده اید یا گفته اید، نامربوط و بی اهمیت است. این فن شکل ظریف ناچیز شماری است.
انکار کردن و ناچیز شماری، آسیب زننده هستند. این دو روش علاوه بر پایین آوردن عزت نفس، ایجاد تعارض و نامعتبر ساختن واقعیت، احساسات و تجارب، در واقع می توانند دریافت ها و تجربه عاطفی شما را زیر سوال ببرند و بی اعتبار سازند. 2
چه اقداماتی برای خلاصی از شر سوء استفاده عاطفی می توان انجام داد؟
برای خلاصی از شر سوء استفاده های عاطفی و بازگشت عزت نفستان انجام راه کارهای زیر می تواند مفید واقع شود.نیازهای خود را در اولویت قرار دهید
نگران خوشحال کردن یا پشتیبانی از سوء استفاده کننده نباشید. از خودتان و نیازهایتان مراقبت کنید و بگذارید که دیگران خودشان نگران خودشان باشند- حتی زمانی که اخم می کنند یا تلاش می کنند که شما و رفتار شما را کنترل کنند.حدود محکم و استواری را برای خودتان قرار دهید
به سوء استفاده کننده (زن یا مرد) بگویید که حق داد کشیدن، حق استفاده از نام های نامناسب، تحقیر و بی ادبی به شما را ندارد.به آنها بفهمانید که دیگر این رفتارها را تحمل نمی کنید و محل را ترک کنید یا سوار ماشین شوید و به خانه دوستانتان بروید.
.jpeg "نشانه های سوء استفاده عاطفی چیست و درمقابل آن چه باید کرد؟")
همراهی نکنید
اگر سوء استفاده کننده تلاش می کند که درگیری راه بیندازد یا در یک بحث و مشاجره برنده شود، عصبانی نشوید و با بیش از حد توضیح دادن یا معذرت خواهی سعی نکنید که به او بقبولانید که حق با او بوده است. فقط سکوت کنید و از آنجا دور شوید.بفهمید که نمی توانید آنها را «درست» کنید
شما نمی توانید تغییری در این شخص ایجاد کنید و راهی به سمت قلب و ذهن او باز کنید.آنها خودشان باید رفتار مخرب و کلمات نامناسب خود را بشناسند و تغییر دهند. شما با «مداخله کردن» هم شرایط را بدتر می کنید و هم احساس بدتری در خود ایجاد می کنید.
نباید خودتان را سرزنش کنید
اگر برای مدتی درگیر یک رابطه ی خشونت آمیز شوید، می بینید که این رابطه یک رابطه دیوانه کننده است. شما دچار این احساس می شوید که در مورد خودتان اشتباه می کنید، زیرا آن شخص با شما مانند یک شخص ضعیف برخورد می کند. با خودتان رو راست باشید و بگویید که این من نیستم. این اولین گام به سوی دوباره ساختن عزت نفس است.به دنبال حمایت و پشتیبانی دیگران باشید
با دوستان مورد اعتماد، خانواده تان یا یک مشاور در مورد آنچه اتفاق می افتد، صحبت کنید. از شخص سوء استفاده کننده فاصله بگیرید و وقتتان را با کسانی که شما را دوست دارند و از شما حمایت می کنند بگذرانید. این سیستم پشتیبانی به شما کمک می کند تا کمتر احساس تنهایی و انزوا کنید.یک طرح خروج بسازید
شما نمی توانید برای همیشه در یک رابطه همراه با سوء استفاده عاطفی بمانید. اگر امور مالی یا بچه ها یا دلایل دیگری مانع از رفتن شما می شوند، در اسرع وقت برنامه ریزی کنید.شروع به صرفه جویی در پول کنید، مکانی برای زندگی بیابید و یا در صورت لزوم برنامه ریزی ای برای طلاق انجام دهید، در نتیجه احساس توانمندی بیشتری خواهید کرد. 3
پی نوشت:
1.www.irselfmade.com
2.www.beytoote.com
3.www.chetor.com
