فوتوفوبی چیست؟

شما احتمالاً با اصطلاح "فوبیا" آشنا هستید که به طور کلی "ترس" از چیزی را توصیف می کند. با این توصیف، فوتوفوبیا به معنای واقعی کلمه می تواند به معنای "ترس از نور" باشد، اما در حقیقت فوتوفوبیا به یک حساسیت شدید به نور اشاره دارد. فتوفوبیا یا حساسیت به نور به خودی خود یک بیماری نیست بلکه علامت ده ها بیماری دیگر است و می تواند برای افراد مختلف اثرات مختلفی داشته باشد. در برخی ممکن است مداوم یا مزمن و برای برخی دیگر موقتی باشد و حتی در مواردی می تواند باعث درد شود.

آیا اگر وقتی به نور نگاه می کنید نور اذیت کننده باشد، مشکل از چشم ناشی می شود؟ گرچه این گفته منطقی به نظر می رسد، اما فوتوفوبیا در واقع یک مسئله عصبی است که شامل ارتباط بین چشم و مغز است. قسمتی از چشم که فوتوفوبیا را به مغز منتقل می کند با بخشی که بینایی را انتقال می دهد متفاوت است.

به طرز شگفت انگیزی، یک فرد می تواند کاملاً نابینا باشد و هنوز هم به نور حساس باشد ، اگرچه اگر چشم های فرد تخلیه شود ، دیگر او فوتوفوبی نخواهد داشت.

اخیراً ، محققان این فرضیه را مطرح کرده اند که نوسانات مواد شیمیایی خاص که درد و لذت در مغز را کنترل می کنند نیز حداقل برای افرادی که میگرن یا سردرد دارند ممکن است در پاسخ به فوتوفوبیا موثر باشد.1

علت فوتوفوبیا

بروز هرگونه اختلال در ارتباط بین سلول‌های چشمی دریافت‌کننده نور و رگ‌های عصبی که به منظور شناسایی تصاویر در مغز منجر به ایجاد فتوفوبیا می‌شود. از طرفی سردردهای میگرنی و سردردهای خوشه‌ای یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد حساسیت فرد به نور است که تحت عنوان فتوفوبیا از آن یاد می‌شود.

در ادامه لیستی از اصلی‌ترین دلایل بروز این بیماری را با شما به اشتراک می‌گذاریم:

بروز التهاب در پوشش محافظتی مغز و نخاع که تحت عنوان مننژیت شناخته می‌شود.

مشکل در تعادل، کنترل و حرکات چشم و مشکلات حرکتی ناشی از وجود اختلال در مغز

وجود تومور در غده هیپوفیز

خشکی چشم

تورم داخل چشم

تورم قرنیه

تورم حلقه رنگی دور مردمک چشم

وجود آب مروارید در چشم

وجود خراش در قرنیه چشم

صدمه دیدن لایه حساس به نور بخش پشتی چشم

بسته شدن غیرارادی چشم

افسردگی

اختلال دو قطبی

انزوا طلبی

استفاده از لنزهای چشمی نامناسب

استفاده از لنز چشم در ساعت‌های طولانی

عفونت‌های چشمی

استفاده از داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک، فورزماید و کینین.2

علائم فوتوفوبیا

امکان بروز فوتوفوبیا در همه سنین وجود دارد. بنابراین بر اساس سن افراد نمی‌توان در مورد فوتوفوبیا نظر دارد. از طرفی نیز علائم بروز این بیماری در همه افراد یکسان نیست. نشانه‌های ناشی از این بیماری ممکن است در هر فرد به شکل متفاوتی بروز کند. اصلی‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:

ناسازگاری چشم با نور

حساسیت چشم به نور

احساس دیدن هاله‌هایی از رنگ قهوه‌ای در تاریکی و حتی زمانی که چشم‌ها بسته است.

احساس وجود نورهایی بسیار روشن در فضا

مشکل در خواندن متون

مشکل در نگاه کردن به تصاویر و تشخیص آن‌ها

احساس درد یا ناراحتی چشم هنگام نگاه کردن به نور یا اجسام نورانی

دوبینی هر یک از چشم‌ها و یا هر دو چشم

سردرد یا میگرن

اشک ریزی چشم

احساس خشکی در چشم

خستگی چشم و تمایل به بستن چشم‌ها

فرورفتگی چشم.2

تشخیص حساسیت به نور

پزشک با در نظر گرفتن سابقه بیماری، معاینه جسم و چشم و انجام برخی تست های تشخیصی تخصصی، علت فوتوفوبیا را تشخیص می‌دهد.

‌اولین سوال پزشک می‌تواند این باشد که، آیا علائم دائما هستند یا در زمان های معینی رخ می دهد. همچنین ممکن است در رابطه با سایر علائم نیز سوال کند.

معاینه فیزیکی عملکرد عصبی، از جمله قدرت، عکس العمل، هماهنگی و احساس را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

همچنین پزشک به احتمال قوی حرکات چشم، بینایی و انقباض مردمک چشم در پاسخ به نور را بررسی می کند.

پزشک با استفاده از افتالموسکوپ، شبکیه، اعصاب و رگ های خونی پشت چشم را بدون درد و به صورت غیر تهاجمی معاینه می کند. افتالموسکوپ می تواند آب مروارید، مشکلات شبکیه ،بیماری‌های عصبی و عروق خونی یا گلوکوم را تشخیص بدهد. ممکن است لازم باشد که مردمک چشمتان را با قطره های چشم دارویی گشادتر کنید تا معاینه این قسمت از چشم راحت تر شود.

بعد از معاینه فیزیکی بدن، براساس شکایات و یافته های مربوط به معاینه بدنی در صورت نیاز، آزمایشات دیگری نیز در نظر گرفته می‌شود.

آزمایشات مدنظر عبارتند از:

تونومتری چشمی

فشار مایع درون چشم اندازه گیری می شود و اغلب برای تشخیص گلوکوم مورد استفاده قرار می گیرد . ممکن است فشار جزئی هوا را حس کنید؛ زیرا این دستگاه فشار چشم را اندازه می گیرد. با اینکه این کار دردناک یا خطرناک نیست، اما ممکن است قبل از آزمایش، با قطره چشمی بی حسی احساس راحتی بیشتری داشته باشید.

مقطع‌نگاری همدوسی اپتیکی (OCT)

از OCT برای تشخیص شرایطی مانند دژنراسیون ماکولا و رتینوپاتی دیابتی استفاده می شود. این فرآیند، یک آزمایش بدون درد و غیر تهاجمی است که با استفاده از اشعه ایکس، تصویری از شبکیه بوجود می آید. برای اینکه تصاویر به دست آمده از این آزمایش کاربردی تر باشد، مردمک چشم را باید گشاد تر کنید.

آنژیوگرافی فلورسانسین

این آزمایش شامل تزریق رنگ به رگ خونی (معمولاً عروق بازوی) است. این رنگ باعث می شود تا رگ های خونی موجود در چشم قابل مشاهده تر شود. پزشک با تهیه عکس هایی می تواند نشت یا سایر مشکلات عروق خونی چشم را تشخیص دهد.

آزمایش خون

با آزمایش خون عفونت ، التهاب یا ناهماهنگی های هورمونی تشخیص داده می‌شود. این نتایج، به پزشک در تشخیص بیماری هایی که می توانند روی چشم، اعصاب یا مغز اثر بگذارند، کمک کننده است.

تصویرسازی تشدید مغناطیسی از مغز (MRI)

برای بررسی فشار، التهاب یا عفونت در مغز، به MRI مغزی نیاز است.

آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی مغز (MRA) یا آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CTA)

در حالی که از آنژیوگرافی فلورسئین برای دیدن رگ های خونی چشم استفاده می شود، MRA یا CTA مغز، تصویری از رگ های خونی مغز ایجاد می کند.

اگر هر گونه نگرانی در رابطه با وجود التهاب، خونریزی یا انسداد عروق خونی در مغز وجود دارد، ممکن است انجام یکی از این آزمایش ها لازم باشد.3

درمان حساسیت چشم به نور

دو روش برای درمان حساسیت به نور وجود دارد که شامل درمان علت اصلی است.

تشخیص درست علت اصلی علائم بسیار مهم است؛ زیرا شرایط پدید آمدن فتوفوبیا با یکدیگر بسیار متفاوت می‌باشد.

به عنوان مثال، اگر به دلیل بیماری ام.اس دچار نوریت اپتیک شده‌اید، برای کنترل بیماری به مصرف دارو نیاز دارید. اگر مبتلا به آب مروارید هستید، احتمالا جراحی گزینه مناسبی برای درمان باشد. فتوفوبیا از نشانه های گلوکوم است و اگر مشخص شود که گلوکوم علت اصلی علائم است، با دارو یا جراحی، مشکل حل می‌شود. اگر فتوفوبیا ناشی از میگرن باشد، روش درمان می تواند با یا بدون نسخه صورت گیرد.

راه دیگر درمان نورهراسی ، کاهش و تسکین علائم است. اگر علت ریشه‌ای تحت درمان قرار بگیرد، ممکن است روزها یا حتی بیشتر طول بکشد تا فتوفوبیا بهبود یابد. با انجام چندین کار می‌توانید در حین درمان، راحتی خود را کسب کنید.

استفاده از عینک آفتابی

کاهش قرار گرفتن در معرض نور

استفاده از عینک رنگی با رنگ روشن یا سبز؛ زیرا فتوفوبیا را به اندازه سایر رنگ های نور القاء نمی کند.

استفاده از قطره های چشمی

مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه مانند استامینوفن یا ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) با مشورت پزشک

مشورت با پزشک در مورد جوانب مثبت و منفی داروهای ضد درد

تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) می تواند برای افراد دچار فتوفوبیا با چشم درد، تسکین دهنده باشد.

از توکسین بوتولینومA برای افراد مبتلا به فتوفوبیا که با دارو بهبود نمی‌یابند، استفاده شده‌است و نتایج خوبی نشان داده‌است.

اگر به صورت مکرر دچار میگرن می‌شوید، هر از گاهی خودتان را برای فتوفوبیا آماده کنید.

حتماً استفاده از عینک آفتابی، کلاه و نور ملایم را در اولویت قرار دهید تا بتوانید درد فتوفوبیا را به حداقل ممکن برسانید.3

پینوشتها
1.www.dr-naderi.com
2.www.darmankade.com
3.www.virtualdr.ir