از علت تا درمان سرطان آدرنال

سرطان آدرنال

سرطان آدرنال (غدد فوق کلیوی) نوعی سرطان نادر است که در یک یا هر دو غدد آدرنال که در بالای کلیه های قرار دارد، شروع می شود. غدد آدرنال هورمونی ترشح می کند که تقریباً همه اعضا و بافت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. سرطان آدرنال در هر سنی ممکن است رخ دهد. اما به احتمال زیاد در کودکان زیر 5 سال و بزرگسالان 40 و 50 سال شایع تر است.

اگر سرطان آدرنال در مراحل اولیه تشخیص داده شود، احتمال درمان وجود دارد. اما اگر سرطان به قسمت های دیگر غدد فوق کلیه پیشرفت کند، درمان تاثیر کمتری دارد و بیشتر روش های درمانی برای به تاخیر انداختن پیشرفت یا کاهش احتمال بازگشت انجام می شود.

بیشتر توده های که در غدد فوق کلیوی ایجاد می شود غیر سرطانی (خوش خیم) هستند.

تومورهای خوش خیم آدرنال مانند آدنوما یا فئوکرو سیتوم نیز می توانند در غدد فوق کلیوی ایجاد شوند.1

علائم سرطان آدرنال

توده‌های سرطانی در غده فوق کلیوی غالباً علائمی به همراه ندارند. علل تومورهای غدد فوق کلیوی به روش‌های متخلفی مشخص می‌شوند. از آنجا که وظایف بسیار مهمی در بدن به عهده غدد فوق کلیوی است، یک تومور می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد. پزشک به شما در از بین بردن علائم کمک می‌کند.

برخی از علائم تومورهای غده فوق کلیوی عبارتند از:

فشار خون بالای غیرقابل ‌کنترل

افزایش وزن بدون دلیل که معمولاً در بالای استخوان گردن و اطراف شکم دیده می‌شود.

چربی‌های موضعی پشت گردن و شانه‌ها

پوکی استخوان که باعث شکستگی می‌شود.

حالات عصبی، اضطراب و تومور

افسردگی یا بدخلقی

عدم تعادل در پتاسیم و نمک (مانند کاهش سطح پتاسیم خون)

ضعف

گرفتگی عضلانی

علائم کشیدگی پوست روی شکم که به رنگ بنفش دیده می‌شوند.

رشد زیاد مو در صورت، قفسه سینه و کمر در زنان

بی‌نظمی در عادت ماهیانه

کبود شدن سریع بدن

افزایش سطح قند خون که غالباً منجر به ابتلا به دیابت می‌شود.

وجود این علائم لزوماً به معنی وجود تومور و غده آدرنال نیست. اگر شما این علائم را دارید راه عاقلانه این است که به یک متخصص کلیه و مجاری مراجعه کرده و با وی مشورت کنید.2

علت سرطان آدرنال

هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث بروز سرطان آدرنال می شود.

سرطان آدرنال بیشتر در افراد دارای سندرم های ارثی اتفاق می افتد که خطر ابتلا به برخی سرطان ها را افزایش می دهد.41

سن

معمولا سرطان آدرنال در کودکان یا بزرگسالان بین ۴۰ تا ۵۰ سال رخ می دهد.

سابقه خانوادگی

اگر چه به ندرت اما سرطان آدرنال می تواند به اختلالات ژنتیکی خاص (همچون نئوپلازی متعدد غدد درون ریز نوع ۱، سندرم لی فرامنی، سندرم بکویت ویدمن و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی) ارتباط داشته باشد. اما بیشتر موارد سرطان آدرنال در افرادی رخ می دهند که هیچ سابقه خانوادگی ای از این بیماری ندارند.

سیگار کشیدن

اگر سیگار می کشید خصوصا اگر به میزان زیاد این کار را انجام می دهید در معرض سرطان آدرنال قرار دارید.4

تشخیص سرطان آدرنال

آزمایشات و روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان آدرنال عبارتند از:

آزمایش خون و ادرار

آزمایشات بالینی خون و ادرار ممکن است سطح غیرمعمول هورمون های ترشح شده توسط غدد فوق کلیوی، از جمله کورتیزول، آلدوسترون و آندروژن ها را نشان دهد.

تست های تصویربرداری

پزشک شما ممکن است اسکن های CT، MRI یا پوزیترون انتشار (PET) را برای درک بهتر هرگونه رشد در غده های آدرنال شما تجویز کند و بررسی شود که آیا سرطان به مناطق دیگر بدن مانند ریه ها یا کبد شما انتشار یافته است یا هنوز در مرحله اولیه می باشد.

تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی غده آدرنال (بیوپسی)

غده آدرنال در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار می گیرد. تجزیه و تحلیل آزایشگاهی می تواند تأیید کند که آیا شما مبتلا به سرطان هستید و یا نه، دقیقاً چه نوع سلول های درگیر سرطان شده اند.1

تعیین مراحل سرطان آدرنال

به طور کلی سرطان آدرنوکورتیکال به ۴ گروه یا مرحله تقسیم می شود.

۴ مرحله سرطان آدرنال شامل این مواردند:

مرحله ۱

در این مرحله سرطان کوچک تر از ۵ سانتی متر است و فراتر از غده آدرنال منتشر نشده است.

مرحله ۲

سرطان بزرگ تر از ۵ سانتی متر است و فراتر از غده آدرنال منتشر نشده است.

مرحله ۳

سرطان به چربی اطراف غده آدرنال منتشر شده یا به غدد لنفاوی و سایر اندام های اطراف غده آدرنال رسیده است.

مرحله ۴

سرطان به اندام های مجاور/ سایر قسمت های بدن منتشر شده است.

سرطان آدرنال خیلی رایج نیست. به علاوه از چندین سیستم برای تعیین مرحله این سرطان استفاده می شود. سیستم تعیین مرحله ذکر شده در بالا اخیرا توسط سازمان جهانی بهداشت تعیین شده است.4

روش‌های درمان بر‌اساس مرحله‌ی بیماری

مرحله یک. روش استاندارد از بین بردن کامل تومور به‌وسیله عمل جراحی است.

مرحله دو. مانند مرحله اول است.

مرحله سه. حذف کامل تومور و بافت‌های گره‌ی لنفاوی توسط جراحی. احتمال بازگشت بیماری در این گروه بسیار است و ثبت‌نام برای آزمایش بالینی را باید مورد ملاحظه قرار داد. بیمارانی که قادر به عمل جراحی نیستند دارو درمانی با میتوتان که اغلب موثر است، برای آن‌ها تجویز می‌شود.

مرحله چهار. به دلیل اندازه‌ی تومور و پراکنده شدن آن در تمام اندام‌ها عمل جراحی گزینه‌ی مناسبی نیست. معمولا درمان با میتوتان انجام می‌گیرد.

ضد هورمونی/ شیمی درمانی

رهایی موقت از علائم انتشار کارسینوم قشر غدد فوق‌کلیوی با شیمی‌ درمانی به وسیله‌ی میتوتان امکان‌پذیر است. اگرچه اندازه‌ی تومور کاهش پیدا نمی‌کند اما رهایی از علائم بیماری کاملا محسوس است. این داروی ضد تومور باعث از بین رفتن علائم بیماری به مدت متوسط 10 ماه می‌شود.

این دارو معمولا استفاده نمی‌شود مگر‌ اینکه در بررسی با اشعه‌ی ایکس متاستاز دیده شود و یا باقی‌مانده‌ی تومور، هورمون قابل توجهی تولید کند. اگر تومور به طور کامل قطع شود نیازی به میتوتان‌درمانی نمی‌باشد. عوارض گوارشی و عصبی باعث محدودیت در استفاده‌ی بلند مدت از میتوتان می‌شود.

از آنجایی‌که این تومورها حالت تهاجمی دارند و بسیاری از آن‌ها برای درمان قابل برداشت نیستند، آزمایشات بالینی مناسب هستند و باید در صورت امکان در نظر گرفته شوند بخصوص آزمایش‌هایی که روش‌های شیمی‌درمانی جدیدتر و عوامل بیولوژیکی را ارزیابی می‌کنند.

عود کردن سرطان قشر غدد فوق‌کلیوی

این تومور تهاجمی اغلب پس از گذشت ماه‌ها یا سال‌ها از عمل جراحی موفقیت‌آمیز در برداشتن تمام توده‌ی سرطانی دوباره باز‌می‌گردد. آنچه که در مورد اینگونه بیماران می‌توان انجام داد به عوامل بسیاری مانند روش درمان قبلی و محل بازگشت بیماری وابسته است. ملاحظات فردی بیمار و همچنین تمایل بیمار برای عمل جراحی بیشتر نیز باید در نظر گرفته شود.

گاهی‌‌اوقات می‌توان بوسیله‌ی عمل جراحی عود موضعی و مکان‌های بروز متاستاز برداشته شود. این روش مقدم برای برخورد با چنین عودهایی است. اگرچه بیماران کمی قابل درمان هستند اما با این روش رهایی از علائم هورمونی و 5 سال زندگی بیشتر حاصل می‌شود. به این دلیل که جراحی مجدد تومورها از لحاظ فنی دشوار و اغلب با اختلالاتی همراه است، احتمال داشتن زندگی طولانی نوعی ریسک محسوب می‌شود.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drgholampour.ir
3.www.imam-medical-lab.ir
4.www.hidoctor.ir