سرطان مغز استخوان

مغز استخوان، ماده ای اسفنجی مانند درون استخوان های بدن است. سلول های بنیادی در اعماق مغز واقع شده اند که می توانند به گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها تبدیل شوند. سرطان مغز استخوان هنگامی اتفاق میفتد که سلول های مغز استخوان شروع به رشد غیرطبیعی می کنند. سرطانی که از مغز استخوان شروع می شود، سرطان مغز استخوان یا سرطان خون نامیده می شود.

انواع سرطان مغز استخوان

مولتیپل میلوما

مولتیپل میلوما، شایع ترین نوع سرطان مغز استخوان است که در سلول های پلاسما شروع می شود. سلول های پلاسما، گلبول های سفید هستند که برای محافظت از بدن در مقابل مهاجمان خارجی، آنتی بادی می سازند.

مولتیپل میلوما زمانی شکل می گیرند که بدن، سلول های پلاسما زیادی را تولید می کنند و باعث ضعف استخوان می شود. در این صورت توانایی بدن برای مبارزه با عوامل عفونی خارجی کاهش پیدا می کند.

لوسمی

لوسمی معمولاً گلبول های سفید خون را در گیر می کند.

در لوسمی بدن، سلول های خونی غیر طبیعی تولید می کند. با افزایش تعداد سلول های غیر طبیعی، آن ها به سلول های سفید خون طبیعی، گلبول های قرمز و پلاکت ها حمله کرده و باعث اختلال در عملکرد آن ها می شوند.

لوسمی حاد شامل سلول های خونی نابالغ، به نام انفجار می باشد و علائم آن می توانند به سرعت پیشرفت کنند. لوسمی مزمن، سلول های خونی بالغ تر را در گیر می کند. علائم در ابتدا می تواند خفیف باشند و یا اصلا علائمی بروز نکند تا حدی که شاید سال ها بیماری تشخیص داده نشود.

انواع مختلف لوسمی وجود دارد، از جمله:

لوسمی لنفوسیتی مزمن، که در بزرگسالان تأثیر می گذارد.

لوسمی لنفوسیتی حاد، کودکان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد.

لوسمی میلوژن مزمن، که به طور عمده در بزرگسالان دیده می شود.

لوسمی حاد میلوژن، که هم کودکان و هم بزرگسالان را مبتلا می کند.

لنفوم

سرطان لنفوم می تواند در غدد لنفاوی یا مغز استخوان شروع شود.

دو نوع اصلی لنفوم وجود دارد.

لنفوم هوچکین. لنفوم هوچکین به بیماری هوچکین معروف است و از لنفوسیت های خاص B شروع می شود.

لنفوم غیر هوچکین. لنفوم غیر هوچکین از سلول های B یا T شروع می شود.

در لنفوم، رشد و تکثیر لنفوسیت ها از کنترل خارج می شوند و تومورها را تشکیل می دهند و سیستم ایمنی بدن را مختل می کنند.1

علائم سرطان مغز استخوان

علائمی که فرد مبتلا تجربه می‌کند، براساس نوع سرطان، اینکه کجا قرار دارد و چقدر تهاجمی است، تفاوت دارند.

نشانه‌های مولتیپل میلوما اینها هستند:

درد یا شکستگی‌های استخوان؛

خستگی؛

افزایش عفونت؛

تغییر در تعداد دفعات ادرار؛

سرگیجه؛

تشنگی؛

حالت تهوع یا استفراغ؛

کاهش وزن.

نشانه‌های لوکمیا اینها هستند:

ضعف؛

خستگی؛

تنگی نفس؛

تب؛

درد استخوان؛

کاهش وزن؛

تعریق شبانه؛

بزرگ شدن غدد لنفاوی یا طحال؛

عفونت‌های مکرر؛

چهره‌ی رنگ‌پریده؛

کبودی مکرر و بدون‌دلیل؛

خونریزی طولانی از زخم‌های کوچک؛

بدن درد.

نشانه‌های لنفوم شبیه به نشانه‌های لوکمیا هستند، اما ممکن است اینها را هم شامل شوند:

سرفه مزمن؛

خارش پوست؛

عرق شبانه؛

خستگی؛

تب؛

بزرگ شدن غدد لنفاوی؛

کاهش اشتها؛

شکم درد؛

جوش یا غدد پوستی؛

احساس پر شدن یا پف کردن از طحال بزرگ‌شده.

اگر کسی این نشانه‌ها را دارد، باید سریعا برای معاینه به پزشک مراجعه کند.2

علل سرطان مغز استخوان

هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث سرطان مغز استخوان می‌شود.

عوامل مؤثر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی در حلال‌ها، سوخت‌ها، اگزوز موتور، برخی از مواد تمیزکننده یا محصولات کشاورزی

قرار گرفتن در معرض اشعه اتمی

برخی از ویروس‌ها، ازجمله HIV، هپاتیت، برخی دیگر از ویروس‌ها

سیستم ایمنی سرکوب‌شده یا اختلال در پلاسما

اختلالات ژنتیکی یا سابقه خانوادگی سرطان مغز استخوان

شیمی‌درمانی قبلی یا پرتودرمانی

سیگار کشیدن

چاقی.3

تشخیص سرطان مغز استخوان

آزمایش‌های انجام شده برای تشخیص سرطان مغز استخوان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایش خون و ادرار

آزمایش خون یا ادرار می‌تواند پروتئین خاصی را در ارتباط با مولتیپل میلوما تشخیص دهد. آزمایش خون همچنین می‌تواند عملکرد کلیه، میزان الکترولیت یا سایر سلول‌های خون را ارزیابی کند.

آسپیراسیون مغز استخوان

پزشکان برای سوراخ کردن یکی از استخوان‌ها و برداشتن نمونه کوچکی از مغز استخوان از سوزن مخصوصی استفاده می‌کنند. یک متخصص نمونه را زیر میکروسکوپ قرار می‌دهد تا به دنبال سلول‌های غیرطبیعی یا سرطانی باشد. این آزمایش با بیهوشی انجام می‌شود تا ناراحتی یا درد به حداقل برسد.

آزمایش‌های تصویربرداری

از اشعه ایکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) و اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) برای جستجوی استخوان‌های غیرطبیعی یا آسیب‌دیده می‌توان استفاده کرد.

این آزمایش‌ها همچنین ممکن است به‌طور دوره‌ای در طول درمان مورداستفاده قرار گیرد تا ببینند که چگونه این روش درمانی روی بدن تأثیر گذاشته و پیشرفت بیماری را کنترل می‌کند.3

درمان سرطان مغز استخوان

درمان سرطان مغز استخوان به نوع و مرحله خاص سرطان و تشخیص و همچنین سایر شرایط بهداشتی و بیماری فرد بستگی دارد.

اما به طور کلی درمان های زیر برای سرطان مغز استخوان انجام می شود:

شیمی درمانی

شیمی درمانی یک روش درمانی برای یافتن و از بین بردن سلول های سرطانی در بدن است. این روش درمانی از مواد شیمیایی بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. بسته به نوع سرطان بیمار ممکن است یک داروی یا ترکیبی از داروها را دریافت کند. این داروها هم می توانند به صورت خوراکی و هم تزریقی تجویز شوند.

بیولوژی درمانی

این روش درمانی از سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.

داروهای هدفمند درمانی

این داروها به طور دقیق به انواع خاصی از سلول های سرطانی حمله می کنند. بر خلاف شیمی درمانی، آن ها از آسیب دیدن سلول های سالم جلوگیری می کنند.
پرتو درمانی. در پرتودرمانی، پرتوهای پرانرژی به یک منطقه هدفمند تابیده می شود. پرتودرمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی، کاهش اندازه تومور و کاهش درد استفاده می شود.

در طول پرتودرمانی، بیمار روی یک میز دراز می کشد در حالی که یک دستگاه بزرگ در اطراف او حرکت می کند اشعه را به نقاط دقیق بدن تابیده می شوند. پرتودرمانی ممکن است برای تهیه پیوند سلول های بنیادی استفاده شود.

پیوند. با پیوند سلول های بنیادی یا مغز استخوان، مغز استخوان آسیب دیده بیمار با مغز استخوان سالم از یک اهدا کننده جایگزین می شود. این روش درمانی می تواند شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی با دوز بالا باشد.

شرکت در یک کارآزمایی بالینی ممکن است گزینه دیگر برای درمان باشد. کارآزمایی های بالینی برنامه های تحقیقاتی است که درمان های جدیدی را آزمایش می کند اما هنوز برای استفاده عمومی تصویب نشده است.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.chetor.com
3.www.smhcharity.org