انواع دیابت

اثرات دیابت بر روی بدن نیز بستگی به نوع دیابتی دارد که شما به آن مبتلا هستید. دو نوع اصلی دیابت وجود دارد: نوع ۱ و نوع ۲.

دیابت نوع ۱

که دیابت جوانی یا دیابت وابسته به انسولین نیز نامیده می‌شود، یک اختلال سیستم ایمنی است. سیستم ایمنی شما به سلول‌هایی که در لوزالمعده انسولین تولید می‌کنند، حمله می‌کند، و توانایی بدن را در تولید انسولین کاهش می‌دهد. در دیابت نوع ۱، باید انسولین دریافت کنید تا زنده بمانید. اغلب افراد، در دوران کودکی با دیابت نوع ۱ تشخیص داده می‌شوند.

دیابت نوع ۲

به مقاومت در برابر انسولین مربوط است. این بیماری معمولا در افراد بزرگسال دیده می‌شود، اما در حال حاضر، دیابت نوع ۲ در افراد جوان نیز تشخیص داده می‌شود. این بیماری نتیجه سبک زندگی نامناسب، رژیم غذایی، عاداتی ورزشی است.

در دیابت نوع ۲، لوزالمعده شما دیگر بطور موثر از انسولین استفاده نمی‌کند. این امر سبب مشکلاتی در قابلیت دریافت قند از مواد غذایی و ارسال آن به سلول‌ها جهت تولید انرژی می‌گردد. نهایتا، می‌تواند سبب شود که بیمار به داروی انسولین نیازمند باشد.

فازهای اولیه دیابت نوع ۲، نظیر پیش دیابت ممکن است با رژیم غذایی، ورزش، و نظارت دقیق بر میزان قند خون کنترل گردد. این موارد می‌تواند از ایجاد بیماری دیابت نوع ۲ نیز پیشگیری کند. دیابت می‌تواند کنترل گردد. در برخی موارد، در صورتی که تغییرات مناسبی در سبک زندگی اعمال گردد، می‌تواند درمان شود.

دیابت بارداری عبارت است از میزان بالای قند خون که در دوران بارداری ایجاد می‌شود. در اغلب موارد، می‌توانید دیابت بارداری را از طریق رژیم غذایی و ورزش کنترل کنید. این بیماری معمولا بعد از زایمان برطرف می‌شود. دیابت بارداری می‌تواند خطر عوارض بارداری را تشدید کند. دیابت بارداری می‌تواند ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ را نیز در دوران آتی زندگی، هم برای مادر و هم برای نوزاد افزایش دهد.1

عوارض دیابت

ابتلای به دیابت و عدم کنترل قند خون در درازمدت می‌تواند آسیب جدی به بخش‌های مختلف بدن وارد کند، اما درمان مناسب و تغییر سبک زندگی فرد دیابتی را قادر میسازد تا از این آسیب ها پیشگیری یا آنها را به تعویق انداخته و زندگی عادی داشته باشد.

به طور کلی عوارض دیابت به دو دسته تقسیم میشود:

۱- عوارض کوتاه مدت

در ادامه به برخی از عوارض کوتاه مدت اشاره میشود.

افت قند خون(هیپوگلیسمی)

زمانی رخ میدهد که سطح قند خون از محدوه نرمال آن پایین تر باشد. معمولا قند خون پایین تر از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر را افت قند خون می گویند. اگر فردی دچار هیپوگلیسمی شود ولی به موقع و به طور صحیحی درمان نشود، میزان قند خون(گلوکز) او کاهش یافته در نتیجه دچار گیجی و سرانجام بیهوشی می‌شود و ممکن است نهایتاً به او تشنج نیز دست بدهد.

علائمی از قبیل ضعف و گرسنگی ، رنگ پریدگی، پوست مرطوب و سرد، تپش قلب، لرزش، بی‌قراری، سردرد، دل‌درد، اختلال بینایی، عرق کردن، عصبی بودن ، سردرد و سرگیجه، سست شدن زانوها و سرانجام کاهش قدرت تمرکز میتوانند از نشانه های افت قند خون باشند.

افزایش قند خون(هایپرگلیسمی)

زمانی اتفاق می افتند که سطح قند خون از محدوده نرمال آن بالاتر برود، این تغییر در وضعیت قند خون اصولاً هنگامی اتفاق می افتد که یا انسولین کافی در بدن وجود ندارد یا بدن نمی تواند از انسولین موجو برای تبدیل قند خون به انرزی استفاده نماید.

مواردی که ممکن است به هایپرگلیسمی منجر شود شامل فعالیت بدنی کم، فراموشی تزریق انسولین یا مصرف دارو، بیماری‌ها و پر خوری می باشد. از علائم افزایش قند خون می توان تشنگی شدید، خشکی دهان و پرادراری را نام برد

در صورتی که هایپرگلیسمی سریع درمان نشود میتواند باعث کمای دیابتی در فرد ‌گردد.

کتواسیدوز یا کمای دیابتی

در مواقعی که انسولین یا در بدن وجود ندارد یا به مقدار خیلی کم وجود دارد ، بدن نمیتواند قند موجود را سوزانده و به عنوان انرژی مورد نیاز خود استفاده کند. شکسته شدن بیش از حد ذخایر چربی باعث تولید کتون شده که به خاطر خاصیت اسیدی و تجمع آن در خون کتواسیدوز ایجاد میشود. کتون را قبل از تجمع در خون در ادرار یافت میشود، بنابراین تست کتون ادرار در مواقعی که قند خون بالا است (قند بالای ۲۵۰میلی گرم در دسی لیتر) می تواند از وقوع کتواسیدوز پیشگیری کند.

علائمی که باید در کتواسیدوز به آن دقت نمود عبارتند از: گیجی، سستی و بی‌حالی، احساس تشنگی شدید، خستگی دائم و تنگی نفس شده، خشکی پوست، حلت تهوع، استفراغ، درد شکم، تنفس غیر طبیعی، کاهش سطح هوشیاری و استشمام بوی استون از دهان.

کتو اسیدوز یکی از اورژانس های دیابت است که بایستی به سرعت برطرف شود.

کمای هایپر اوسمولار یا کمای غیر کتونی

این حالت زمانی رخ میدهد که قند خون به علت وجود مقادیر ناکافی انسولین بالا میرود (بالای ۶۰۰ میلی گرم در دسی لیتر) و به دنبال آن فرد دچار پرادراری شدید شده که طی چند هفته منجر به کاهش سطح آب بدن، تشنگی شدید و کاهش وزن و فشار خواهد شد. کمای غیر کتونی تنها در دیابت نوع ۲ دیده شده و در صورت عدم درمان فرد به سمت کاهش سطح هوشیاری، تشنج و کما پیش میرود.

۲- عوارض بلند مدت

مهمترین نکته ای که بایستی در این باره بدانیم این است که، عوارض بلند مدت دیابت در اثر بالا ماندن قند خون به مدت طولانی رخ میدهد. افرادی که قند خون خود را در بیشتر مواقع در محدوده طبیعی کنترل کنند می توانند از این عوارض در امان بوده یا آن را به تاخیر بیاندازند. همچنین مدت ابتلای فرد به دیابت در بروز عوارض نقش مهمی دارد.

الف: عوارض عروق کوچک (میکرووسکولار)

این عارضه معمولا در مویرگ های چشم، کلیه و اعصاب به وجود می آید. آسیب شبکیه چشم را رتینوپاتی گویند که منجر به تاری دید و نابینایی میشود. آسیب کلیه ها را نفروپاتی گویند که باعث دفع پروتئین در ادرار شده و در مراحل پیشرفته منجر به نارسایی کلیه ها میشوند. آسیب اعصاب که معمولا اعصاب پا را درگیر می کند، نوروپاتی گویند و علایمی از قبیل سوزش، احساس سوزن سوزن شدن و یا بی حسی در پاها ایجاد می شود.

ب: عوارض عروق بزرگ (ماکرووسکولار)

در شرایطی که قند خون برای مدت طولانی بالا بماند آسیب به سرخ رگ های بزرگ بدن شروع شده و باعث تنگی این عروق میگردد که نتیجه آن افزایش احتمال سکته قلبی، مغزی و افزایش فشار خون می باشد. همچنین این عارضه میتواند عروق محیطی بدن را درگیر کرده و به قطع عضو بیانجامد.2

راهی برای پیشگیری هست؟

مهم‌ترین مساله برای کسانی که مبتلا به دیابت هستند، تحت کنترل نگه داشتن بیماری و جدی گرفتن آن است. هر گونه سرسری گرفتن این موضوع می‌تواند باعث تخریب سلول‌های بدن و در نهایت مرگ شود.

از مصرف دخانیات بشدت پرهیز کنید.

به صورت منظم ورزش کنید.

نسبت به پاهایتان حساس باشید.

روزانه پاها را معاینه کنید. آنها را بشویید و بخوبی خشک کنید و برای جلوگیری از ترک خوردن پوست پا حتما پاهایتان را چرب کنید.

در منزل دمپایی بپوشید و برای بیرون از کفش‌های راحت و گشاد چرمی استفاده کنید.

یادتان باشد پاهای شما احتمالا احساس گرما و سرما را بخوبی دریافت نمی‌کنند؛ پس مراقب اطرافتان باشید و برای مثال وقتی حمام می‌روید، درجه حرارت آب را با دستتان کنترل کنید.

ناخن‌هایتان را از ته نگیرید.

با دیدن کوچک‌ترین علامت زخم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید و بعد از دریافت درمان مناسب راه نروید و استراحت کنید.3

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.web.ssu.ac.ir
3.www.beytoote.com