خونریزی مغزی عارضه ای جدی است که به دلیل آسیب و پارگی یکی از عروق مغز رخ داده و سبب پخش شدن خون در بافت های مغز می شود که می تواند عوارض زیاد و جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.

سردرد شدید و ناگهانی یک از شایع ترین علائم خونریزی مغزی است که در اغلب مبتلایان رخ می دهد اگرچه ممکن است فرد مبتلا به این وضعیت سردرد را تجربه نکند.

از آنجا که این عارضه می تواند سبب مرگ سلول های مغزی شود باید به عنوان یک آسیب جدی قلمداد شود.

خونریزی مغزی مانند سکته مغزی وضعیتی اورژانسی بوده و در صورت مشکوک شدن به بروز آن بیمار باید در کمترین زمان ممکن به مراکز درمانی انتقال داده شود.

در واقع خونریزی مغزی یکی از عوامل مهم ایجاد کننده سکته مغزی است که در صورت عدم درمان و پیگیری می تواند سبب وارد شدن آسیب های جدی و حتی مرگ بیمار شود.

خونریزی ناشی از وارد شدن ضربه شدید به مغز که اغلب در طی حوادث ناگهانی مانند تصادفات رانندگی یا سقوط از ارتفاع رخ می دهد سبب آسیب بافت مغز و ادم مغزی می شود.

در این وضعیت خون در قسمتی از مغز تجمع یافته و موجب تشکیل توده ای به نام هماتوم می شود.

هماتوم سبب افزایش فشار در بافت مغز و کاهش جریان خون و مرگ سلول های مغزی می شود.

تجمع خون در مغز همچنین مانع رسیدن اکسیژن به سلول ها و در نتیجه مرگ آن ها می شود.

علائم خونریزی مغزی بسته به به محل خونریزی، شدت خونریزی و میزان بافت‌ هایی که تحت‌ تأثیر خونریزی قرار گرفته‌ اند، متفاوت است که می تواند عوارض جدی برای بیمار ایجاد کند.

انواع خونریزی مغزی با توجه به موقعیت خونریزی نسبت به پرده‌ های مغزی

داخل مغزی
اپی‌ دورال
ساب‌ دورال
ساب‌ آراکنوئید

علائم خونریزی مغزی

علائم خونریزی مغزی ممکن است بتدریج و یا بطور ناگهانی رخ دهند که شایع ترین آن ها عبارتند از :

سردرد شدید و ناگهانی
حالت تهوع و استفراغ
اختلال هوشیاری
گیجی و منگی
بی حسی و ضعف شدید اندام ها بخصوص دست ها و پاها
تشنج
بیهوش شدن
اختلالات بینایی
کرختی و سوزن سوزن شدن اندام ها
لرزش اندام ها
اختلال در حرکت و حفظ تعادل
اختلال تکلم
اختلال بلع
اختلال در خواند و نوشتن بطور صحیح
اختلال شناخت 1

علل خونریزی مغزی چیست ؟ چه چیزی مسبب خونریزی در مغز می شود؟

چند عامل خطر و علل خونریزی مغزی وجود دارد شایع ترین موارد ،عبارتند از:

تروما و آسیب به سر

آسیب شایع ترین علت خونریزی مغزی برای کسانی است که کمتر از 50 سال سن دارند.

فشار خون بالا

این بیماری مزمن می تواند طی یک دوره طولانی، دیواره های رگ های خونی را تضعیف کند.فشار خون بالا درمان نشده علت اصلی قابل پیشگیری از خونریزی مغزی است.

آنوریسم

این تضعیف در یک دیواره رگ خون است که متورم می شود و می تواند به پاره شدن رگ و سکته مغزی منجر شود.

اختلالات رگی خون

(ضایعات وریدی آدرنال) ضعف عروق خونی در مغز و اطراف آن ممکن است در هنگام تولد وجود داشته باشد و تنها در صورت تشخیص علائم تشخیص داده شود.

آنژیوپاتی آمیلوئید

این یک اختلال در دیواره رگ های خونی است که بعضی اوقات با پیری و فشار خون بالا اتفاق می افتد. ممکن است خونریزی های کوچک و بدون توجه را پیش برای ایجاد یک عفونت بزرگ ایجاد کند.

اختلالات خون و خونریزی

هموفیلی و کم خونی سلولهای داسی شکل هر دو میتواند موجب کاهش سطح پلاکت خون شود.

بیماری کبدی

این مشکل با افزایش خونریزی همراه است.

تومورهای مغزی

یکی دیگر از علل خونریزی مغزی تومورهای مغزی هستند. 2

تشخیص علل خونریزی مغزی

برای تشخیص علل خونریزی مغزی، پزشک ابتدا از علائم خونریزی مغزی مطلع می‌شود. بعد، آنها برای پیدا کردن منبع و علل خونریزی مغزی تلاش خواهند کرد. برای انجام این کار، پزشک ممکن است یک سی تی اسکن، MRI یا یکی از تست‌های زیر را تجویز کند:

آنژیوگرافی: در طی یک آنژیوگرافی، یک کاتتر وارد یک شریان می‌شود و از طریق سیستم گردش خون به مغز می‌رسد. سپس از طریق کاتتر، ماده رنگی تزریق می‌شود. این رنگ باعث می‌شود که جریان خون در اشعه ایکس مشاهده شود.

آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CTA): در طی آزمایش CTA، رنگ به طور مستقیم به جریان خون تزریق می‌شود. این رنگ باعث می‌شود که شریان‌ها در مغز در سی تی اسکن دیده شوند.

آزمون مایع مغزی نخاعی: شواهدی از خون در این مایع، ممکن است خونریزی را نشان دهد.

سوراخ بینی کمری (ضربه‌ای ستون فقرات)

درمان خونریزی مغزی

تشخیص و درمان علل خونریزی مغزی ممکن است دشوار باشد. زیرا بعضی از بیماران همیشه نشانه‌های فیزیکی را نشان نمی‌دهند. پزشکان باید آزمایش‌هایی انجام دهند تا محل دقیق خونریزی مغز را پیدا کنند. اگر وضعیت شدید باشد برای درمان و کاهش فشار مغزی ناشی از خونریزی مغز، جراحی ضروری می‌شود.

خونریزی ناشی از آنوریسم ناگهانی مغزی ناشی از قطع عروق، از طریق یک عمل جراحی که در آن بخشی از جمجمه برداشته می‌شود، انجام می‌گیرد. سایر گزینه‌های درمان شامل داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد صرع و داروهای دیگر برای کنترل علائم مانند سردردهای شدید و تشنج مورد استفاده قرار می‌گیرد. درمان خونریزی مغزی به اندازه خونریزی، موقعیت آن در مغز و میزان تورم آن بستگی دارد. هنگامی که دکتر شما منبع خونریزی را پیدا می‌کند، درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

جراحی BrainPath: این روش جراح شما را قادر می‌سازد تا تومور یا لخته خون را از طریق کانال یا پورت اندازه‌گیری کند. در مقایسه با جراحی باز سنتی، به طور معمول در این روش، زخم و عوارض کمتر و زمان بهبودی سریعتر است.

جراحی: در برخی موارد ممکن است جراحی سنتی برای تخلیه خون از مغز یا رفع خونریزی عروق خونی مورد نیاز باشد.

تخلیه مایعاتی که مغز را احاطه کرده اند: این روش باعث ایجاد اتاق برای رشد هماتوم بدون آسیب رساندن به سلول‌های مغزی می‌شود.

دارو: داروها برای کنترل فشار خون، تشنج یا سردرد استفاده می‌شود.

کاتتر: یک لوله طولانی و نازک از طریق رگ‌های خونی رشته می‌شود تا زمانی که به ناحیه آسیب دیده برسد.

درمان فیزیکی، شغلی و گفتار: این درمان خونریزی مغزی می‌تواند به افراد کمک کند تا عملکردهای مغز (مانند توانایی صحبت کردن) را که احتمالا تحت تأثیر خونریزی قرار گرفته‌اند، باز گرداند. 3

وضعیت بیمار و عوارض بعد از خونریزی مغزی

وضعیت بیمار پس از خونریزی مغزی به اندازه‌ی خونریزی و میزان تورم بستگی دارد. برخی از بیماران به‌طور کامل بهبود می‌یابند. عوارض احتمالی خونریزی مغزی عبارت‌اند از: سکته‌ مغزی، کاهش عملکرد مغز یا عوارض جانبی ناشی از داروها یا درمان‌ها. احتمال مرگ نیز وجود دارد و ممکن است فرد علی‌رغم درمان پزشکی فوری، به‌سرعت فوت کند.

آیا جلوگیری از خونریزی مغزی امکان‌پذیر است؟

ازآنجاکه اکثر خونریزی‌های مغزی با عوامل خطر خاصی مرتبط هستند، شما می‌توانید خطر خونریزی مغزی را از راه‌های زیر به حداقل برسانید:

فشار خون بالا را درمان کنید. مطالعات نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد از افرادی که دچار خونریزی مغزی می‌شوند، سابقه‌ی فشار خون بالا دارند. مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید، کنترل فشار خون بالا از طریق رژیم غذایی، ورزش و داروست.
سیگار کشیدن را کنار بگذارید.
از مواد مخدر استفاده نکنید. به‌عنوان مثال کوکائین می‌تواند احتمال خونریزی مغزی را افزایش دهد.
با دقت رانندگی کنید و کمربند ایمنی‌تان را ببندید.
اگر موتورسیکلت سوار می‌شوید، همیشه کلاه ایمنی بگذارید.
اگر نیاز به عمل جراحی اصلاحی دارید، آن را پیگیری کنید. اگر از ناهنجاری‌هایی مانند آنوریسم رنج می‌برید، جراحی ممکن است به پیشگیری از خونریزی مغزی در آینده کمک کند.
مراقب کومادین باشید. اگر کومادین – که نام دیگر آن وارفارین است – مصرف می‌کنید، به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید سطوح خون و وضعیت رگ‌های خونی شما طبیعی است. 4