مقدمه
معمولا" باشگاه های ورزشی برای بقا و توسعه خود راه هایی را برای کسب درآمد خود انتخاب و مشخص می کنند. البته این راه ها معمولا" از قبل مشخص شده اند و قوانینی نیز وجود دارند تا این راه ها در چهارچوب این قوانین پیش می روند.
این راه ها چه هستند، در چهار چوب چه قوانینی حرکت می کنند و آیا باشگاه های ورزشی ایران با آنها آشنا اند را تا حدی در این مقاله بررسی می کنیم. توجه داشته باشید که روشهای اشاره شده تنها چند روش اصلی کسب درآمد هستند و مطمِنا" روشهای دیگر متفاوتی نیز وجود دارند.
البته باشگاههایی که به شرکتهای سهامی تبدیل شده اند و یا به بازار بورس کشورشان یا بازار بورس بین المللی راه پیدا کرده اند، در چهارچوب فعالیت خود می توانند تجارتهایی دیگر را نیز انجام دهند.
یک باشگاه ورزشی می تواند به تعداد دلخواه حامی و اسپانسر جذب کند. اما معمولا" باشگاه ها یک حامی اصلی و چند حامی جز دارند.
برای مثال باشگاه بایرن مونیخ آلمان دارای یک حامی اصلی (شرکت مخابرات آلمان Deutsche Telekom)، دو حامی به اصطلاح تجهیزاتی (شرکت آدیداس) و هفتده حامی دیگر (شامل شرکتهای Allianz، آودی، کوکاکولا، لوفت هانزا، زیمنس و ...) می باشد.
حامیان مالی معمولا" هزینه های اصلی و تجهیزاتی باشگاه ها را به عهده می گیرند. البته روش معامله حامی و باشگاه می تواند بسیار متفاوت و توافقی باشد که در کشورهای پیشرفته و صاحب فوتبال قوانینی برای این نوع معاملات وجود دارد.
برخی از حامیان برای مثال متعهد می گردند که استادیومی را برای باشگاه فراهم سازند. برخی دیگر با ارایه مبلغی بالا برای مدتی مشخص به باشگاه از نظر مالی کمک می کنند. برخی دیگر نیز تجهیزات و امکانات ورزشی و رفاهی را به باشگاه ارایه می دهند. که البته همانظور که اشاره شد روش معامله می تواند کاملا" توافقی باشد.
در ایران در سالهای اخیر و پس از حرفه ای شدن لیگها و تورنتمت‌های ملی، خوشبختانه کمی جدیتر به این مسیله توجه شد. امروزه اکثر باشگاه های حرفه ای و قوی در کشور - گرچه با وجود مشکلات - دارای حامیان مالی هستند.
شرکتها، تجار و صنایع بزرگ نیز به این تفهیم رسیده اند که با سرمایه گذاری در بخش ورزش می توانند هم به ورزش و سلامت کشور کمک کند، و هم از موقعیتهای تجاری بوجود آمده بهره گیرند.
معمولا" با وجود حامی مالی، باشگاه ها بدون آنکه مبلغی پرداخت کنند دارای استادیوم می شوند. در آمد حاصل از فروش بلیت بسته به نوع شراکت باشگاه و حامی، بین تیمها و حامیان تقسیم می شود.
روشی دیگر از نحوه کسب درآمد، فروش مجوز پخش دیدار به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به شبکه های و تلویزیونها است. از آنجایی که دیگر بازیهای رقایتهای مهم مثل بازیهای لیگ‌های کشورهای صاحب فوتبال و پیشرفته بر روی شبکه و تلویزیون‌های رایگان پخش نمی شود، تلویزیون یا شبکه ای که قصد پخش این دیدارها را دارد می بایست به با شگاه ها و سازمانهای وابسته مبلغی را پرداخت کند.
در ایران شاید یکی از مهمترین کسب درآمد همین فروش بلیتها باشد. امتیاز پخش دیدارها نیز در انحصار صدا و سیما است که البته به نظر نمی رسد که بابت این موضوع به باشگاه ها بطور مستقیم مبلغی پرداخت کند.
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی (PwC)، بازارهای ورزشیِ در حال گسترش در برزیل، روسیه، هند، چین و خاورمیانه، موقعیت مناسبی برای توسعه فرصت های تبلیغاتی در حوزه ورزش و رویدادهای داخلی و بین المللی در این مناطق به شمار می‌روند.
صرفنظر از ورزشی بودن یا نبودن شما، بی شک میتوانید کسب‌و‌کار خودتان را در این صنعت راه اندازی کنید. البته باید ایده مورد نظرتان را از حیث تقاضای بازار داخلی و حجم سرمایه‌گذاری خود بررسی نمایید.
به علاوه باید یک طرح کسب‌و‌کار که شامل استراتژی‌های بازاریابی و مالی است، تهیه کنید. بر اساس گزارش مطالعاتی فوربز ، در سال 2017 ارزش بازار ورزشی در آمریکای شمالی 60.5 میلیارد دلار بوده است. پیش‌بینی شد که این عدد تا سال 2019 به 73.5 میلیارد دلار برسد.
اصلی ترین دلیل این میزان رشد، افزایش درآمد حاصل از معاملات حقوق رسانه‌ها (حق پخش مسابقات) گفته شده که این درآمد از درآمد بلیط فروشی‌ها ،که بزرگترین بخش این صنعت هستند، نیز بالاتر خواهد رفت. این آمار و ارقام بسیاری از کارآفرینان را تشویق کرده که کسب‌و‌کاری را در حوزه صنایع ورزشی آغاز کنند.
به همین دلیل هر ورزشی که در باشگاه خود آموزش دهید احتمالا مشتری زیادی داشته باشد. حتی میتوانید همزمان در چند رشته ورزشی مختلف در باشگاه خود فعالیت داشته باشید.
اما کسب و کار آنلاین به این صورت نیست. همین الان هم تعداد زیادی کسب و کار آنلاین ورزشی در اینترنت فعالیت دارند و برای همه کاربران در دسترس هستند.
پس باید کسب و کار خود را طوری راه‌اندازی کنید که بتوانید مشتریان خاص خود را داشته باشید.
برای این کار باید مدتی تحقیق و جستجو کنید تا بتوانید بخشی از بازار را برای فعالیت پیدا کنید. به این کار نیچ مارکتینگ یا بازاریابی گوشه‌ای می‌گویند. یعنی بخشی از بازار را که رقابت کمتری دارد انتخاب کنید و در آن فعالیت کنید.
با این کار میتوانید کسب و کاری جامع‌تر برای طیف خاصی از مردم بسازید. برای این که بیشتر با نیچ مارکتینگ و اصول آن آشنا شوید پیشنهاد می‌کنم مقاله «چگونه با نیچ مارکتینگ درآمد بالایی داشته باشیم؟» را مطالعه کنید.
مثلا میتوانید پیج ورزشی ایجاد کنید و از طریق تبلیغات محصولات ورزشی درآمد داشته باشید. همچنین میتوانید یک پیج آموزشی خصوص ایجاد کنید و فقط کسانی که هزینه موردنظر شما را پرداخت کرده‌اند وارد پیج کنید.
یک راه دیگر هم راه‌اندازی پیج فروشگاهی برای فروش لوازم ورزشی است. علاوه‌بر این میتوانید برنامه ورزشی یا مکمل‌های غذایی را هم در اینستاگرام بفروشید. قابلیت‌های خوب و کاربردی اینستاگرام باعث شده که خیلی راحت بتوانید ایده‌های خود را در این فضا عملی کنید.
مثلا این امکان وجود دارد که در ساعات مشخص از طریق لایو اینستاگرام یک کلاس آنلاین ورزشی برگزار کنید.
میتوانید از طریق دایرکت اینستاگرام به کاربران برنامه ورزشی خصوصی بدهید یا تمرینات خاصی را برای آنها در نظر بگیرید.
به هر حال راه‌های زیادی برای ایجاد کسب و کار ورزشی از طریق اینستاگرام وجود دارد و این موارد تنها بخشی از آن‌هاست. اگر قصد دارید اینستاگرام را برای فعالیت انتخاب کنید پیشنهاد می‌کنم حتما مقاله «رمز و رازهای پول درآوردن از اینستاگرام» را مطالعه کنید.
مثلا" باشگاه بایرن مونیخ دارای فروشگاه های زنجیره ای در کشور آلمان است که لوازم مصرفی، ورزشی و ... (پیراهن / لباسهای ورزشی، کیف، ساعت، جامدادی و ...) ای که انحصارا" برای طرفداران بایرن تولید می شود را بفروش می رسانند.
بسته به نوع تولید کننده محصول، آن محصول قیمت گذاری می شود. برای مثال یک پیراهن بایرن که در فصل جاری توسط تیم استفاده می شود، چیزی حدود هفتاد هزار تومان قیمت دارد.
این موضوع به دو دلیل است: یکی اینکه این پیراهن آدیداس است و دیگر اینکه با خرید این پیراهن هوادار به باشگاهش کمک می کند.
در ایران این موضوع تا به حال خیلی جدی گرفته نشده است. شاید یکی از دلایل این مسیله نبود قوانین پیرامون انحصار و تولیدکنندگان خوب محصولات و تجهیزات ورزشی است.
برای مثال پیراهن های دو تیم محبوب ایران یعنی پرسپولیس و استقلال را شاید چندین تولید کننده پوشاک با کیفیتهای نچندان خوب برای فروش به هواداران تولید و به عرضه می رسانند.
شاید خود این دو باشگاه نیز نتوانند از روش قانونی با تولید و فروش این محصولات مبارزه کنند در حالی که از فروش این محصولات آنها هیچ بهره ای نمی برند.
برخی از باشگاه ها - که در ایران تعداد آنها اندک نیست - در اصل باشگهاه های ورزشی شرکت یا صنایعی خاص هستند. در این حالت معمولا" شرکت یا سازمان مربوطه پاسخگوی هزینه های آن باشگاه است.
برخی از باشگاه های ورزشی نیز با عمده ترین راه کسب در آمد را فروش بازیکنان می دانند. این نوع باشگاه ها که معمولا" باشگاه های کوچک هستند، با پرورش بازیکنان آنها را به بازیکنانی بزرگ تبدیل می کنند و آنها را با قیمتی خوب به تیمهای بزرگ می فروشند.
منبع: بخش اقتصاد و ورزش سایت راسخون
قوانین کلی
براساس قوانین کلی فدراسیون ها، کنفدراسیون ها، انجمن ها و سازمان های / وزرات خانه های ورزشی، راه های کسب در آمد یک باشگاه ورزشی می بایست در چهارچوب ورزش و مسایل فرهنگی پیگیری شوند. این روش های تجاری به غیر از اینکه نباید قوانین کشورها و مناطق را زیر پا گذارند، همچنین نباید از محدوده فرهنگ و ورزش نیز خارج شوند.البته باشگاههایی که به شرکتهای سهامی تبدیل شده اند و یا به بازار بورس کشورشان یا بازار بورس بین المللی راه پیدا کرده اند، در چهارچوب فعالیت خود می توانند تجارتهایی دیگر را نیز انجام دهند.
جذب حامی و اسپانسر
یکی از متداولترین راه های کسب درآمد و پوشش دهی هزینه ها توسط باشگاه یا کلوبهای ورزشی، کسب حامی و اسپانسرهای مالی می باشد. باشگاه ها با جذب حامی مالی، موقعیتهای تبلیغاتی بوجود آمده توسط خود را به شرکتها و تاجران بزرگ ارایه می دهند تا در عوض منبعی برای پوشش هزینه های خود فراهم سازند.یک باشگاه ورزشی می تواند به تعداد دلخواه حامی و اسپانسر جذب کند. اما معمولا" باشگاه ها یک حامی اصلی و چند حامی جز دارند.
برای مثال باشگاه بایرن مونیخ آلمان دارای یک حامی اصلی (شرکت مخابرات آلمان Deutsche Telekom)، دو حامی به اصطلاح تجهیزاتی (شرکت آدیداس) و هفتده حامی دیگر (شامل شرکتهای Allianz، آودی، کوکاکولا، لوفت هانزا، زیمنس و ...) می باشد.
حامیان مالی معمولا" هزینه های اصلی و تجهیزاتی باشگاه ها را به عهده می گیرند. البته روش معامله حامی و باشگاه می تواند بسیار متفاوت و توافقی باشد که در کشورهای پیشرفته و صاحب فوتبال قوانینی برای این نوع معاملات وجود دارد.
برخی از حامیان برای مثال متعهد می گردند که استادیومی را برای باشگاه فراهم سازند. برخی دیگر با ارایه مبلغی بالا برای مدتی مشخص به باشگاه از نظر مالی کمک می کنند. برخی دیگر نیز تجهیزات و امکانات ورزشی و رفاهی را به باشگاه ارایه می دهند. که البته همانظور که اشاره شد روش معامله می تواند کاملا" توافقی باشد.
در ایران در سالهای اخیر و پس از حرفه ای شدن لیگها و تورنتمت‌های ملی، خوشبختانه کمی جدیتر به این مسیله توجه شد. امروزه اکثر باشگاه های حرفه ای و قوی در کشور - گرچه با وجود مشکلات - دارای حامیان مالی هستند.
شرکتها، تجار و صنایع بزرگ نیز به این تفهیم رسیده اند که با سرمایه گذاری در بخش ورزش می توانند هم به ورزش و سلامت کشور کمک کند، و هم از موقعیتهای تجاری بوجود آمده بهره گیرند.
فروش بلیت و مجوز پخش رسانه ای
یکی دیگر از منابع کسب درآمد توسط تیمها و باشگاه های ورزشی، فروش بلیت دیدارها است. این روش یکی از کلاسیک ترین روشهاست که البته نسبت به روشهای دیگر ممکن است سودی آنچنانی نداشته باشد.معمولا" با وجود حامی مالی، باشگاه ها بدون آنکه مبلغی پرداخت کنند دارای استادیوم می شوند. در آمد حاصل از فروش بلیت بسته به نوع شراکت باشگاه و حامی، بین تیمها و حامیان تقسیم می شود.
روشی دیگر از نحوه کسب درآمد، فروش مجوز پخش دیدار به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به شبکه های و تلویزیونها است. از آنجایی که دیگر بازیهای رقایتهای مهم مثل بازیهای لیگ‌های کشورهای صاحب فوتبال و پیشرفته بر روی شبکه و تلویزیون‌های رایگان پخش نمی شود، تلویزیون یا شبکه ای که قصد پخش این دیدارها را دارد می بایست به با شگاه ها و سازمانهای وابسته مبلغی را پرداخت کند.
در ایران شاید یکی از مهمترین کسب درآمد همین فروش بلیتها باشد. امتیاز پخش دیدارها نیز در انحصار صدا و سیما است که البته به نظر نمی رسد که بابت این موضوع به باشگاه ها بطور مستقیم مبلغی پرداخت کند.
کسب درآمد آنلاین
می‌خواهید یک کسب‌و‌کار ورزشی را آغاز کنید و به دنبال ایده هستید؟
در این مقاله که به همت بخش اقتصاد و ورزش سایت راسخون تهیه شده است میتوانید لیستی از سودآورترین فرصت‌ها و کسب‌و‌کار های ورزشی را مشاهده کنید.صنعت جهانی ورزش به سرعت در حال گسترش است.بر اساس گزارش منتشر شده از سوی (PwC)، بازارهای ورزشیِ در حال گسترش در برزیل، روسیه، هند، چین و خاورمیانه، موقعیت مناسبی برای توسعه فرصت های تبلیغاتی در حوزه ورزش و رویدادهای داخلی و بین المللی در این مناطق به شمار می‌روند.
صرفنظر از ورزشی بودن یا نبودن شما، بی شک میتوانید کسب‌و‌کار خودتان را در این صنعت راه اندازی کنید. البته باید ایده مورد نظرتان را از حیث تقاضای بازار داخلی و حجم سرمایه‌گذاری خود بررسی نمایید.
به علاوه باید یک طرح کسب‌و‌کار که شامل استراتژی‌های بازاریابی و مالی است، تهیه کنید. بر اساس گزارش مطالعاتی فوربز ، در سال 2017 ارزش بازار ورزشی در آمریکای شمالی 60.5 میلیارد دلار بوده است. پیش‌بینی شد که این عدد تا سال 2019 به 73.5 میلیارد دلار برسد.
اصلی ترین دلیل این میزان رشد، افزایش درآمد حاصل از معاملات حقوق رسانه‌ها (حق پخش مسابقات) گفته شده که این درآمد از درآمد بلیط فروشی‌ها ،که بزرگترین بخش این صنعت هستند، نیز بالاتر خواهد رفت. این آمار و ارقام بسیاری از کارآفرینان را تشویق کرده که کسب‌و‌کاری را در حوزه صنایع ورزشی آغاز کنند.
چند نکته برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار ورزشی آنلاین
تاسیس کسب و کار آنلاین ورزشی اصلا کار سختی نیست. فقط اگر این چند نکته را هم رعایت کنید، موفق‌تر خواهید شد. اگر هم هیچ اطلاعاتی در مورد نحوه ایجاد کسب و کار آنلاین ندارید اصلا نگران نباشید. در ادامه به شما آن را به شما یاد می‌دهیم:یک تخصص را انتخاب کنید
اولین نکته‌ای که در راه‌اندازی کسب و کار آنلاین ورزشی باید بدانید این است که یک کسب و کار آنلاین تفاوت زیادی با کسب و کار فیزیکی دارد. منظورم این است که نباید مثل یک کسب و کار فیزیکی عمل کنید. وقتی شما در یک محله‌ای باشگاه یا سالن ورزشی تاسیس می‌کنید ممکن است مرکز ورزشی دیگری در آن منطقه نباشد.به همین دلیل هر ورزشی که در باشگاه خود آموزش دهید احتمالا مشتری زیادی داشته باشد. حتی میتوانید همزمان در چند رشته ورزشی مختلف در باشگاه خود فعالیت داشته باشید.
اما کسب و کار آنلاین به این صورت نیست. همین الان هم تعداد زیادی کسب و کار آنلاین ورزشی در اینترنت فعالیت دارند و برای همه کاربران در دسترس هستند.
پس باید کسب و کار خود را طوری راه‌اندازی کنید که بتوانید مشتریان خاص خود را داشته باشید.
برای این کار باید مدتی تحقیق و جستجو کنید تا بتوانید بخشی از بازار را برای فعالیت پیدا کنید. به این کار نیچ مارکتینگ یا بازاریابی گوشه‌ای می‌گویند. یعنی بخشی از بازار را که رقابت کمتری دارد انتخاب کنید و در آن فعالیت کنید.
با این کار میتوانید کسب و کاری جامع‌تر برای طیف خاصی از مردم بسازید. برای این که بیشتر با نیچ مارکتینگ و اصول آن آشنا شوید پیشنهاد می‌کنم مقاله «چگونه با نیچ مارکتینگ درآمد بالایی داشته باشیم؟» را مطالعه کنید.
یک رسانه انتخاب کنید
بعد از این که قسمتی از بازار را برای شروع انتخاب کردید و تجهیزات و وسایل ورزشی مناسب هم خریدید باید جایی را برای شروع کسب و کار آنلاین‌تان انتخاب کنید.روشهای مختلفی برای راه‌اندازی کسب و کار آنلاین وجود دارد که یکی از بهترین آنها و از موارد متعدد مورد زیر برای شما انتخاب شده‌ست
شبکه‌های اجتماعی
فعالیت در شبکه‌های اجتماعی روشی ارزان و ساده برای ایجاد کسب و کار ورزشی است. کافیست یک پیج اینستاگرام راه‌اندازی کنید و ویدیوهای ورزشی در آن قرار دهید. روشهای مختلفی برای درآمدزایی از اینستاگرام وجود دارد.مثلا میتوانید پیج ورزشی ایجاد کنید و از طریق تبلیغات محصولات ورزشی درآمد داشته باشید. همچنین میتوانید یک پیج آموزشی خصوص ایجاد کنید و فقط کسانی که هزینه موردنظر شما را پرداخت کرده‌اند وارد پیج کنید.
یک راه دیگر هم راه‌اندازی پیج فروشگاهی برای فروش لوازم ورزشی است. علاوه‌بر این میتوانید برنامه ورزشی یا مکمل‌های غذایی را هم در اینستاگرام بفروشید. قابلیت‌های خوب و کاربردی اینستاگرام باعث شده که خیلی راحت بتوانید ایده‌های خود را در این فضا عملی کنید.
مثلا این امکان وجود دارد که در ساعات مشخص از طریق لایو اینستاگرام یک کلاس آنلاین ورزشی برگزار کنید.
میتوانید از طریق دایرکت اینستاگرام به کاربران برنامه ورزشی خصوصی بدهید یا تمرینات خاصی را برای آنها در نظر بگیرید.
به هر حال راه‌های زیادی برای ایجاد کسب و کار ورزشی از طریق اینستاگرام وجود دارد و این موارد تنها بخشی از آن‌هاست. اگر قصد دارید اینستاگرام را برای فعالیت انتخاب کنید پیشنهاد می‌کنم حتما مقاله «رمز و رازهای پول درآوردن از اینستاگرام» را مطالعه کنید.
فروش محصولات به هواداران
این روش امروزه برای باشگاه های بزرگ یکی از به یکی از بهترین روشها تبدیل شده است. برای مثال فروش پیراهنهای ورزشی باشگاه ها به طرفداران. ویا فروش وسایل مصرفی و ورزشی که با علامت و طراحی آن باشگاه همراه است.مثلا" باشگاه بایرن مونیخ دارای فروشگاه های زنجیره ای در کشور آلمان است که لوازم مصرفی، ورزشی و ... (پیراهن / لباسهای ورزشی، کیف، ساعت، جامدادی و ...) ای که انحصارا" برای طرفداران بایرن تولید می شود را بفروش می رسانند.
بسته به نوع تولید کننده محصول، آن محصول قیمت گذاری می شود. برای مثال یک پیراهن بایرن که در فصل جاری توسط تیم استفاده می شود، چیزی حدود هفتاد هزار تومان قیمت دارد.
این موضوع به دو دلیل است: یکی اینکه این پیراهن آدیداس است و دیگر اینکه با خرید این پیراهن هوادار به باشگاهش کمک می کند.
در ایران این موضوع تا به حال خیلی جدی گرفته نشده است. شاید یکی از دلایل این مسیله نبود قوانین پیرامون انحصار و تولیدکنندگان خوب محصولات و تجهیزات ورزشی است.
برای مثال پیراهن های دو تیم محبوب ایران یعنی پرسپولیس و استقلال را شاید چندین تولید کننده پوشاک با کیفیتهای نچندان خوب برای فروش به هواداران تولید و به عرضه می رسانند.
شاید خود این دو باشگاه نیز نتوانند از روش قانونی با تولید و فروش این محصولات مبارزه کنند در حالی که از فروش این محصولات آنها هیچ بهره ای نمی برند.
راه اندازی مدارس و آموزشگاه ها
باشگاه های بزرگ و دارای هوادار زیاد معمولا" دارای مدارس و آموزشگاه های ورزشی هستند. معمولا" هزینه های ورود به این مدارس و آموزشگاه ها زیاد است. البته این موضوع به نام و اعتبار باشگاه نیز بستگی دارد.در ایران نیز باشگاه های پرسپولیس و استقلال دارای مدارس و آموزشگاه های مرتبط هستند.
روشهای دیگر
راه و روشهای دیگری نیز وجود دارند که می توانند بسیار متفاوت باشند. مشارکت در طرحهای بزرگ، همکاری با شرکتها، سازمانها، شبکه ها برای اجرای طرحهای مختلف و ...برخی از باشگاه ها - که در ایران تعداد آنها اندک نیست - در اصل باشگهاه های ورزشی شرکت یا صنایعی خاص هستند. در این حالت معمولا" شرکت یا سازمان مربوطه پاسخگوی هزینه های آن باشگاه است.
برخی از باشگاه های ورزشی نیز با عمده ترین راه کسب در آمد را فروش بازیکنان می دانند. این نوع باشگاه ها که معمولا" باشگاه های کوچک هستند، با پرورش بازیکنان آنها را به بازیکنانی بزرگ تبدیل می کنند و آنها را با قیمتی خوب به تیمهای بزرگ می فروشند.
منبع: بخش اقتصاد و ورزش سایت راسخون
