هرآنچه که باید راجع به سرطان پوست بدانیم

سرطان پوست چیست؟

نوعی سرطان است که از پوست ناشی شده و دلیل آن، رشد غیرعادی سلول‌هاست. سلول‌های سرطانی توانایی حمله یا انتشار به دیگر قسمت‌های بدن را دارند. امروزه به دلیل افزایش مواجهه افراد با مواد سرطان‌زا، مانند موادی که در هواهای آلوده وجود دارند؛ درصد ابتلا به سرطان پوست افزایش یافته است.

انواع سرطان پوست

۳ نوع اصلی سرطان پوست وجود دارد:

سرطان‌های پوست سلولی پایه (کارسینوم سلول بازال یا BCC)

سرطا‌ن‌های پوست سلولی سنگفرشی (کارسینوم سلول سنگفرشی یا SCC)

ملانوموس

سرطان‌‌های پوستی پایه و سنگفرشی، از نظر متخصصان شایع‌ترین نوع سرطان‌های پوستی هستند. هر دو در قسمت‌هایی از بدن که در معرض آفتاب قرار دارند، مانند سر و گردن بیشتر اتفاق می‌افتد. این سرطان‌ها به شدت با قرار گرفتن در معرض آفتاب در ارتباط هستند.

سرطان‌‌های پوست سلولی پایه

این سلول‌ها در پایین ترین بخش پوست خارجی قرار دارند که لایه سلولی پایه نامیده می‌شوند. این سلول‌ها دائما تقسیم شده و به سلول‌های جدیدی تبدیل می‌شوند و در نهایت جایگزین سلول‌های سنگفرشی که سطح پوست را می‌پوشانند می‌شوند.

همانطور که این سلول‌ها از لایه پوست خارجی بالا می‌روند مسطح شده و سرانجام به سلول‌های سنگفرشی تبدیل می‌شوند. سرطان پوستی که از لایه سلول‌های بازال آغاز می‌شود سرطان پوست سلولی پایه یا کارسینوم سلول بازال نامیده می‌شوند.

این نوع سرطان از شایع‌ترین نوع سرطان پوستی است و می‌توان گفت از هر ده سرطان پوست ۸تای آن از نوع سرطان پوست سلولی پایه است. این نوع سرطان اغلب به قسمت‌های دیگر بدن منتقل نمی‌شود. اما اگر برای درمان آن اقدامی نشود این سلول‌های سرطانی به اطراف منتقل شده و سبب تخریب استخوان یا بافت‌های زیر پوست شود.

اگر سلول‌های سرطانی سلول‌های پایه به طور کامل از بین نروند، امکان بازگشت دوباره سرطان در همان محل وجود دارد. افرادی که قبلا یک بار به سرطان پوست سلولی پایه مبتلا شده‌اند، ممکن است دوباره به این نوع سرطان اما در نقطه‌ای دیگر از پوست مبتلا شوند.

سرطا‌ن‌های پوست سلولی سنگفرشی

این سلول‌ها سلول‌های مسطحی هستند که در خارجی‌ترین بخش پوست بیرونی هستند و دائما رشد کرده و تقسیم می‌شوند. زمانی که رشد این نوع سلول‌ها خارج از کنترل شود‌ به سلول‌های سرطانی سنگفرشی یا کارسینوم سلول سنگفرشی تبدیل می‌شوند. این سلول‌ها بخش عمده‌ای از اپیدرم پوست را تشکیل می‌دهند. این سرطان یکی از رایج‌ترین نوع‌ سرطان پوست است.

معمولا سلول‌های سرطانی سنگفرشی به طور کامل از بین می‌روند. این سول‌ها برخلاف سلول‌های پایه تمایل دارند به قسمت‌های عمیق پوست منتقل شده و به دگر نقاط بدن نیز حمله کنند.

سرطان‌های پوست ملانومی

این سلول‌ها رنگدانه‌های قهوه‌ای به نام ملانین می‌سازند. ملانین‌ها سبب ایجاد رنگ قهوه‌ای یا برنزدر پوست می‌شوند. ملانین به عنوان کرم ضد آفتاب طبیعی پوست عمل می‌کند و از لایه‌های عمیق‌تر پوست در برابر اثرات مخرب نور خورشید محافظت می‌کند. سرطان پوست ملانوما از این سلول‌ها آغاز می‌شود.

ملانوما می‌تواند در هر جایی از بدن رخ دهد؛ اما اغلب در مناطق خاصی از بدن ایجاد می‌شود. تنه (قفسه سینه و پشت) شایع‌ترین محل در مردان است. در زنان پاها شایع‌ترین قسمت بدن هستند. گردن و صورت دیگر محل‌های رایج برای شروع ملانوم است.

ملانوما مانند سرطان سلول‌های پایه‌‌ای و سلول‌های سنگفرشی رایج نیست؛ اما می‌تواند بسیار جدی‌تر باشد. ملانوما هم مانند سزطان سلول‌های پایه و سلول سنگفرشی تقریبا همیشه در مراحل اولیه درمان می‌شود. اما اگر باقی بماند و درمانی صورت نگیرد؛ ملانوم احتمالا به سایر قسمت‌های بدن نفوذ می‌کند و گسترش می‌یابد تا جایی که درمان را بسیار سخت می‌کند.

دیگر سرطان ‌های پوست

انواع دیگری از سرطان پوست نیز وجود دارد، اما آن‌ها بسیار کمتر و معمول‌تر هستند:

کارسینوم سلول مرکل

سارکوم کاپوسی

لنفوم پوستی (پوستی)

تومورهای آدنکس پوست (تومورهایی که از فولیکول‌های مو یا عرق و غدد چربی شروع می‌شوند)

انواع مختلف سارکوم.1

علت سرطان پوست

هر دو نوع سرطان پوست زمانی اتفاق می افتد که جهش در DNA سلول های پوستی شما ایجاد شود. این جهش ها باعث رشد غیرقابل کنترل سلول های پوستی و تشکیل توده ای از سلول های سرطانی می شود. سرطان پوست سلول پایه توسط اشعه ماورا بنفش (UV) خورشید یا تخت های برنزه ایجاد می شود. اشعه ماورا بنفش می تواند به DNA داخل سلول های پوست شما آسیب برساند و باعث رشد غیرمعمول سلول شود. سرطان پوست سلول سنگفرشی نیز در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش ایجاد می شود.

سرطان پوست سلول سنگفرشی همچنین می تواند پس از مواجهه طولانی مدت با مواد شیمیایی مولد سرطان ایجاد شود. این می تواند در اثر اسکار سوختگی یا زخم ایجاد شود و همچنین ممکن است توسط برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد شود.

علت ملانوم مشخص نیست. بیشتر خال ها به ملانوم تبدیل نمی شوند و محققان مطمئن نیستند که چرا بعضی از آنها ایجاد می شوند. مانند سرطان های پوست پایه و سنگفرشی، ملانوم می تواند توسط اشعه UV ایجاد شود. اما ملانوماها می توانند در قسمت هایی از بدن شما که به طور معمول در معرض نور خورشید قرار ندارند، ایجاد شوند.2

علائم و نشانه های سرطان پوست

سرطان های پوست همه یکسان نیستند و ممکن است علائم زیادی ایجاد نکنند. تغییرات غیرمعمول در پوست شما می تواند زنگ خطری برای انواع مختلف سرطان باشد. آگاهی در مورد تغییرات پوست ممکن است به شما کمک کند زودتر این سرطان را تشخیص دهید.

مراقب علائم باشید، از جمله:

ضایعات پوستی

یک خال جدید، رشد غیرمعمول، برآمدگی، لکه زخم، پوسته پوسته یا لکه تیره که ایجاد شده و از بین نمی رود.

عدم تقارن

دو نیمه ضایعه یا خال یکسان نیستند.

حاشیه

ضایعات دارای لبه های ناهموار هستند.

رنگ

لکه پوستی با رنگ غیرمعمولی مانند سفید، صورتی، سیاه، آبی یا قرمز.

قطر

لکه بزرگتر از یک چهارم اینچ

تغییرات پیوسته

می توانید تشخیص دهید که خال در حال تغییر اندازه، رنگ یا شکل است.2

عوامل خطر سرطان پوست چیست؟

خطر سرطان پوست در بعضی شرایط و برای افرادی با ویژگی‌های پوستی و ظاهری خاص بیشتر از سایرین است. از جمله افرادی که:

مدت طولانی در معرض اشعه نور ماوراء بنفش خورشید قرار دارند

پوست خود را برنزه می‌کنند

پوست بسیار روشن همراه با کک و مک، چشم‌های فندقی یا آبی و موهای بور یا قرمز دارند

در مناطقی با ارتفاع زیاد یا در نزدیکی استوا که در معرض نور خورشید هستند

دارای سیستم ایمنی بسیار ضعیفی هستند از جمله بیماران سرطانی، بیماران مبتلا به ایدز و کسانی که از برخی داروها مثل پردنیزول و یا پرتودرمانی استفاده می‌کنند.

در معرض اشعه یونیزاسیون (اشعه ایکس) یا مواد شیمیایی شناخته‌شده برای پیشگیری از سرطان مانند آرسنیک قرار دارند

سابقه ابتلا به نوعی از سرطان پوست را دارند

بیماران سالمند.1

راه های تشخیص و درمان سرطان پوست چگونه است؟

تشخیص به هنگام سرطان، امید به زندگی را در مبتلایان به آن افزایش می دهد، برای درمان سرطان پوست اول باید نوع آن تشخیص داده شود و بعد پزشک متخصص با در نظر گرفتن نوع بیماری درمان آن را شروع می کند. تنها راه تشخیص انواع سرطان پوست استفاده از نمونه ی بافتی (بیوپسی) است؛ بعد از این کار متخصص پاتولوژیست با میکروسکوپ‌های قوی نمونه را مشاهده و بررسی می‌کند و با توجه به شکل سلول‌ها و برخی نکات دیگر نوع سرطان پوست و بدخیم یا خوش‌خیم بودن آن را مشخص می‌ کند.

پس از آن که نوع سرطان پوست مشخص شد درمان این بیماری شروع می شود؛ از مهم ترین درمان های سرطان پوست عمل‌های جراحی است که با برداشتن توده‌ی ایجاد شده انجام می شود؛ گاهی هم روش‌هایی مثل پرتودرمانی و مصرف داروهای موضعی مانند فلوروراسیل برای درمان این بیماری به کار می رود.

در بین درمان سرطان های پوستی، درمان سرطان ملانوم نسبت به دیگر سرطان ها کمی پیچیده‌ و سخت تر است و امکان دارد پزشک معالج برای درمان آن ترکیبی از روش‌های عمل جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و درمان موضعی را به کار بگیرد.3

راه های پیشگیری از سرطان پوست

قطعا بسیاری از سرطان ها با دوری از محرک های ایجاد کننده قابل پیشگیری هستند. برای این که به سرطان پوست مبتلا نشویم باید کمتر در معرض اشعه‌های فرابنفش نور خورشید قرار بگیریم به ویژه در ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر که اشعه‌های خورشید در شدیدترین حالت ممکن می تابد.

هنگامی که می خواهیم از خانه خارج شویم از کرم های ضد آفتاب استفاده کنیم و همچنین از کلاه های لبه دار استفاده کنیم. زمانی هم که قرار است به مدت طولانی زیر آفتاب بمانیم حتما از چتر استفاده کنیم. تعجب نکنید استفاده از چتر فقط برای روز های بارانی و برفی نیست، اتفاقا در روز های آفتابی بیشترین فایده را برای ما دارد.3

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.pardiscancer.com
3.www.smhcharity.org